Dünyanın İlk Alışveriş Merkezi: Kapalıçarşı metni cevapları ve soruları, Meb Yayınları 4. Sınıf Türkçe Ders kitabı sayfa 176-177-178-179-180-181 (Millî Kültürümüz Teması)

Dünyanın İlk Alışveriş Merkezi: Kapalıçarşı Metni Cevapları

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 176 Cevabı

METNE HAZIRLIK

1. İlginizi çeken ya da yaşadığınız yerde bulunan tarihî bir yapı hakkında bildiklerinizi paylaşınız.

• Cevap:

KIZ KULESİBenim Kız Kulesi her zaman ilgimi çekmiştir. Kız Kulesi, İstanbul Boğazı’nda, Salacak açıklarında yer alan tarihî bir yapıdır.

Kule, tarih boyunca çeşitli parçalarla kullanılmıştır; deniz düzeninin kontrol edilmesi, gümrük görevi ve farklı dönemlerde savunma amaçlı kullanım gibi.

Farklı dönemlerde onarımlar geçirmiş olsa da, tarihi ve kültürel önemi ile öne çıkar. Kule, kısa mesafelerdeki ışık değişimi ile deniz bağlantılarını düzenlemek için kullanılan bir deniz fenerine ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca restoran ve kafe gibi işletmelerle çalışmak için popüler bir ziyaret noktası haline geldi. Kız Kulesi’nin güzelliği ve tarihi atmosferi, İstanbul’un simgelerinden biri haline geldi.

2. Bir zaman makinesiyle yolculuk etme imkânınız olsaydı hangi tarihî mekânı gezmek isterdiniz? Arkadaşlarınızla paylaşınız.

• Cevap:

DÜNYANIN İLK ALIŞVERİŞ MERKEZİ: KAPALIÇARŞI

(ikiz kardeşler Bulut ve Yıldız, dedelerinin icat i zaman makinesiyle çeşitli zaman dilimleri arasında dolaşıp ülkemizin birçok yerini görme olanağı bulmuşlardır. Bu yolculuklarında İstanbul’un tarihî ve kültürel zenginliklerini barındıran Kapalı çarşıya eğlenceli bir gezi gerçekleştireceklerdir.)
(…)
Daracık Arnavut kaldırımlı yollardan geçip görkemli bir kapının önüne geldiler. Bilgin Dede, “işte size dünyanın en eski ve en büyük alışveriş merkezi.” diyerek kapıdan geçti. “Buraya boşuna ’Kapalıçarşı-kapalı kutu denmediğini az sonra göreceksiniz, içinde bin bir çeşit güzellik bulacağınız yerli yabancı herkesin yüzyıllardır alışveriş yaptığı bir çarşıdayız.” Yıldızla Bulut, geniş caddeleri çevreleyen dükkânların önünden geçerken hangi vitrine bakacaklarını şaşırmışlardı. (…)
Yıldız, “Ne kadar güzel.” dedi. “Kocaman caddeleri, ara sokaklarıyla sanki bir başka kente gelmiş gibi oldum. Üstelik bu kentin sokakları sepserin,”
“Gerçekten de öyle. Ne klimaya gerek var ne yürüyen merdivenlere ne de asansörlere.” “Şeyyy… Acaba yemek yiyecek bir yerler de var mıdır? Midemde ziller çalınıyor!” (…)
Bilgin Dede, “Merak etmeyin, burada yemek yiyecek yerler de var. (…)” dedi.
Gerçekten de bir süre daha sokak aralarında gezindikten sonra, kendilerini bir lokantanın kapısında buldular. Masalardan değişik dilde konuşmalar yükseliyordu. Tarihî giysilerle hizmet eden garsonlar, mis kokulu kebaplar, birbirinden değişik tatlılar ve şerbetler taşıyorlardı masalara. Zaman yolcularımız da geçip bir masaya oturdular. Siparişlerini beklerken Bilgin Dede yan taraftaki sehpada duran bir kitapçığı alıp, “Çocuklar bakın burada Kapalı çarşıyla ilgili pek çok ilginç bilgi var.” dedi. “Aaaa. Ne güzel… Neler yazıyor dedeciğim?”

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 177 Cevabı

“Az önce de söylediğim gibi Kapalıçarşı’nın dünyanın en eski ve en büyük alışveriş merkezi olduğunu yazıyor. Gerçekten de 64 caddesi, 22 kapısı olan bir başka çarşı olduğunu sanmıyorum. Bu caddelerde satış yapan seyyar satıcıların ve işportacıların dışında 3500’den fazla dükkânla iki tane de bedesten bulunuyormuş.”
“Kim bilir kaç kişi çalışıyordur bu dükkânlarda değil mi dede?”
“Doğrusu ben de bu kadarını tahmin etmiyordum çocuklar. Yalnızca dükkânlarda değil içinde çeşitli işliklerin bulunduğu hanlarda da 20.000 kişiden fazla insan çalışıyormuş.”
Bulut, “Hayret! O zamanlar İstanbul böylesine geniş ve kalabalık bir şehir değildi herhâlde. Böylesi büyük bir çarşıya niçin gereksinim duyulmuş anlamadım doğrusu!” diye sordu.
Bilgin Dede, “Burada da Fatih’in ne kadar ileri görüşlü olduğunu anlıyoruz.” dedi.
“Fatih mi? Yoksa Kapalıcarşı da onun zamanında mı yapılmış?”
“Evet. Çarşının yapımı Fatih Sultan Mehmet zamanında başlamış, 1461 yılında kurulan çarşıya, Kanunî Sultan Süleyman zamanında da yeni bölümler eklenmiş. O zamanın zenginleri ve saray ahalisinin bir bölümünün eşyası buralardaki kasalarda saklanırmış. Hatta hâzinenin büyük bölümü de buraya emanet edilirmiş. Yani bir anlamda Kapalıçarşı aynı zamanda banka görevi de yapıyormuş.” Yıldız, az ilerideki sıra sıra kuyumcuları işaret etti. “Doğrusu ya günümüzde de pek farkı yok. Baksanıza her dükkân sanki küçük bir hazine dairesi gibi.”
Bilgin Dede, torununun benzetmesine gülümsedi. “Eee… Pek de haksız sayılmazsın. Buradaki değerli taşların, altınların ederi nasıl ölçülür bilemem. O nedenle belirli saatlerde kapıları kapanıp çok sıkı güvenlik önlemleri altında korunuyormuş.”
Bu tatlı sohbet sırasında yemeklerini nasıl bitirdiklerinin de farkına varamadılar. (..)
O akşam evdeki en önemli konu, yaptıkları küçük zaman kaçamağı oldu. Nurten Hanım, babasıyla çocuklarının tıpkı söz verdikleri gibi tehlikesiz bir yolculuk yapmalarına memnun olmuştu. Hatta için için bu geziye kendisi de katılamadığı için üzülüyordu. Tuncay Bey de çocukların heyecanla anlattıklarına kendisini kaptırmıştı. Bütün bu dinlediklerinden sonra içinde Galata Kulesini, Süleyman iyeyi görmek için dayanılmaz bir istek duydu. Hele bu yapılarla zaman yolculuğunda tanışmak çok daha anlamlıydı.
ikizler yattıktan sonra, Bilgin Dede de odasına yöneldi. Tam salondan çıkmak üzereyken Tuncay Beyin sesiyle duraladı.
“Bu hafta sonu bizleri de İstanbul’un geçmişinde gezdirir misiniz?”
Bilgin Dedenin yüzü sevinçle ışıdı. Doğrusu ya, damadından böyle bir teklif gelmesini hiç beklemiyordu. Gülümseyerek döndü, yanıtladı:
“Zaman Makinesi emrinize amade… isteyin yeter. Hangi dönemde, nerede olmayı dilerseniz gideriz.” Yıldızla Bulut, bu son sözleri odalarında işittiler. Sevinçle birbirlerine baktılar. (…) Zaman gezilerine ailece gitme fikriyle coştular. Gözleri uykudan kapanıncaya dek fısır fısır konuşup kendilerince yeni gezi programları yaptılar. Artık sabırsızlıkla hafta sonunun gelmesini bekleyeceklerdi.

1. ETKİNLİK

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 178 Cevabı

a. Metinde geçen kelimelerin anlamlarını tahmin ediniz. Tahminlerinizi Türkçe Sözlükken kontrol ediniz. Kelimeleri cümle içinde kullanınız.

• Cevap:

Amade:

• Tahmin: Hazır.
• Sözcük Anlamı: Bir iş yapmak için gereken her şeyi tamamlamış olan.
• Cümlem: Adam padişaha “Her an emrinize amadeyim.” dedi.

Duralamak:

• Tahmin: Kısa bir süre beklemek.
• Sözcük Anlamı: Duraklamak.
• Cümlem: Minibüs kısa bir süre duraladıktan sonra yola devam etti.

Işımak:

• Tahmin: Aydınlatmak.
• Sözcük Anlamı: Karanlığı giderip görünür duruma getirmek; ışıklandırmak, ışıtmak.
• Cümlem: Bulutlar dağılınca odanın içi ışıdı.

b. Öğrendiğiniz kelime ve kelime grubunu anlamlarıyla birlikte “SÖZLÜĞÜM” bölümüne yazınız.

• Cevap:

– Amade: Hazır

– Duralamak: Duraklamak

– Işımak: Aydınlanmak

2. ETKİNLİK

Soruları metne göre cevaplayınız.

1. Bilgin Dede, Kapalıçarşıya girerken ne söylemiştir?

• Cevap: “İşte size dünyanın en eski en büyük alışveriş merkezi. Buraya boşuna ‘Kapalıçarşı, kapalı kutu’ denmediğini az sonra göreceksiniz. İçinde bin bir çeşit güzellik bulacağınız, yerli yabancı herkesin yüzyıllardır alışveriş yaptığı bir çarşıdayız.” demiştir.

2. Kapalıçarşı, Kanunî Sultan Süleyman döneminde hangi amaçlarla kullanılmıştır?

• Cevap: O zamanın zenginleri ve saray ahalisinin bir bölümünün eşyaları oradaki kasalarda saklanıyormuş. Hatta hazinenin bir bölümü de oraya emanet edilmiş. Yani Kapalıçarşı o dönemde banka görevi görüyormuş.

3. Yıldız ve Bulut Kapalıcarşı’dan başka nereleri görmek istemektedir?

• Cevap: Karınları acıktığı için yemek yiyecek bir yer görmek istediler. Tuncay Bey de Galata Kulesi’yle Süleymaniye’yi görmek istiyordu.

3. ETKİNLİK

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 179 Cevabı

Okuduğunuz metne uygun iki farklı başlık belirleyerek yazınız.

• Cevap: Zamanda Yolculuk, Zamanın Peşinde: Kapalıçarşı

4. ETKİNLİK

Dünyanın ilk Alışveriş Merkezi: Kapalıçarşı* metnini ana hatlarıyla anlatınız. ilginizi çeken yerleri yazım alanına yazınız.

• Cevap:

– Bilgin dede, zaman makinesiyle ikiz torunlarını Kapalıçarşı’ya getirmiş.

– Oranın dünyanın ilk ve en büyük çarşısı olduğunu söylemiş, gerçekten de öyleymiş.

– Çarşıda yaklaşık 20 bin kişi çalışıyormuş.

– Sonra çocukların karnı acıkmış, yemek yemişler.

– Çarşının yapımına Fatih Sultan Mehmet zamanında başlanmış.

– Çarşı Kanuni döneminde banka gibi kullanılmış.

– İkizlerin babası Tuncay Bey de Bilgin Dede’den onları Galata Kulesi ve Süleymaniye’ye götürmesini

5. ETKİNLİK

Verilen sözcüklerin eş anlamlılarını cümle içinde kullanınız.

• Cevap:

a. tepe: Kaban → Dağın kabanında kar vardı.
b. yapı: Bina → Bu bina 18.yüzyılda yapılmış.
c. vakit: Zaman → Biraz da arkadaşlarıma zaman ayırmak istiyorum.
ç. gezgin: Seyyah → Evliya Çelebi, önemli seyyahlardandır.
ç. mesafe: Ara → İki ilin arası yaklaşık 100 kilometre.

6. ETKİNLİK

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 180 Cevabı

Tanıtılan geleneksel el sanatları ile görselleri eşleştiriniz.

Çini, duvarları ve seramik eşyalarını süslemek amacıyla kullanılan sanattır.
Ebru, tekne içindeki özel bir suya çizilen resimlerin kâğıda aktarılması sanatıdır.
Kaligrafi; güzel yazma, estetik kurallara bağlı kalarak ölçülü yazma sanatıdır.
Oymacılık, bir nesnenin yüzeyini öze araçlarla oyarak veya delerek çeşitli şekiller verme sanatıdır.

• Cevap:

7. ETKİNLİK

Yaşadığınız bölgede tarihî önemi olan bir yeri tanıtan yazı yazınız. Yazdıklarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız.

• Cevap:

SULTANAHMET CAMİSİ

Sultanahmet Camisi, İstanbul’un tarihi ve kültürel sahibi semtlerinden biri olan Sultanahmet Meydanı’nda yer alan bir camidir. Ayrıca “Mavi Cami” olarak da bilinir, çünkü iç dekorasyonda kullanılan mavi renkli İznik çinileriyle ünlüdür. İstanbul’un en önemli turistik ve tarihi mekânlarından biridir.

Sultanahmet Camisi, Osmanlı Padişahı I. Ahmed tarafından 1609-1616 yılları arasında yaptırılmıştır. Caminin mimarı, Osmanlı mimarlık tarihinde önemli bir yere sahip olan Mehmet Ağa’dır.

Sultanahmet Camisi, Osmanlı tarihinin klasik örneklerinden biridir. Büyük bir kubbesi ve altı minaresi vardır. Caminin içi, zengin süslemeler, İznik çinileri ve mermer işçiliği ile dikkat çeker. Caminin kubbesi 23,5 metrelik ve 43 metrelik bulan saklamayla oldukça etkileyicidir.

8. ETKİNLİK

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 181 Cevabı

Kısaltma; bir kelimenin, terimin veya özel adın içerdiği harflerden biri ya da birkaçı ile daha kısa ifade edilmesidir, Yapılan kısaltmalara yelen eklerde kısaltmanın son harfi esas alınır.

Verilen kelimeleri kısaltmalarıyla eşleştiriniz.

1. Türkiye Büyük Millet Meclisi
2. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
3. Mahalle
4. Gram
5. Türk Standartları Enstitüsü
6. Türk Lirası
7. Numara

• Cevap:

MERAKLI BİLGİN, HAYDİ ARAŞTIRMAYA

Günümüzde pazar yeri, alışveriş merkezi ve mağazalarda sergilenen ya da satılan ürünler geçmişte nerelerde sergilenirdi?

• Cevap: Günümüzde pazar yeri, alışveriş merkezi ve mağazalarda sergilenen ya da satılan ürünler geçmişte çarşılarda, bedestenlerde, hanlarda, panayırlarda ve festivallerde sergilenirdi.

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Millî Kültürümüz Teması Sayfa 176-177-178-179-180-181 Dünyanın İlk Alışveriş Merkezi: Kapalıçarşı Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.