Yanartaş Kitap Özeti

Mehmet Seyda’nın romanı (1970) • Zonguldak bölgesinde önce memur, sonra asker olarak bulunan bir gencin serüvenlerini sergileyen roman, İkinci Dünya Savaşı’nda tek parti düzeninin, ülkücü aydınlara yaptığı baskı ve zulümlerin bölgesel tutanağı da sayılabilir. Eserin en ilginç yanı, ileri düşüncesinden dolayı birkaç kez tutuklanan ve sonunda “şüpheli” damgasını yiyerek polisçe fişlenen genç adamın, askerlikte sürgünler, hapislikler, gözaltına alınmalar ve kaçmalarla geçen hazin serüvenini, gerçekçi ve sıcak bir dille anlatmasıdır.
Bunun yanında, Ereğli Kömür İşletmelerindeki memurluk hayatı, memur tipi, roman kahramanının karısı, arkadaşları, özellikle Galip Fuat gibi tipler çok canlı verilmiştir. Ayrıca, aynı bölgede geçen birtakım olaylar, teğmen Dursun’un evlenmesi, eski öğretmen Emin Bey’in kızı Nuriye’nin iğfali gibi gerçek hikâyeler, bütün bir bölgenin toplumsal ve psikolojik yapısına ayna tutmaktadır. Esere eklenen, kimi zaman olayların akışını kesen birtakım yasa metinleri ve belgelerle bir çeşit belgesel nitelik kazanan roman, dilinin akıcılığı ve kahramanın yer yer yaşantısından okuyucuya yansıyan insan sıcaklığıyla ayrı bir değer kazanmıştır (Vedat Günyol, Yeni Gazete, 16 Mart 1971).