Tasa Kuşu Metni Etkinlik Cevapları (5-6-7-8. Sınıf)

Tasa Kuşu metni cevapları ve soruları, MEB Yayınları 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar Masal ve Destanlarımız Ders kitabı sayfa 32-33-34-35-36-37-38-39-40-41 (Masallarımız Ünitesi)

Tasa Kuşu Metni Cevapları

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 32 Cevapları

METNE HAZIRLIK

Soru: Sizi en çok ne kaygılandırır? Arkadaşlarınızla paylaşınız.

• Cevap: En çok sevdiklerime bir şey olmasından kaygılanıyorum. Onların güvende olmasını istiyorum.

TASA KUŞU

Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, (…) eski hamam içinde. Üşüdüm Allah üşüdüm, daldan armut düşürdüm. Armudumu yemişler, bana çirkin demişler. Çirkin değil, güzelim, inci, mercan dizerim. Ben mercandan geçemem, Aksaray’a göçemem. Aksaray’ın kilidi, bana vuran kim idi? Emmim oğlu Musacık, eli kolu kısacık. Çık çıkalım çardağa, taş atalım çaylağa; çaylak başın kaldırmış, ayvaları çaldırmış. Hani kâğıt, hani defter? Bir de gelmiş çevre ister; çevrede güller, sendeki diller; ben gider oldum, duymasın eller.
Bir memleketin birinde Sülün kız derler, bir kız varmış. Ne kimsenin bir tüyüne dokunur, ne de yerdeki karıncayı incitirmiş. (…) Günün birinde babasını kaybedince bir korku gelip Sülün kızın dalına binmiş:
“Ne bir dağda yağmurumuz var ne bir bağda yaprağımız var, sönen ocağımızı ne ile yakacağız?” diye düşündükçe düşünür; ömrünü, gününü tüketirmiş. Anası bu korkuyu gözünden okuyunca:
“A Sülün kızım (…) ne diye kara kara düşünüp durursun? İki el bir baş içindir; geçinmeyecek ne başımız var! Ben çulha dokurum, sen gergef işlersin, gül gibi geçinip gideriz.”

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 33 Cevapları

Bu söz üstüne, korkuyu dallarından atıp işlerinin başına geçmişler; gece dememişler gündüz dememişler; dokuyacaklarını dokuyup işleyeceklerini işlemişler; gözlerinin çırasıyla sönen ocaklarını yeniden yakıp, güne bir gün muhannete avuç açmamışlar, üstelik, dişlerinden tırnaklarından arttırdıklarıyla köyün üstüne bir dağ, dağın üstünde de bir bağ kurmuşlar, kurmuşlar ama bu defa da kızın yüreğine bir kuruntu düşmüş:
“Ya dağımızı sel alırsa ya bağımızı yel alırsa! Bütün emeğimiz suya gider, yorulduğumuz yanımıza kalır.” diye korktukça kurar, kendi kendini yiyip tüketirmiş. Anası, bu kuruntuyu da yüzünden okuyunca:
“Yapma kızım, etme kızım; yağmur yağmadan sele gitme kızım; ağzını hayra aç ki, hayır gelsin işine. Yoksa böyle ağrımayan başa yağlık bağlarsan başını dertten kurtaramazsın sonra!”
Ana sözü yerde kalır mı; Sülün kız bu kuruntuyu da yüreğinden atıp koşulacağı gibi koşulmuş işe. Kara toprağı alın teriyle öyle bir yoğurmuşlar, öyle bir yoğurmuşlar ki aldıkları gövermiş gelmiş, dedikleri yeşermiş gitmiş. Dağda, dağ olmuş; bağda da, bağ olmuş ya, insan buldukça bunar derler; Sülün kız şimdi de kendini bir tasaya kaptırmasın mı!
“Ya asmada üzüm olmazsa ya salkımı düzüm olmazsa. Ben bu dağa, dağ mı derim; ben bu bağa, bağ mı derim!” diye, dövüm dövüm dövünmeye başlamış.
Anası, Sülün kızın olmayacak duaya âmin dediğini ağzından duyunca:
“Aman kızım; dünyada her şey insanın elinde, avcunda değil; ne diye olur olmaz şeylerin tasasına düşüyorsun. Tasa dediğin ne korkuya benzer, ne kuruntuya; ismi var cismi yok bir kuştur o! Nerede avare varsa gidip onu bulur. Gayri ne dur bilir; ne durak, üzüntüden üzüntüye atıp dünyayı başına zindan eder adamın!” demiş; daha da ne diller dökmüş ama Sülün kız hangi şeytana uymuşsa, bu öğüdü kulağının ardına atıp kendini avareliğe vermiş.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 34 Cevapları

Tasa kuşunun gözlediği de bu değil mi! Kaşla, göz arasında varıp kanatları arasına almış onu.
Sülün kız, bir de gözünü açıp bakmış ki, ne baksın; misli menendi yok bir bahçe! Bir yanında kuşlar şakıyor, yanık yanık. Bir yanında sular akıyor oluk oluk. Ağaçlarında da türlü meyve, türlü koruk. O kuşlara kumru mu desem, kanarya mı desem, ne desem! Meyvesini de ne siz sorun ne ben söyleyim; bulunsa bulunsa, Erem bağlarında bulunur belki…
Böyle bir yerde kimin gözü gönlü açılmaz ama Sülün kız, o cıvıl cıvıl ötüşen kuşlara bakmış:
“Ah bin gözüm, bin kulağım olsa da, bin bir sesi birden duyup dinlesem!” diye tasa çekmeye başlamış.
Sen misin, yok yere tasaya düşen! O anda bütün kuşların ağzı, dili tutulmuş; kumrular da susmuş, kanaryalar da, bir serçe bile kanadını kımıldatmamış.
O zaman, Tasa kuşu yaprakların arasından seslenmiş ona:
“Avare kız, avare kız! Tasa dediğin öyle olmaz, böyle olur: Geçti gül, geçti bülbül. İster ağla, ister gül.”
Sülün kız, boyunca karalara batmış. Bu tasa yetmiyormuş gibi bir de açlık gelip kapısını çalmasın mı! Sülün kız dal dal meyvelere bakmış:
“Ah şu ağaçlar Tuba olsa; eğil desem, eğilse; doğrul desem, doğrulsa!” diye hayıflana hayıflana meyvelere uzanmış ama ağaçlar el atıp tutmaya dal vermemiş, uzandıkça, onlar da başını yukarı kaldırmış.
Tasa kuşu, yine yaprakların arasından seslenmiş ona:

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 35 Cevapları

“Avare kız, avare kız; tasa dediğin öyle olmaz, böyle olur: Geçti ayva, geçti nar. İster taş ye, ister hardal!” deyince, kızın yüreğine öyle bir ateş düşmüş, öyle bir ateş düşmüş ki, yanıp kül olmaya az kalmış. Gürül gürül akan sulara bakıp:
“Ah şu sular Kevser olsa! İçsem içsem kanmasam; güneş vursa yanmasam.” diye, yana yakıla sulara eğilmiş ama hikmeti hüda, sular da kuruyup çekilmiş; ne altın oluk bir damla su vermiş, ne gümüş oluk. Aman, yaman derken başını bir taşa vurmuş. Kim başını vurur da ayılmaz ki Sülün kız ayılmasın:
“Ah anamın aşı, kuyunun başı. Ye tuzlu tuzlu, iç buzlu buzlu. Ya evde otur gergef işle; ya bağa git, toprağı avuçla; dahası ne umurun!” demeye başlamış. Bir demiş, iki demiş, derken bir hışırtı işitmiş. Bir de dönüp bakmış ki ne baksın; Tasa kuşu, ağaçların arasında kanat vura vura geçip gidiyor, kim bilir hangi avarenin başına konmaya!
O zaman, yüreğine öyle bir su serpilmiş, öyle bir su serpilmiş ki, Sülün kızın; rahat bir nefes alıp, “Ooh!” demiş; oh deyince de ak saçlı biri peydah olmuş:
“Oh dede benim; dile benden, dilediğini! Güler yüz mü istersin, tatlı dil mi?” diye sormuş. Sülün kız da:
“Oh dede, oh; güler yüz de isterim, tatlı dil de… İlle hepsinden üstün anamı isterim, anamı!” deyince, “Yum gözünü!” demiş dede; yummuş gözünü kız. “Aç gözünü!” demiş dede; açmış gözünü kız. Bir de görmüş ki ne görsün anasının dizi dibinde. Oh dedenin yerinde yeller esiyormuş ama güldükçe güller açıyormuş yanağında; söyledikçe, bülbüller şakıyormuş dudağında. Gayri Tasa kuşu gelip de dalına konabilir mi?
O günden geri güler yüz, tatlı dil ile günlerini gün etmişler; (…) balı kaymağa katıp yemiş içmiş, muratlarına ermişler. Darısı yurdumuzun güzelleri başına!

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 36 Cevapları

TEKERLEME NEDİR?

Uyaklarla elde edilen ses, söz oyunlarıyla ve çeşitli çağrışımlarla birbirine bağlanmış, çoğunlukla, iç ahenk olarak şiir, şekil olarak düzyazı görünümlü, birbirini tutmayan gerçek dışı düşüncelerin sıralanmasıyla meydana getirilmiş halk edebiyatı ürünleridir. Tekerlemelerin belirli bir ana konusu yoktur. Birbirine aykırı düşünceleri, gerçekdışı, olmayacak durumları bir araya getirip mantık dışı bir takım sonuçlara vararak şaşırtıcı bir etki yaratırlar. Tekerlemeleri türlerine göre 4 gruba ayırabiliriz:
– Masal tekerlemeleri
– Oyun tekerlemeleri
– Tören tekerlemeleri
– Bağımsız (yalnızca söz oyunu değeri taşıyan) tekerlemeler.
Tekerleme Örnekleri:
“Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde develer tellal iken pireler berber iken… Ben bağda üzüm bekler, derede odun yükler iken, bir varmış bir yokmuş… Masalın yalanı mı olurmuş. O yalan bu yalan, fili yuttu bir yılan… Bu da mı yalan? derken; sabahleyin erken, keçiler koyunları tıraş ederken, tahta kurusu saz çalar, sıçan cirit atar iken, çıkmış bir kocakarı ortaya… En sonunda açmış ağzını yummuş gözünü. Bir laf etmiş, bir laf etmiş… Bakalım ne laflar etmiş…” (Masal Tekerlemesi)
“Çık çıkalım çayıra
Yem verelim ördeğe
Ördek yemini yemeden
Ciyak miyak demeden
Hakkudu hukkudu
Çıktım çıkardım
Ki-mi çı-kar-dın” (Oyun Tekerlemesi)
“Şu köşe kış köşesi, şu köşe yaz köşesi, şu şişe su şişesi.” (Bağımsız Tekerleme)

1. ETKİNLİK

Soru: Okuduğunuz masaldaki tekerleme bölümünü söyleyiniz.

• Cevap: “Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, (…) eski hamam içinde. Üşüdüm Allah üşüdüm, daldan armut düşürdüm. Armudumu yemişler, bana çirkin demişler.”

Soru: Bildiğiniz bir tekerlemeyi aşağıya yazınız.

• Cevap: “Bir varmış, bir yokmuş, evvel zaman içinde, kalbur saman içinde. Develer tellal iken pireler berber iken, ben anamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken…”

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 37 Cevapları

2. ETKİNLİK 

Soru: Okuduğunuz masaldaki Sülün kızı tasalandıran olayları sırasıyla örnekteki gibi aşağıya yazınız.

• Cevap:

1- Babasını kaybedince “Ne bir dağda yağmurumuz var ne bir bağda yaprağımız var…” diye kaygılanmış.

2- Dağ ve bağ kurduktan sonra “Ya dağımızı sel alırsa ya bağımızı yel alırsa!” diye korkmuş.

3- Bağda üzüm yetiştikten sonra “Ya asmada üzüm olmazsa ya salkımı düzüm olmazsa!” diye endişelenmiş.

4- Kuşların sesini dinlerken “Bin gözüm, bin kulağım olsa da bin bir sesi birden duyup dinlesem!” diye tasa çekmiş.

5- Meyveleri görünce “Ah şu ağaçlar Tuba olsa; eğil desem, eğilse; doğrul desem, doğrulsa!” diye hayıflanmış.

6- Akan sulara bakıp “Ah şu sular Kevser olsa! İçsem içsem kanmasam; güneş vursa yanmasam!” diyerek tasalanmış.

Soru: Sizi kaygılandıran bir olayı ve bu olay karşısında bulduğunuz çözüm yollarını aşağıya yazınız.

• Cevap: Beni kaygılandıran bir olay, sınavlara yeterince hazırlanamamak düşüncesi oldu. Bu durumu çözmek için bir çalışma planı hazırladım ve her gün düzenli olarak ders çalışmaya başladım. Zamanımı iyi yöneterek hem derslerime odaklandım hem de dinlenmeye zaman ayırdım, böylece kaygımı azalttım.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 38 Cevapları

3. ETKİNLİK 

Selim’in öğretmeni bir ay önce ödev vermiştir. Selim günlerce çalışıp uğraştıktan sonra harika bir ödev hazırlamıştır. Öğretmeninden alacağı yüksek notu hayal edip mutlu olmaktadır. Ancak ödevin teslim edileceği gün, ödevini kaybetmiştir. Selim kaygılı ve üzgündür. Panik hâlinde ne yapacağını kara kara düşünmektedir.

Soru: Selim’in arkadaşı olsaydınız Selim’i sakinleştirmek için ona neler söylerdiniz? Aşağıya yazınız.

• Cevap: Selim, ödevini kaybetmiş olabilirsin ama bu dünyanın sonu değil. Belki birlikte arayabiliriz ya da öğretmenine durumu anlatırsın, o da anlayış gösterebilir. Her şey çözülebilir, panik yapmadan sakin kalmalısın.

4. ETKİNLİK 

Soru: Okuduğunuz masaldaki açık ve örtülü anlamları belirleyip aşağıya yazınız.

• Cevap:

Açık Anlam: Sülün kız, sürekli olarak olmayacak şeyler için endişelenip kaygıya kapılır ve bu yüzden rahat bir yaşam süremez. Annesi ise ona gereksiz endişelerin yaşamı zorlaştırdığını anlatmaya çalışır.

Örtülü Anlam: Hayatta her şey insanın elinde değildir, gereksiz endişeler ve kaygılar mutluluğun önünde engel olabilir. Mutluluğu bulmak için anı yaşamalı ve gelecekteki belirsizliklerden korkmamalıyız.

5. ETKİNLİK 

Soru: Yörenize ait araştırdığınız masalı sınıfta arkadaşlarınıza anlatınız. Masalı anlatırken şunlara dikkat ediniz:

– Vurgu ve tonlamaya dikkat ediniz.
– Beden dilinizi etkili ve doğru biçimde kullanınız.
– Gereksiz sesler çıkarmamaya ve gereksiz kelimeleri kullanmamaya özen gösteriniz.

• Cevap:

İstanbul Yöresi – Kız Kulesi Efsanesi

Bir zamanlar İstanbul Boğazı’nda küçük bir ada üzerinde bulunan Kız Kulesi ile ilgili bir efsane anlatılır. Rivayete göre, bir falcı padişaha kızının yılan tarafından ısırılarak öleceğini söylemiştir. Bunu duyan padişah, kızını korumak için denizin ortasındaki adada bir kule yaptırarak kızını buraya kapatmıştır. Ancak kaderden kaçılmaz; bir gün kuleye gönderilen bir meyve sepetine saklanan bir yılan prensesi sokmuş ve prenses ölmüştür. Bu olay, Kız Kulesi’nin hüzünlü efsanesi olarak İstanbul’un tarihine yerleşmiştir.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 39 Cevapları

6. ETKİNLİK 

Soru: Aşağıdaki yönergeleri takip ederek bir masalı sınıfta canlandırınız. Sizden istenenleri sırasıyla uygulayınız.

Sınıfta arkadaşlarınızla gruplara ayrılınız.
Grup arkadaşlarınızla birlikte önceden bildiğiniz bir masalı seçiniz.
Seçtiğiniz masala göre rol dağılımı yapınız.
Masalınızı sınıfınızda canlandırınız.

• Cevap: Bu etkinliği sınıftaki arkadaşlarınızla yapabilirsiniz.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 40 Cevapları

7. ETKİNLİK 

Soru: Verilen yönergelere uygun şekilde aşağıya bir masal yazınız.

• Cevap:

Masalın Adı: Tasa Kuşu ve Küçük Kız

Döşeme

Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, pireler berber iken develer tellal iken, ben anamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken, bir varmış bir yokmuş…

Serim

Bir zamanlar kendi hâlinde yaşayan küçük bir aile varmış. Bu ailenin neşeli ve meraklı bir kızı, her gün bahçede oynar, çiçeklerle ve kuşlarla konuşurmuş. Bir gün, bahçede oynarken, yanına parlak tüylü bir kuş gelmiş. Kuş, küçük kıza yaklaşmış ve ona, “Yakında büyük bir zorlukla karşılaşacaksın, dikkatli ol,” demiş. Kız bu sözlere şaşırmış ama pek önemsememiş.

Düğüm

Ertesi gün, annesi küçük kıza, “Bugün evde kal, tehlikeli bir gün olabilir,” diye öğüt vermiş. Ancak kız, arkadaşlarıyla dışarı çıkmak için sabırsızlanıyormuş. Annesinin sözünü dinlememiş ve arkadaşlarıyla oynamaya gitmiş. O gün ormanda kaybolmuş, bir fırtınaya yakalanmış ve korku içinde yapayalnız kalmış. Günlerce yolunu bulmaya çalışmış, ancak her denemesinde başarısız olmuş. Bu zor günlerde kız, annesinin sözlerini hatırlamış ama geri dönememiş.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 41 Cevapları

Çözüm

Yıllar geçmiş, küçük kız büyümüş ve nihayet annesinin izini bulmuş. Annesinin sıcak kucağına geri döndüğünde, annesi ona, “Bazen tecrübeler, insanı en iyi şekilde öğretir,” demiş. Kız da, annesinin her zaman doğruyu söylediğini anlamış ve annesine sarılmış.

Dilek

Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine. Darısı bu güzel masalı dinleyen herkesin başına!

Soru: Yazdığınız masalın konusunu ve ana fikrini belirleyip aşağıya yazınız.

• Cevap:

Konu: Annesinin öğütlerini dinlemeyen küçük bir kızın, zor bir durumla karşılaşıp yıllar sonra annesini bulma hikayesi.

Ana Fikir: Büyüklerin tecrübelerine ve öğütlerine kulak vermek, hayatın zorluklarını aşmada önemlidir.

Soru: Yazdığınız masaldaki kahramanların özelliklerini belirleyip aşağıya yazınız.

• Cevap:

Kahramanların Özellikleri:

• Küçük Kız: Meraklı, neşeli, annesinin sözlerine fazla önem vermeyen ama yaşadıklarından ders çıkaran biri.
• Anne: Sabırlı, koruyucu ve bilge bir karakter.
• Kuş: Uyarıcı ve bilge bir figür, zorlukları önceden haber veren bir rehber.

Soru: Yazdığınız masalı sınıfta arkadaşlarınıza okuyunuz.

• Cevap: Yazdığınız masalı sınıfta arkadaşlarınıza okuyabilirsiniz.

5, 6, 7 ve 8. Sınıf Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı MEB Yayınları Masallarımız Ünitesi Sayfa 32-33-34-35-36-37-38-39-40-41 Tasa Kuşu Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.