Tuyuğ Nedir, Özellikleri, Maddeler Halinde
TUYUĞ
Bir dörtlükten meydana gelen bir nazım şeklidir.
Rubaiye benzer.
Kafiyeleniş şekli de onun gibi aaxa şeklindedir.
Aruz vezninin yalnız fâ’ilâtün/fâ’ilâtün/fâ’ilün kalıbı ile yazılır.
Tuyuğ sadece Türklerin kullandığı bir nazım şeklidir.
Halk edebiyatındaki maninin karşılığı olarak klâsik şiire geçmesinden meydana geldiği söylenebilir.
Mânide olduğu gibi tuyuğlarda da genellikle cinaslı kafiye kullanılır.
Şairler, bu nazım şekli ile rubaîlerde olduğu gibi dünya görüşlerini, dinî tasavvufî düşüncelerini dile getirmişlerdir. Konu sınırlaması yoktur.
Edebiyatımızda Kadı Burhaneddin, tuyuğ şairi olarak isim yapmıştır.
Dost cismim mülküne sultan yeter
Buyruğu ânın bana ferman yeter
Can dahi ten mülküne hükmetmesin
Çün bir iklime hemân bir hân yeter
Atayî
Gönlüm oldu, aşkınun âvâresi
Gamzenün gitmez gönülden yâresi
Derdüme çok istedüm dermân velî
Yoğ imiş la’linden özge çâresi
Atayî