Nida Sanatı Nedir, Özellikleri ve Örnekler

NİDA

Şairin duygu ve heyecanlarının coşması sonucu olayları ve varlıkları göz önüne getirip değişik ünlemlerle ona seslenmesidir .Gerek divan şiirinde gerekse Cumhuriyet şiirinde çokça kullanılan bir sanattır.

********************

Nida Sanatı Örnekleri

Merhaba hoş geldin ey rûh-ı revanım merhaba

Ey şeker-leb dil-ber-i şirin-zebanım merhaba

Seyyid Nesimi

Seyyid Nesimi , sevgiliye merhaba diye seslenerek nida sanatı yapar ve ona çeşitli iltifatlarda bulunur .

********************

Ey bu topraklar için toprağa düşmüş asker

Gökten ecdad inerek öpse o pak alnı değer

Mehmet Akif Ersoy – Safahat

Mehmet Akif şeyit düşerek toprak altında yatan askerlere ‘’ ey ‘’ nidasıyla seslenerek gökten ecdadın inerek o , pak alnı öpmesinin yerinde olacağını ve buna deyeceğini ifade ederken askerleri taltif ediyor .

********************

Ey gurbet ey gurubu ufuklarda bitmeyen

Ömrün derinliğinde süren kaygı günleri!

Yahya Kemâl Beyatlı, Kendi Gök Kubbemiz

Yahya Kemal, “ey” imlemesiyle ömrünün derinliklerindeki kaygı günlerine ve gurbete seslenir.

********************

Ey unutuş! Kapat artık pencereni.

Çoktan derinliğe çekmiş deniz beni.

Ahmet Muhip Dranas, Şiirler

Ahmet Muhip, “unutuş” gibi soyut bir kavrama yine “ey” nidasıyla seslenerek ona penceresini kapatmasını söyler. Zira, . deniz onu derinliğine çektiğinden dolayı unutuş onu göremez.

********************

Ey sürdüğü toprakta yatan babam, elveda

Ey alnının teriyle gül bitiren çoraktan.

Ey beyaz mintanımı her sabah yıkamaktan

Parmağının derisi kopan anam, elveda!

Kemal Çağlar, Türk Şiir Sanatı

Behçet Kemal, babasına ve annesine seslenerek onlara veda eder. Burada ölüm teması yoğun bir şekilde ele alınarak koyu bir romantizm ve santimantalizmin en güzel örneklerinden birisi nida sanatından yararlanılarak verilmiştir.

********************

ey bana kendimi vermeyen dünya ey sağlam dokunulmazlığım

bilirsin bilirim çamurlu sıcaksız haince bir kış tükenir

Turgut Uyar, Büyük Saat

Turgut Uyar, “ey” hitabıyla hem dünyaya, hem de sağlam olarak nitelendirdiği dokunulmazlığına seslenerek nida sanatı yapar.

********************

Ey şehitler tepesi, andımız olsun

Bu gömülen şehitlerin üstüne

Seni elden bırakmayacağız, haşredek

Düşmedikçe birer birer, üstüne

Fazıl Hüsnü Dağlarca, Türk Şiir Sanatı

Fazıl Hüsnü, şehitler tepesine seslenip, gömülü şehitlerin üzerine yemin ederken “ey” hitabıyla nida sanatından yararlanır. Bu nida sanatının yanında şair iltifat sanatını da şehitler ve şehitler tepesindeki bayrak için kullanır.

********************

Merhaba, duvarıma vuran ışık!

Kaşığımdaki çorba, merhaba!

Merhaba, uğuldayan orman!

Kadir, Mutlu Olmak Varken / 226

Kadir, duvarına vuran ışığa, kaşığındaki çorbaya ve uğuldayan ormana “merhaba” nidasıyla seslenerek nida sanatı yapar.

********************

Ey oğul bir gün yazıcı olursan

gözü gözünde yüreği yüreğinde eli elinde

inancın tadını söyle ülkemin çocuklarına

Özdemir İnce, Tekvin

Özdemir ince, “ey” hitabıyla oğluna seslenerek eğer bir gün yazıcı olursa ülkesinin insanlarına inancın tadını söylemesini tembihlerken nida sanatı yapar.