Necip Fazıl Kısakürek Kaldırımlar Şiirinin Zihniyeti, Nazım Birimi, Ahenk Unsurları, Söz Sanatları, Ses Olayları, İncelemesi

Kaldırımlar Şiirinin Nazım Birimi: Dörtlük

Kaldırımlar Şiirinin Birim Sayısı: Sekiz (sekiz dörtlükten oluşuyor)

Kaldırımlar Şiirinin Ölçüsü: 7+7=14’lü hece ölçüsüyle yazılmış.

Kaldırımlar Şiirinin Ahenk Unsurları: Kafiye ve rediflerle ahenk unsurları sağlanmış.

Kaldırımlar Şiirinin Kafiye ve Redifleri:

1. Dörtlük

ortasında  -tasında

yürüyorum -rüyorum » -r+üyorum} –rü: tam uyak, +yorum: redif

noktasında -tasında » -ta+sında } –ta: tam uyak, +sında: redif

görüyorum  -rüyorum

2. Dörtlük

kapanık -anık

yıldırımlar  -ldırımlar» –ldırım+lar }-ldırım: zengin uyak, +lar: redif

uyanık  -anık » -a-nık }-a: yarım uyak, -nık: redif

kaldırımlar  -ldırımlar

3. Dörtlük

birikiyor  -ikiyor

devler  -evler » -ev+ler } –ev: tam uyak, +ler: redif

dikiyor  -ikiyor » -ik+iyor } –ik: tam uyak, +iyor: redif

 evler  evler

4. Dörtlük

annesi  -esi

insandır  -sandır » -san+dır }-san: tam kafiye, +dır: redif

sesi  -esi » -es+i }-es: tam uyak, +i: redif

lisandır  -sandır

Kaldırımlar Şiirinin Söz Sanatları:

Tekrir: Kaldırımlar, sokak ve ben kelimelerinin şiirde tekrar edilmesiyle tekrir sanatı yapılmıştır.

Aliterasyon: “k” sesinin şiirde sıkça kullanılmasıyla aliterasyon söz sanatı yapılmıştır.

Teşhis: Şu dizelelerde teşhis (kişileştirme) sanatı yapılmıştır.

“Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar”

“Biri benim, biri de serseri kaldırımlar”

“Ben bu kaldırımların emzirdiği çocuğum!”

Teşbih: Şu dizelerde teşbih sanatı yapılmıştır.

“Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler.”

“İki yanımdan aksın, bir sel gibi fenerler.”

Mübalağa: “Sanıyorum, her sokak başını kesmiş devler…” dizelerinde mübalağa (abartma) sanatı yapılmıştır.

Kaldırımlar Şiirinin Dili: Sade, duru ve anlaşılır bir dille yazılmıştır.

Kaldırımlar Şiirinin Teması: Yalnızlık

Kaldırımlar Şiirinde Gelenek: Şiirin yazıldığı dönemin sosyal hayatı şiire aks etmiştir.

Kaldırımlar Şiiri ve Şair: Necip Fazıl’ın hayata bakış açısı, dünya görüşü ve felsefesi şiire yansımıştır.

Kaldırımlar Şiirindeki Ses Olayları:

sokaktayım: Sokaktayım kelimesinde ünsüz benzeşmesi ses olayı vardır. sokak-dayım=sokaktayım

bir sokak ortasında: Ortasında kelimesinde “n” kaynaştırma harfi vardır. ortası-n-da

karanlığa saplanan: Karanlığa kelimesinde ünsüz yumuşaması ses olayı vardır. karanlık-a=karanlığa

beni bekleyen: bekleyen kelimesinde “y” kaynaştırma harfi vardır. bekle-y-en

kül rengi bulutlarla: Rengi kelimesinde ünsüz yumuşaması ses olayı vardır. Renk-i=rengi

bacasını kolluyor: Kolluyor kelimesinde ünlü daralması ses olayı vardır. kolla-yor=kolluyor

hep simsiyah: Simsiyah kelimesinde pekiştirme yapılmıştır. sim-siyah

çilekeş yalnızların annesi: Yalnızların kelimesinde ünlü düşmesi ses olayı vardır. yalın-ız=yalnız, annesi kelimesinde ise kaynaştırma ünsüzü vardır. anne-s-i

içimde kıvrılan: Kıvrılan kelimesinde ünlü düşmesi ses olayı vardır. kıvır-ılan=kıvrılan

yumuşak bir kucakta: Kucakta kelimesinde ünsüz sertleşmesi ses olayı vardır. kucak-da=kucakta

emzirdiği çocuğum: Emzirdiği kelimesinde ünsüz yumuşaması ses olayı vardır. emzirdik-i=emzirdiği, çocuğum kelimesinde de ünsüz yumuşaması vardır. çocuk-um=çocuğum

bitmesin yolculuğum: Yolculuğum kelimesinde sessiz yumuşaması ses olayı vardır. yolculuk-um=yolculuğum

Ben gideyim: Gideyim kelimesinde “y” kaynaştırma ünsüzü vardır. gide-y-im

sabahı göreyim: Göreyim kelimesinde “y” kaynaştırma ünsüzü vardır. göre-y-im

sımsıkı bürüneyim: Sımsıkı kelimesinde pekiştirme vardır. sım-sıkı, bürüneyim kelimesinde “y” kaynaştırma ünsüzü vardır. bürüne-y-im

esrarlı bir uykuya: Uykuya kelimesinde “y” kaynaştırma harfi vardır. uyku-y-a