Vatan Destanı metni cevapları ve soruları, Meb Yayınları 6. Sınıf Türkçe Ders kitabı sayfa 45-46-47-48-49-50-51 (Millî Mücadele ve Atatürk Teması)

Vatan Destanı Metni Cevapları

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 46 Cevabı

HAZIRLIK

Soru: Aşağıdaki dizelerle ilgili duygu ve düşüncelerinizi açıklayınız.

“Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır.
Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır.”

• Cevap: Bizim vatanımız pek çok mücadelenin sonunda kazanılmış topraklardır. Bu topraklar için nice şehitler verilmiş, pek çok askerimiz gazi olmuştur. Onun için bu topraklar sıradan, üzerine basılıp geçilecek topraklar değildir. Bundan dolayı da bizim için çok değerlidir. Bir toprağı değerli kılan da uğrunda verilen mücadele ve dökülen kandır. Bu nedenle hepimizin bu bilince sahip olmamız ve vatanımızın kıymetini bilmemiz gerekir.

Soru: Vatan” sözcüğünün çağrıştırdığı kavramları boşluklara yazınız.

• Cevap:

Metni, vurgu ve tonlamalara dikkat ederek önce öğretmeniniz okuyacaktır. Öğretmeninizi dikkatle dinleyiniz. Ardından siz de vurgu ve tonlamalara dikkat ederek metni sesli okuyunuz.

VATAN DESTANI

-Millî marş güftesi için yazılmıştır-
O kadar dolu ki toprağın şanla
Bir değil sanki bin vatan gibisin
Yüce dağlarına çöken dumanla
Göklerde yazılı destan gibisin.

Hep böyle bulutlar içinde başın,
Hilâli kucaklar her vatandaşın.
Geçse de asırlar, tazedir yaşın,
O kadar leventsin, fidan gibisin.

Çiçeksin, bayılır kuşlar kokundan,
Her dalın bir yay ki zümrüt okundan
Müjdeler fısıldar Ergenekon’dan:
Bu sese gönülden hayran gibisin.

Ey bütün cihana bedel Türk ili,
Açtığın cenklerin yoktur evveli.
Tarih bir nehir ki coşkundur seli,
Sen ona nisbetle umman gibisin.

Bir yandan hep böyle taştın, köpürdün,
Bir yandan cefalı bir ömür sürdün,
Fakat ne derece ezildinse dün,
Şimdi gene tunçtan kalkan gibisin.

Bir insan, nihayet kemikle ettir,
Bu et, bu kemiğe can hürriyettir.
En büyük hürriyet cumhuriyettir,
Demek şimdi sen bir cihan gibisin.

Ey ana toprağı, ey Anadolu,
Açıldı önünde türklüğün yolu.
Hamd olsun her yanın bereket dolu,
Cennette bir yeşil meydan gibisin.

Yeni bir ay ördün al bayrağına,
Girdin en sonunda irfan bağına,
Medeni hayatın nur ırmağına
Ezelden susamış ceylan gibisin..

Halit Fahri OZANSOY (1891-1971)

İstanbul’da doğdu. 40 yıl edebiyat öğretmenliği yaptı. Başta şiir olmak üzere tiyatro ve roman türlerinde pek çok eser vermiş bir edebiyat ve kültür adamıdır.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 47 Cevabı

1. ETKİNLİK

Soru: Aşağıdaki harf gruplarından her biri metinden bir sözcüğe aittir. Verilen anlam ve ipucu harflerden hareketle sözcükleri bulup eksik harfleri yazınız.

• Cevap:

Soru: Numaralı kutulara denk gelen harfleri, sırasına göre aşağıya yazarak şifreyi oluşturunuz.

• Cevap:

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 48 Cevabı

2. ETKİNLİK 

Soru: Metinle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Soru: “En büyük hürriyet cumhuriyettir.” dizesiyle anlatılmak istenen ne olabilir?

• Cevap: Cumhuriyet’in ilanıyla Türk halkı özgürlüğüne ve demokrasiye kavuşmuş, birçok hakkı elde etmiştir. Bundan dolayı da Cumhuriyet, Türk insanını hürriyete yani özgürlüğe kavuşturmuştur.

Soru: “Hilâli kucaklar her vatandaşın.” dizesinde, “hilâl” diye bahsedilen hangi varlıktır?

• Cevap: Bu dizede “hilal” diye bahsedilen Türk bayrağıdır.

Soru: Şiirin en çok hangi bölümünü sevdiniz? Niçin?

• Cevap:

Ben şiirin en çok;

“Bir insan, nihayet kemikle ettir,
Bu et, bu kemiğe can hürriyettir.
En büyük hürriyet cumhuriyettir,

Demek şimdi sen bir cihan gibisin.” bölümünü sevdim. Çünkü bu bölümde Türk halkı için hürriyetin yani özgürlüğün değeri vurgulanmış ve bu hürriyeti sağlayanın Cumhuriyet olduğu vurgulanmıştır.

Soru: Şiiri etkileyici buldunuz mu? Açıklayınız.

• Cevap: Evet şiiri etkileyici buldum. Şiirde vatanımızın kutsallığı çeşitli benzetmelerle, sanatlı ve coşkulu bir söyleyişle dile getirilmiş. Seslenmelerle bu etkileyicilik daha coşkulu bir şekilde sağlanmıştır.

Soru: Şair siz olsaydınız metin için hangi başlığı kullanırdınız?

• Cevap: Şair olsam bu metin için “Türk’ün Vatanı” başlığını kullanırdım.

3. ETKİNLİK 

Soru: Metnin konusu ve ana duygusunu belirlemek için aşağıdaki soruları cevaplayınız.

• Cevap: Metnin konusu vatanımızın şanla, şerefle dolu olduğu, vatanımızın güzellikleri ve Türk milletinin vatanına sahip çıkması; ana duygusu ise “vatan sevgisi”dir.

Soru: Şair, metinde ne anlatıyor?

• Cevap: Şair, metinde vatanımızın güzelliğini, Vatan toprağının şan ve şerefle dolu olduğunu, Türk halkının vatanına olan sevgisi ve vatanı için yaptığı savaşları, vatanın çektiği çileleri ve Cumhuriyet’le yeniden güçlendiğini anlatıyor.

Soru: Şairin bu metinde hissettirmek istediği asıl duygu nedir?

• Cevap: Şairin bu metinde asıl hissettirmek istediği duygu “vatan sevgisi”dir.

4. ETKİNLİK 

O kadar dolu ki toprağın şanla
Bir değil sanki bin vatan gibisin.
Yüce dağlarına çöken dumanla
Göklerde yazılı destan gibisin.

Soru: Şiirdeki bütün dizelerin hece sayısı on birdir. Bütün dizelerin on bir heceden oluşması, sizce şiirde bir ahenk oluşmasına katkıda bulunmakta mıdır? Açıklayınız.

• Cevap: Evet, şiirde her dizede 11 hece bulunması şiirde bir ahenk oluşmasına katkıda bulunmaktadır. Tüm dizelerde aynı sayıda hece bulunması şiirin okunmasını kolaylaştırır ve akılda daha fazla kalmasına katkı sağlar. Şiiri ezberlemeyi de kolaylaştırır.

O kadar dolu ki toprağın şanla
Bir değil, sanki bin vatan gibisin
Yüce dağlarına çöken dumanla
Göklerde yazılı destan gibisin.

Soru: Yandaki dörtlüğün kırmızıyla yazılan sözcükleri arasında ses benzerliği bulunmaktadır. Bu ses benzerlikleri, sizce şiirde bir ahenk oluşmasına katkıda bulunmakta mıdır? Açıklayınız.

• Cevap: Evet, bu sözcüklerdeki ses benzerlikleri şiirde ahenk oluşmasına katkıda bulunmaktadır. Bu şekildeki ortak sesler sayesinde şiiri okumak ve dinlemek daha zevkli bir hâle gelir. Ayrıca şiirin akılda daha fazla kalmasını ve kolay ezberlenmesini de sağlar.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 49 Cevabı

Hep böyle bulutlar içinde başın
Hilâli kucaklar her vatandaşın.
Geçse de asırlar, tazedir yaşın,
O kadar leventsin, fidan gibisin.

Soru: Yandaki dörtlükte kırmızı ile gösterilen sesler, üç farklı sözcük içinde yer almaktadır. Sizce buradaki ses benzerliği; yazılış ve okunuşları aynı, anlam ve görevleri farklı “aş” seslerinden mi meydana gelmektedir? Açıklayınız

• Cevap: Bu ses benzerlikleri, yazılış ve okunuşları aynı anlam ve görevleri farklı seslerdir. Çünkü “baş, vatandaş, yaş” diye üç faklı kelimenin içinde yer almaktadır.

Hep böyle bulutlar içinde başın,
Hilâli kucaklar her vatandaşın.
Geçse de asırlar, tazedir yaşın,
O kadar leventsin, fidan gibisin.

Soru: Yandaki dörtlüğün kırmızı ile gösterilen ekleri arasında da ses benzerliği vardır. Bu üç ek, aynı ektir. Sizce buradaki ses benzerliği; yazılış, okunuş, anlam ve görevleri aynı olan “-ın” eklerinden mi meydana gelmektedir? Açıklayınız.

• Cevap: Buradaki üç sözcükte de geçen “-ın” seslerinin yazılış, okunuş, anlam ve görevleri aynıdır. Üç sözcüğe de aitlik anlamı katan iyelik eki görevindedir.

***

Duygu, hayal ve düşüncelerin bir düzene bağlı olarak etkileyici bir dil ve ahenkli dizeler hâlinde aktarıldığı yazı türüne şiir denir. “Vatan Destanı” adlı metnin türü de şiirdir.
Şiirde ahengi sağlayan unsurlar vardır. Bunlar kafiye (uyak), ölçü (vezin) ve rediftir.
Dize sonlarındaki yazılış ve okunuşları aynı, anlamları ve görevleri farklı sözcüklerin, eklerin, seslerin benzerliğine kafiye (uyak) denir. 4. etkinliğin c maddesinde belirtilen “aş” sesleri arasında kafiye vardır.
Dize sonlarında yazılış, okunuş, anlam ve görevleri aynı olan sözcüklerin, eklerin ve seslerin benzerliğine redif denir. 4. etkinliğin ç maddesinde belirtilen “-m” ekleri rediftir.
Ölçü, şiirde ritmi sağlamak için başvurulan yöntemlerden biridir. Dizelerdeki hece sayısı eşitliğine dayanan ölçüye hece ölçüsü denir. Dizeleri, hece sayısı eşitliğine göre oluşturulduğu için “Vatan Destanı” adlı şiirin ölçüsü de hece ölçüsüdür. Her dizede on bir hece bulunduğu için bu şiirin on birli hece ölçüsüyle yazıldığı kabul edilir.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 50 Cevabı

5. ETKİNLİK 

Soru: İstiklâl Marşımızı dize sonlarındaki ses benzerliklerine dikkat ederek okuyunuz.

Soru: İstiklâl Marşımızın dize sonlarındaki ses benzerliklerini bulunuz. Bu benzerliklerin şiire olan katkısını açıklayınız.

• Cevap: İlk dörtlükte “-cak”, ikinci dörtlükte “-lâl” sesleri benzerdir. Bu benzerlik şiirde ahenk unsurunu sağlamış ve şiire söyleyiş güzelliği kazandırmıştır.

6. ETKİNLİK 

Soru: Aşağıdaki görseli inceleyiniz. Ardından bu görselin sizde uyandırdığı duygu ve düşüncelerle ilgili bir konuşma yapınız.

• Cevap:

Birlik ve beraberlik bir milletin varlığını devam ettirebilmesi için en önemi koşullardan biridir. Bizim milletimizin de yüzyıllardır tarih sahnesinde varlığını sürdürmesi bu birlik ve beraberlik sayesindedir.

Çok uzak değil daha yaklaşık yüz yıl önce dört bir yanı düşman tarafından işgal edilmiş bir ülkemiz vardı. Ama milletimiz kadın-erkek, çocuk-yaşlı demeden düşmanı yurttan atmak için hep birlikte mücadeleye girişti. Erkekler cephede savaştı, kadınlar mermi üretti, üretilen mermiyi, cephaneyi savaş meydanlarına ulaştırdı. Topluca yapılan bu mücadele sonucunda da savaş kazanıldı ve Cumhuriyet ilan edildi. Bu birlik ve beraberliğimiz korunduğu sürece de varlığını devam ettirecektir.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 51 Cevabı

7. ETKİNLİK 

Soru: Dize sonlarında ses benzerliği olacak şekilde vatan sevgisi konulu en az iki dörtlükten oluşan bir şiir yazınız. Şiirinize uygun bir başlık bulunuz. Yazdığınız şiiri sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

• Cevap:

CANIM VATANIM

Sadece bir toprak değil şehidimden emanet
Uğrunda ölürüz benim canım vatanım
Milletime tarih boyu asla yoktur esaret
Cennetlerden güzeldir benim canım vatanım

Dünyada böyle güzel bir yurt yoktur
Ona göz diken her zaman çoktur
Kalbimin ortasına atılan bir oktur
Candan öte canansın benim güzel vatanım

GELECEK DERSE HAZIRLIK

Soru: Atatürk’ün gerçekleştirdiği inkılaplarla ilgili bir araştırma yapınız.

• Cevap:

Atatürk’ün gerçekleştirdiği inkılaplar şunlardır:

➢ Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
➢ Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
➢ Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
➢ Medeni Kanunun Kabulü (17 Şubat 1926)
➢ Tarikatların Kaldırılması, Tekke Ve Zaviyelerin Kapatılması (30 Kasım 1925)
➢ Laikliğin Kabulü (1928-1937)
➢ Kadın Haklarının Tanınması (1930-1933 ve 1934)
➢ Şapka Ve Kıyafet Kanunu (25 Kasım 1925)
➢ Takvim, Saat Ve Ölçülerde Değişiklik (1925 ve 1931)
➢ Soyadı Yasasının Kabulü (21 Haziran 1934)
➢ Eğitim ve Öğretim Devrimi (3 Mart 1924)
➢ Harf Devrimi (1 Kasım 1928)
➢ Dil Devrimi (12 Temmuz 1932)

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Millî Mücadele ve Atatürk Teması Sayfa 45-46-47-48-49-50-51 Vatan Destanı Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.