CİNÂS-I MERFU

Cinâs-ı Merfu Nedir, Özellikleri ve Örnekleri

Cinâslı sözcüklerden biri, başka bir sözcü­ğün bir parçasının eklenmesiyle tamamlanan cinastır.

Ayrı içimde/kinden vurduğum dışa

Behçet Necâtigil, Bütün Şiirleri 11/248

Behçet Necâtigil,”iç ve kin” sözcüklerini önce ‘içimde kin­den’ ve sonra da ‘içimdekinden’ anlamında kullanılarak aynı kelimelerle cinâs yapmaktadır. Aynı şekilde tevriye sanatına da dikkat edilmelidir.

********************

Biçilmemiş ekinler yerde

Kırılmış tır/pan.

Behçet Necâtigil, Bütün Şiirleri 11

Necatigil, aynı şekilde ‘kırılmıştır pan’ ve ‘kırılmış tırpan ifadeliryle değişik bir cinâs-ı merfu sanatı yapmaktadır. Aslında cinas-ı merfu sanatı iyice parçalanıp dökülerek modernize edil­miştir ve bu sanat için yeni imkan kapıları aralanmıştır.

********************

Doğduğumuz memleket bütün taştı, çakıldı;

Sert yoğrulmuş mayamız bizi dik başlı kıldı

Mehmet Çınarlı, Zaman Perdesi

Mehmet Çınarlı, birinci dizedeki “çakıldı” sözcüğünün içinde bulunan “kıldı” sözcüğünü ikinci beyitte kullanarak ci- nas-ı merfu sanatı yapar. Dik başlı oluşunun sebebini memleke­tinin taşma çakılına bağlayan şair, aynı zamanda güzel bir hüsn- i talil sanatı da yapar.

********************

meyhane sıktı artık/bu kış ne zaman sona erecek

toprak ne zaman uyanacak/dal ne zaman yeşerecek

Ahmet Necdet, Sana Bunca Yangından

Ahmet Necdet, ikinci dizenin sonunda bulunan “yeşere­cek” sözcüğünün gövdesinde bulunan “erecek” sözcüğünü bi­rinci dizenin sonunda kullanarak cinas-ı merfu sanatı yapar. Ay­rıca beyitte sorulan ve cevabı bilinen üç ayrı istifham ve tecahül- i arif sanatı vardır.

********************

Bana geçen bunca yıldan bir uyuşuk kış kaldı

Hem önüme, hem ardıma aynı solgun bakış kaldı

Metin Altıok, Yel ve Gül

Metin Altıok, “bakış” sözcüğünü ve onun içinde bulunan “kış” sözcüğünü birinci ve ikinci dizede kullanarak cinas-ı mer- fu sanatı yapar. Ayrıca “ön” ve “art” sözcükleriyle de şiirde te­zat sanatı oluşturulmuştur.

********************