Çanakkale Şehitlerine metni cevapları ve soruları, MEB Yayınları 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar Masal ve Destanlarımız Ders kitabı sayfa 146-147-148-149-150-151-152-153-154-155-156-157 (Yapma Destanlarımız Ünitesi)
Çanakkale Şehitlerine Metni Cevapları

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 148 Cevapları

METNE HAZIRLIK
Soru: “Çanakkale geçilmez!” sözü ile anlatılmak istenen ne olabilir? Açıklayınız.

Cevap: “Çanakkale geçilmez!” sözü, Türk milletinin vatanını savunma konusundaki kararlılığını ve azmini ifade eder. Bu söz, Çanakkale Savaşı’nda milletimizin bağımsızlık ve özgürlük uğruna gösterdiği büyük kahramanlıkları ve düşmana geçit vermediğini anlatır.

Destanı, içerdiği duygu ifadelerini göz önünde bulundurarak önce sessiz sonra sesli okuyunuz.

ÇANAKKALE ŞEHİTLERİNE

Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyâda eşi?
En kesîf orduların yükleniyor dördü beşi,
-Tepeden yol bularak geçmek için Marmara’ya-
Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya.
Ne hayâsızca tehaşşüd ki ufuklar kapalı!
Nerde -gösterdiği vahşetle “Bu: Bir Avrupalı!”
Dedirir- yırtıcı, his yoksulu, sırtlan kümesi,
Varsa gelmiş, açılıp mahbesi, yâhud kafesi!
Eski Dünyâ, Yeni Dünyâ, bütün akvâm-ı beşer,
Kaynıyor kum gibi, tûfan gibi, mahşer mahşer.
Yedi iklîmi cihânın duruyor karşına da,
Ostralya’yla berâber bakıyorsun: Kanada!
Çehreler başka, lisanlar, deriler rengârenk;
Sâde bir hâdise var ortada: Vahşetler denk.
Kimi Hindu, kimi yamyam, kimi bilmem ne belâ...
Hani, tâ’ûna da züldür bu rezîl istîlâ!
Ah o yirminci asır yok mu, o mahlûk-i asîl,
Ne kadar gözdesi mevcûd ise hakkıyle sefîl,
Kustu Mehmedçiğin aylarca durup karşısına;
Döktü karnındaki esrârı hayâsızcasına.
Sonra mel’undaki tahrîbe müvekkel esbâb,
Öyle müdhiş ki: Eder her biri bir mülkü harâb.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 149 Cevapları

Öteden sâikalar parçalıyor âfâkı;
Beriden zelzeleler kaldırıyor a’mâkı;
Bomba şimşekleri beyninden inip her siperin;
Sönüyor göğsünün üstünde o arslan neferin.
Yerin altında cehennem gibi binlerce lağam ;
Atılan her Iağamın yaktığı: Yüzlerce adam.
(…)
Sarılır, indirilir mevki’-i müstahkemler,
Beşerin azmini tevkîf edemez sun’-i beşer ;
Bu göğüslerse Hudâ’nın ebedî serhaddi;
“O benim sun’-i bedî’im, onu çiğnetme” dedi.
Âsım’ın nesli... diyordum ya... nesilmiş gerçek:
İşte çiğnetmedi nâmûsunu, çiğnetmeyecek.
Şühedâ gövdesi, bir baksana, dağlar, taşlar...
O, rükû olmasa, dünyâda eğilmez başlar,
Yaralanmış temiz alnından, uzanmış yatıyor;
Bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor!
Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş, asker!
Gökten ecdâd inerek öpse o pâk alnı değer.
Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor Tevhîd’i...
Bedr’in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi...
Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
“Gömelim gel seni târîhe” desem, sığmazsın.
Herc ü merc ettiğin edvâra da yetmez o kitâb...
Seni ancak ebediyyetler eder istîâb.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 150 Cevapları

“Bu, taşındır” diyerek Kâ’be’yi diksem başına;
Rûhumun vahyini duysam da geçirsem taşına;
Sonra gök kubbeyi alsam da, ridâ nâmıyle,
Kanayan lâhdine çeksem bütün ecrâmıyle;
Mor bulutlarla açık türbene çatsam da tavan,
Yedi kandilli Süreyyâ’yı uzatsam oradan;
Sen bu âvîzenin altında, bürünmüş kanına,
Uzanırken, gece mehtâbı getirsem yanına,
Türbedârın gibi tâ fecre kadar bekletsem;
Gündüzün fecr ile âvîzeni lebrîz etsem;
Tüllenen mağribi, akşamları sarsam yarana...
Yine bir şey yapabildim diyemem hâtırana.
Sen ki, son ehl-i salîbin kırarak savletini,
Şarkın en sevgili sultânı Salâhaddîn’i,
Kılıç Arslan gibi iclâline ettin hayran...
Sen ki, İslâm’ı kuşatmış, boğuyorken hüsran,
O demir çemberi göğsünde kırıp parçaladın;
Sen ki, rûhunla berâber gezer ecrâmı adın;
Sen ki, a’sâra gömülsen taşacaksın... Heyhât,
Sana gelmez bu ufuklar, seni almaz bu cihât...
Ey şehîd oğlu şehîd, isteme benden makber,
Sana âgûşunu açmış duruyor Peygamber.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 151 Cevapları

Metinde Geçen Bazı Kelimeler ve Anlamları

âfâk : Ufuklar.
ağuş : Kucak.
akvam-ı beşer : İnsan kavmi.
beşer : İnsanoğlu, insan.
edvar : Çağ, devir.
ehl-i salib : Haçlı.
esbab : Sebep, gerekçe.
gök kubbe : Gök
hakîkat : Gerçek.
heyhât : Yazık, ne yazık.
kesif : Yoğun.
mağrip : Batı.
mahluk : Yaratık.

mahbes : Cezaevi.
makber : Mezar.
melun : Lanetlenmiş kimse.
nefer : Er.
pâk : Temiz.
Rab : Allah.
saika : Yıldırım.
savlet : Şiddetli saldırı.
serhad : Sınır boyu
şark : Doğu.
şühedâ : Şehitler.
tevkîf : Durdurma.
tehaşşüd : Yığınak.
1. ETKİNLİK
Soru: Okuduğunuz destana göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Soru: 1) Destanı okurken hangi millî duyguları hissettiniz? Yazınız.

Cevap: Destanı okurken vatan sevgisi, bağımsızlık, kahramanlık ve şehitlerimize duyulan minnet gibi milli duygular hissettim. Şehitlerimizin fedakârlıkları ve milletimizin birlik ruhu büyük bir gurur ve saygı uyandırdı.

Soru: 2) Metinde geçen “Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyâda eşi?” dizesi ile ne anlatılmak istenmiş olabilir? Yazınız.

Cevap: Bu dizede, Çanakkale Savaşı’nın eşsiz bir mücadele olduğu ve tarihte benzerine rastlanmayacak kadar büyük bir kahramanlık sergilendiği anlatılmak istenmiştir. Türk milletinin azmi ve direnişiyle dünya tarihine geçen bir zafer vurgulanmaktadır.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 152 Cevapları
2. ETKİNLİK 
Soru: Çanakkale Şehitlerine destanı, hangi tarihsel gerçeklik üzerine yazılmıştır? Metinden örneklerle açıklayınız.

Cevap: Bu destan, Çanakkale Savaşı’nın gerçekliklerine dayanılarak yazılmıştır. Türk askerinin üstün cesareti ve fedakârlığı, düşman ordularının yoğun saldırıları karşısındaki direnişi anlatılmaktadır. Örneğin, “Yaralanmış temiz alnından, uzanmış yatıyor; bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor!” dizesi, şehitlerimizin vatan uğruna gösterdiği fedakârlığı ifade eder. Ayrıca, “Son ehl-i salîbin kırarak savletini” dizesi, düşman saldırılarının göğüslenerek bozguna uğratıldığını anlatır.

3. ETKİNLİK 
Soru: Destanda yer alan “Asım’ın nesli" ifadesi ile kimler kastedilmiştir? Bu neslin özellikleri nelerdir? Yazınız.

Cevap: “Asım’ın nesli” ifadesi, Mehmet Akif Ersoy’un eserlerinde vurguladığı, ahlaklı, vatansever, cesur, çalışkan ve iman sahibi gençleri temsil eder. Bu nesil, milletin bağımsızlığı ve geleceği için fedakârlık yapan, milli ve manevi değerlere bağlı bireylerdir. Asım’ın nesli, Çanakkale Savaşı’nda gösterilen kahramanlık ve mücadele ruhunu simgeler. Bu neslin özellikleri; inançlı, azimli, cesur, dürüst ve çalışkan olmaktır.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 153 Cevapları
4. ETKİNLİK 
Mehmetçiğe Saygı Anıtı, Türk askerinin düşmanına dahi gösterdiği insan sevgisini kanıtlar niteliktedir. Anıtın altındaki mermer blokta “Biz Çanakkale yarımadasından Türklerle savaşarak ve binlerce insanımızı kaybederek kahraman Türk Milletine ve onun eşsiz vatan sevgisine duyduğumuz büyük taktir ve hayranlıkla ayrıldık. Bütün Avustralyalılar Mehmetçiği kendi evlatları gibi sever. Onun mertliği, vatan ve insan sevgisi siperlerdeki dayanılmaz heybet ve cesareti bütün Anzak- ları hayran bırakan yurt sevgisi insanlığın örnek alacağı büyük hasletlerdir. Avustralya Genel Valisi Lord Casey" yazmaktadır.
Soru: Şairimiz Mehmet Akif ERSOY aşağıdaki dizelerde askerlerimizin hangi özelliklerini belirtmiştir? Bu bilgilerden ve görselden hareketle açıklayınız.
Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş, asker!
Gökten ecdâd inerek öpse o pâk alnı değer.

Cevap: Mehmet Akif ERSOY, askerlerimizin temiz, onurlu ve kutsal bir mücadele verdiğini belirtmiştir. Şehitlerin kahramanlıkları, ecdadımızın bile hayranlıkla selamlayacağı kadar değerlidir.

Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
“Gömelim gel seni târîhe” desem, sığmazsın

Cevap: Askerlerimizin kahramanlıklarının büyüklüğünü vurgulamaktadır. Mehmetçiklerin fedakârlıkları tarihe sığmayacak kadar büyük ve ölümsüzdür.

Sen ki, a’sâra gömülsen taşacaksın... Heyhât,
Sana gelmez bu ufuklar, seni almaz bu cihât...

Cevap: Askerlerimizin mücadele ve kahramanlıklarının sadece bu dünyayla sınırlı olmadığını, onların ruhlarının yüceliğinin evrensel olduğunu ifade etmektedir.

Ey şehîd oğlu şehîd, isteme benden makber,
Sana âgûşunu açmış duruyor Peygamber.

Cevap: Şair, şehitlerin Peygamber tarafından kucaklandığını söyleyerek, onların maneviyatlarının yüceliğini ve bu fedakârlığın kutsallığını anlatmaktadır. Mehmetçiklerin bu kahramanlıkla en büyük manevi ödüle layık olduklarını ifade eder.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 154 Cevapları
5. ETKİNLİK
Soru: Okuduğunuz destanda aşağıdaki değerler bulunmaktadır. Belirtilen değerlerin destanda hangi cümlelerde geçtiğini bulup verilen bölümlere yazınız.

Cevap:

Vatanseverlik: “Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş, asker!”

Sorumluluk: “Durun burasında kardaşlar, kapılacak nemler vardır, yollar vardır bellenecek.”

Adalet: “Bu göğüslerse Hudâ’nın ebedî serhaddi; ‘O benim sun’-i bedî’im, onu çiğnetme’ dedi.”

Şehitlik: “Yaralanmış temiz alnından, uzanmış yatıyor; bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor!”

Cesaret: “Sönüyor göğsünün üstünde o arslan neferin.”

Fedakârlık: “Sen ki, İslâm’ı kuşatmış, boğuyorken hüsran, o demir çemberi göğsünde kırıp parçaladın.”

Kahramanlık: “Bedr’in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi...”

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 155 Cevapları
6. ETKİNLİK 
Soru: Okuduğunuz destanın kahramanlarının özelliklerini belirleyiniz. Sınıfta gruplara ayrılarak bu kahramanların özelliklerini ön plana çıkardığınız kısa bir tiyatro oyunu yazınız. Oyununuzu sınıfta sergileyiniz. Oyununuzu hazırlarken aşağıdaki adımlara dikkat ediniz.
Destan kahramanlarının
özelliklerine uygun şekilde
tiyatro metninizi hazırlayınız.
Uygun bir şekilde rol dağılımı yapınız.
Oyununuzu uygun bir şekilde sergileyiniz.

Cevap:

Tiyatro Metni: ÇANAKKALE KAHRAMANLARI

Sahne: Çanakkale Savaş Alanı

(Türk askerleri siperde, komutan askerlere moral konuşması yapıyor. Düşman birlikleri ilerliyor, Mehmetçiklerin kararlılığı sahneye yansıyor.)

1. Sahne: Siperdeki Askerler

Komutan: Arkadaşlar, bu vatanın özgürlüğü için burada bulunuyoruz. Düşmanlar güçlü olabilir, ama bizim imanımız, cesaretimiz ve vatan sevgimiz onları alt edecek!

Mehmet: Komutanım, bu topraklar için gerekirse canımızı veririz. Bu hilal uğruna ne güneşler batacak, ama biz bu bayrağı indirmeyeceğiz!

Ali: Biz burada sadece kendimiz için değil, gelecekteki evlatlarımız için de savaşıyoruz. Çanakkale geçilmez!

Komutan: Evet, arkadaşlar. Şimdi birlik olup düşmana karşı direneceğiz. Hiçbir güç bu vatanı elimizden alamaz!

2. Sahne: Şehitlik

(Bir asker vurulur ve yere düşer. Arkadaşları onu uğurlamak için bir dua eder.)

Ali: (Mehmet’in başında.) Kardeşim, bu topraklar senin kanınla sulandı. Rahat uyu, vatan sana minnettardır.

Komutan: (Askerlere seslenir.) Her birimiz Mehmet gibi kahramanca savaşacağız. Onun kanı yerde kalmayacak. Düşman buradan geçemeyecek!

3. Sahne: Zaferin Duyurulması

(Düşman geri çekilir, Türk askerleri zaferi kutlar.)

Komutan: Arkadaşlar, zafer bizimdir! Bu topraklarda bir hilal uğruna nice güneşler battı, ama özgürlük mührü yeniden vuruldu.

Ali: Bu zafer, Türk milletinin gücünü ve cesaretini tüm dünyaya gösterdi. Çanakkale geçilmez!

Tiyatro Sonu: (Tüm oyuncular sahneye çıkar ve hep birlikte haykırır.)

Tüm Oyuncular:

“Ya istiklâl ya ölüm! Çanakkale geçilmez!”

(Oyun, Türk bayrağının dalgalanmasıyla sona erer.)

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 156 Cevapları
7. ETKİNLİK 
ÇANAKKALE TÜRKÜSÜ

Çanakkale içinde aynalı çarşı,
Ana ben gidiyorum düşmana karşı, off, gençliğim eyvah!

Çanakkale içinde bir uzun selvi,
Kimimiz nişanlı, kimimiz evli, off, gençliğim eyvah!

Çanakkale içinde bir kırık testi,
Analar babalar ümidi kesti, off, gençliğim eyvah!

Çanakkale üstünü duman bürüdü,
On üçüncü fırka harbe yürüdü, off, gençliğim eyvah!

Çanakkale elinde toplar kuruldu,
Vay bizim uşaklar orda vuruldu, off, gençliğim eyvah!

Çanakkale Köprüsü dardır geçilmez,
Al kan olmuş suları bir tas içilmez, off, gençliğim eyvah!
Soru: Okuduğunuz destan ile Çanakkale Türküsü arasında konu bakımından benzerlikler nelerdir? Açıklayınız.

Cevap: Her iki metin de Çanakkale Savaşı’nda milletimizin gösterdiği kahramanlık, fedakârlık ve vatan sevgisini işler. Şehit düşen askerlerin mücadelesi, savaştaki zorluklar ve milletimizin bağımsızlık azmi konu edilmiştir.

Soru: Çanakkale Türküsü’nün sizde uyandırdığı duygular nelerdir? Yazınız.

Cevap: Çanakkale Türküsü, vatan için verilen mücadelelerin büyüklüğünü ve kahramanlarımızın fedakârlıklarını hatırlatarak derin bir gurur ve minnet duygusu uyandırdı. Aynı zamanda şehitlerimizin yaşadığı acılar karşısında hüzün hissetmeme neden oldu.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 157 Cevapları
8. ETKİNLİK 
Çanakkale Savaşı’nda küçük yaşta birçok asker savaşmıştır. Bu yaşları küçük askerler, yaptıkları fedakârlıklarla savaşın gidişatında önemli rol oynamıştır.
Soru: Çanakkale Savaşındaki yaşı küçük askerlerden birisine mektup yazınız.

Cevap:

Sevgili Mehmet Kardeşim,

Senin gibi genç bir yüreğin, Çanakkale’de vatan için gösterdiği cesaret ve fedakârlık bizlere büyük bir örnek oluyor. Henüz çocuk yaşında olsan da kocaman bir kahraman gibi bu toprakları savunmak için cephede yer aldığını duymak, hepimizin kalbini gururla dolduruyor.

Senin gösterdiğin bu büyük cesaret, yalnızca Çanakkale’nin değil, tüm milletimizin kaderini değiştirdi. Bizler bugün özgür bir vatanın evlatları olarak yaşıyorsak, bu senin gibi kahramanlara borçluyuz. Dualarımız her zaman seninle.

Sağlıkla ve umutla dönmeni dilerim. Bu vatan, senin gibi yürekli evlatlarını asla unutmayacak.

Sevgi ve saygıyla,
Bir vatan evladı

5, 6, 7 ve 8. Sınıf Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı MEB Yayınları Yapma Destanlarımız Ünitesi Sayfa 146-147-148-149-150-151-152-153-154-155-156-157 Çanakkale Şehitlerine Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.

Önceki Yazıyı Oku

Sonraki Yazıyı Oku

Masal ve Destanlarımız Meb Yayınları

Çanakkale Şehitlerine Metni Etkinlik Cevapları (5-6-7-8. Sınıf)

Çanakkale Şehitlerine metni cevapları ve soruları, MEB Yayınları 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar Masal ve Destanlarımız Ders kitabı sayfa 146-147-148-149-150-151-152-153-154-155-156-157 (Yapma Destanlarımız Ünitesi)

Çanakkale Şehitlerine Metni Cevapları

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 148 Cevapları

METNE HAZIRLIK

Soru: “Çanakkale geçilmez!” sözü ile anlatılmak istenen ne olabilir? Açıklayınız.

Cevap: “Çanakkale geçilmez!” sözü, Türk milletinin vatanını savunma konusundaki kararlılığını ve azmini ifade eder. Bu söz, Çanakkale Savaşı’nda milletimizin bağımsızlık ve özgürlük uğruna gösterdiği büyük kahramanlıkları ve düşmana geçit vermediğini anlatır.

Destanı, içerdiği duygu ifadelerini göz önünde bulundurarak önce sessiz sonra sesli okuyunuz.

ÇANAKKALE ŞEHİTLERİNE

Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyâda eşi?
En kesîf orduların yükleniyor dördü beşi,
-Tepeden yol bularak geçmek için Marmara’ya-
Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya.
Ne hayâsızca tehaşşüd ki ufuklar kapalı!
Nerde -gösterdiği vahşetle “Bu: Bir Avrupalı!”
Dedirir- yırtıcı, his yoksulu, sırtlan kümesi,
Varsa gelmiş, açılıp mahbesi, yâhud kafesi!
Eski Dünyâ, Yeni Dünyâ, bütün akvâm-ı beşer,
Kaynıyor kum gibi, tûfan gibi, mahşer mahşer.
Yedi iklîmi cihânın duruyor karşına da,
Ostralya’yla berâber bakıyorsun: Kanada!
Çehreler başka, lisanlar, deriler rengârenk;
Sâde bir hâdise var ortada: Vahşetler denk.
Kimi Hindu, kimi yamyam, kimi bilmem ne belâ…
Hani, tâ’ûna da züldür bu rezîl istîlâ!
Ah o yirminci asır yok mu, o mahlûk-i asîl,
Ne kadar gözdesi mevcûd ise hakkıyle sefîl,
Kustu Mehmedçiğin aylarca durup karşısına;
Döktü karnındaki esrârı hayâsızcasına.
Sonra mel’undaki tahrîbe müvekkel esbâb,
Öyle müdhiş ki: Eder her biri bir mülkü harâb.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 149 Cevapları

Öteden sâikalar parçalıyor âfâkı;
Beriden zelzeleler kaldırıyor a’mâkı;
Bomba şimşekleri beyninden inip her siperin;
Sönüyor göğsünün üstünde o arslan neferin.
Yerin altında cehennem gibi binlerce lağam ;
Atılan her Iağamın yaktığı: Yüzlerce adam.
(…)
Sarılır, indirilir mevki’-i müstahkemler,
Beşerin azmini tevkîf edemez sun’-i beşer ;
Bu göğüslerse Hudâ’nın ebedî serhaddi;
“O benim sun’-i bedî’im, onu çiğnetme” dedi.
Âsım’ın nesli… diyordum ya… nesilmiş gerçek:
İşte çiğnetmedi nâmûsunu, çiğnetmeyecek.
Şühedâ gövdesi, bir baksana, dağlar, taşlar…
O, rükû olmasa, dünyâda eğilmez başlar,
Yaralanmış temiz alnından, uzanmış yatıyor;
Bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor!
Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş, asker!
Gökten ecdâd inerek öpse o pâk alnı değer.
Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor Tevhîd’i…
Bedr’in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi…
Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
“Gömelim gel seni târîhe” desem, sığmazsın.
Herc ü merc ettiğin edvâra da yetmez o kitâb…
Seni ancak ebediyyetler eder istîâb.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 150 Cevapları

“Bu, taşındır” diyerek Kâ’be’yi diksem başına;
Rûhumun vahyini duysam da geçirsem taşına;
Sonra gök kubbeyi alsam da, ridâ nâmıyle,
Kanayan lâhdine çeksem bütün ecrâmıyle;
Mor bulutlarla açık türbene çatsam da tavan,
Yedi kandilli Süreyyâ’yı uzatsam oradan;
Sen bu âvîzenin altında, bürünmüş kanına,
Uzanırken, gece mehtâbı getirsem yanına,
Türbedârın gibi tâ fecre kadar bekletsem;
Gündüzün fecr ile âvîzeni lebrîz etsem;
Tüllenen mağribi, akşamları sarsam yarana…
Yine bir şey yapabildim diyemem hâtırana.
Sen ki, son ehl-i salîbin kırarak savletini,
Şarkın en sevgili sultânı Salâhaddîn’i,
Kılıç Arslan gibi iclâline ettin hayran…
Sen ki, İslâm’ı kuşatmış, boğuyorken hüsran,
O demir çemberi göğsünde kırıp parçaladın;
Sen ki, rûhunla berâber gezer ecrâmı adın;
Sen ki, a’sâra gömülsen taşacaksın… Heyhât,
Sana gelmez bu ufuklar, seni almaz bu cihât…
Ey şehîd oğlu şehîd, isteme benden makber,
Sana âgûşunu açmış duruyor Peygamber.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 151 Cevapları

Metinde Geçen Bazı Kelimeler ve Anlamları

1. ETKİNLİK

Soru: Okuduğunuz destana göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Soru: 1) Destanı okurken hangi millî duyguları hissettiniz? Yazınız.

Cevap: Destanı okurken vatan sevgisi, bağımsızlık, kahramanlık ve şehitlerimize duyulan minnet gibi milli duygular hissettim. Şehitlerimizin fedakârlıkları ve milletimizin birlik ruhu büyük bir gurur ve saygı uyandırdı.

Soru: 2) Metinde geçen “Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyâda eşi?” dizesi ile ne anlatılmak istenmiş olabilir? Yazınız.

Cevap: Bu dizede, Çanakkale Savaşı’nın eşsiz bir mücadele olduğu ve tarihte benzerine rastlanmayacak kadar büyük bir kahramanlık sergilendiği anlatılmak istenmiştir. Türk milletinin azmi ve direnişiyle dünya tarihine geçen bir zafer vurgulanmaktadır.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 152 Cevapları

2. ETKİNLİK

Soru: Çanakkale Şehitlerine destanı, hangi tarihsel gerçeklik üzerine yazılmıştır? Metinden örneklerle açıklayınız.

Cevap: Bu destan, Çanakkale Savaşı’nın gerçekliklerine dayanılarak yazılmıştır. Türk askerinin üstün cesareti ve fedakârlığı, düşman ordularının yoğun saldırıları karşısındaki direnişi anlatılmaktadır. Örneğin, “Yaralanmış temiz alnından, uzanmış yatıyor; bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor!” dizesi, şehitlerimizin vatan uğruna gösterdiği fedakârlığı ifade eder. Ayrıca, “Son ehl-i salîbin kırarak savletini” dizesi, düşman saldırılarının göğüslenerek bozguna uğratıldığını anlatır.

3. ETKİNLİK

Soru: Destanda yer alan “Asım’ın nesli” ifadesi ile kimler kastedilmiştir? Bu neslin özellikleri nelerdir? Yazınız.

Cevap: “Asım’ın nesli” ifadesi, Mehmet Akif Ersoy’un eserlerinde vurguladığı, ahlaklı, vatansever, cesur, çalışkan ve iman sahibi gençleri temsil eder. Bu nesil, milletin bağımsızlığı ve geleceği için fedakârlık yapan, milli ve manevi değerlere bağlı bireylerdir. Asım’ın nesli, Çanakkale Savaşı’nda gösterilen kahramanlık ve mücadele ruhunu simgeler. Bu neslin özellikleri; inançlı, azimli, cesur, dürüst ve çalışkan olmaktır.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 153 Cevapları

4. ETKİNLİK

Mehmetçiğe Saygı Anıtı, Türk askerinin düşmanına dahi gösterdiği insan sevgisini kanıtlar niteliktedir. Anıtın altındaki mermer blokta “Biz Çanakkale yarımadasından Türklerle savaşarak ve binlerce insanımızı kaybederek kahraman Türk Milletine ve onun eşsiz vatan sevgisine duyduğumuz büyük taktir ve hayranlıkla ayrıldık. Bütün Avustralyalılar Mehmetçiği kendi evlatları gibi sever. Onun mertliği, vatan ve insan sevgisi siperlerdeki dayanılmaz heybet ve cesareti bütün Anzak- ları hayran bırakan yurt sevgisi insanlığın örnek alacağı büyük hasletlerdir. Avustralya Genel Valisi Lord Casey” yazmaktadır.

Soru: Şairimiz Mehmet Akif ERSOY aşağıdaki dizelerde askerlerimizin hangi özelliklerini belirtmiştir? Bu bilgilerden ve görselden hareketle açıklayınız.

Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş, asker!
Gökten ecdâd inerek öpse o pâk alnı değer.

Cevap: Mehmet Akif ERSOY, askerlerimizin temiz, onurlu ve kutsal bir mücadele verdiğini belirtmiştir. Şehitlerin kahramanlıkları, ecdadımızın bile hayranlıkla selamlayacağı kadar değerlidir.

Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
“Gömelim gel seni târîhe” desem, sığmazsın

Cevap: Askerlerimizin kahramanlıklarının büyüklüğünü vurgulamaktadır. Mehmetçiklerin fedakârlıkları tarihe sığmayacak kadar büyük ve ölümsüzdür.

Sen ki, a’sâra gömülsen taşacaksın… Heyhât,
Sana gelmez bu ufuklar, seni almaz bu cihât…

Cevap: Askerlerimizin mücadele ve kahramanlıklarının sadece bu dünyayla sınırlı olmadığını, onların ruhlarının yüceliğinin evrensel olduğunu ifade etmektedir.

Ey şehîd oğlu şehîd, isteme benden makber,
Sana âgûşunu açmış duruyor Peygamber.

Cevap: Şair, şehitlerin Peygamber tarafından kucaklandığını söyleyerek, onların maneviyatlarının yüceliğini ve bu fedakârlığın kutsallığını anlatmaktadır. Mehmetçiklerin bu kahramanlıkla en büyük manevi ödüle layık olduklarını ifade eder.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 154 Cevapları

5. ETKİNLİK

Soru: Okuduğunuz destanda aşağıdaki değerler bulunmaktadır. Belirtilen değerlerin destanda hangi cümlelerde geçtiğini bulup verilen bölümlere yazınız.

Cevap:

Vatanseverlik: “Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş, asker!”

Sorumluluk: “Durun burasında kardaşlar, kapılacak nemler vardır, yollar vardır bellenecek.”

Adalet: “Bu göğüslerse Hudâ’nın ebedî serhaddi; ‘O benim sun’-i bedî’im, onu çiğnetme’ dedi.”

Şehitlik: “Yaralanmış temiz alnından, uzanmış yatıyor; bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor!”

Cesaret: “Sönüyor göğsünün üstünde o arslan neferin.”

Fedakârlık: “Sen ki, İslâm’ı kuşatmış, boğuyorken hüsran, o demir çemberi göğsünde kırıp parçaladın.”

Kahramanlık: “Bedr’in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi…”

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 155 Cevapları

6. ETKİNLİK

Soru: Okuduğunuz destanın kahramanlarının özelliklerini belirleyiniz. Sınıfta gruplara ayrılarak bu kahramanların özelliklerini ön plana çıkardığınız kısa bir tiyatro oyunu yazınız. Oyununuzu sınıfta sergileyiniz. Oyununuzu hazırlarken aşağıdaki adımlara dikkat ediniz.

Destan kahramanlarının
özelliklerine uygun şekilde
tiyatro metninizi hazırlayınız.
Uygun bir şekilde rol dağılımı yapınız.
Oyununuzu uygun bir şekilde sergileyiniz.

Cevap:

Tiyatro Metni: ÇANAKKALE KAHRAMANLARI

Sahne: Çanakkale Savaş Alanı

(Türk askerleri siperde, komutan askerlere moral konuşması yapıyor. Düşman birlikleri ilerliyor, Mehmetçiklerin kararlılığı sahneye yansıyor.)

1. Sahne: Siperdeki Askerler

Komutan: Arkadaşlar, bu vatanın özgürlüğü için burada bulunuyoruz. Düşmanlar güçlü olabilir, ama bizim imanımız, cesaretimiz ve vatan sevgimiz onları alt edecek!

Mehmet: Komutanım, bu topraklar için gerekirse canımızı veririz. Bu hilal uğruna ne güneşler batacak, ama biz bu bayrağı indirmeyeceğiz!

Ali: Biz burada sadece kendimiz için değil, gelecekteki evlatlarımız için de savaşıyoruz. Çanakkale geçilmez!

Komutan: Evet, arkadaşlar. Şimdi birlik olup düşmana karşı direneceğiz. Hiçbir güç bu vatanı elimizden alamaz!

2. Sahne: Şehitlik

(Bir asker vurulur ve yere düşer. Arkadaşları onu uğurlamak için bir dua eder.)

Ali: (Mehmet’in başında.) Kardeşim, bu topraklar senin kanınla sulandı. Rahat uyu, vatan sana minnettardır.

Komutan: (Askerlere seslenir.) Her birimiz Mehmet gibi kahramanca savaşacağız. Onun kanı yerde kalmayacak. Düşman buradan geçemeyecek!

3. Sahne: Zaferin Duyurulması

(Düşman geri çekilir, Türk askerleri zaferi kutlar.)

Komutan: Arkadaşlar, zafer bizimdir! Bu topraklarda bir hilal uğruna nice güneşler battı, ama özgürlük mührü yeniden vuruldu.

Ali: Bu zafer, Türk milletinin gücünü ve cesaretini tüm dünyaya gösterdi. Çanakkale geçilmez!

Tiyatro Sonu: (Tüm oyuncular sahneye çıkar ve hep birlikte haykırır.)

Tüm Oyuncular:

“Ya istiklâl ya ölüm! Çanakkale geçilmez!”

(Oyun, Türk bayrağının dalgalanmasıyla sona erer.)

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 156 Cevapları

7. ETKİNLİK

ÇANAKKALE TÜRKÜSÜ

Çanakkale içinde aynalı çarşı,
Ana ben gidiyorum düşmana karşı, off, gençliğim eyvah!

Çanakkale içinde bir uzun selvi,
Kimimiz nişanlı, kimimiz evli, off, gençliğim eyvah!

Çanakkale içinde bir kırık testi,
Analar babalar ümidi kesti, off, gençliğim eyvah!

Çanakkale üstünü duman bürüdü,
On üçüncü fırka harbe yürüdü, off, gençliğim eyvah!

Çanakkale elinde toplar kuruldu,
Vay bizim uşaklar orda vuruldu, off, gençliğim eyvah!

Çanakkale Köprüsü dardır geçilmez,
Al kan olmuş suları bir tas içilmez, off, gençliğim eyvah!

Soru: Okuduğunuz destan ile Çanakkale Türküsü arasında konu bakımından benzerlikler nelerdir? Açıklayınız.

Cevap: Her iki metin de Çanakkale Savaşı’nda milletimizin gösterdiği kahramanlık, fedakârlık ve vatan sevgisini işler. Şehit düşen askerlerin mücadelesi, savaştaki zorluklar ve milletimizin bağımsızlık azmi konu edilmiştir.

Soru: Çanakkale Türküsü’nün sizde uyandırdığı duygular nelerdir? Yazınız.

Cevap: Çanakkale Türküsü, vatan için verilen mücadelelerin büyüklüğünü ve kahramanlarımızın fedakârlıklarını hatırlatarak derin bir gurur ve minnet duygusu uyandırdı. Aynı zamanda şehitlerimizin yaşadığı acılar karşısında hüzün hissetmeme neden oldu.

Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı 1. Modül Sayfa 157 Cevapları

8. ETKİNLİK

Çanakkale Savaşı’nda küçük yaşta birçok asker savaşmıştır. Bu yaşları küçük askerler, yaptıkları fedakârlıklarla savaşın gidişatında önemli rol oynamıştır.

Soru: Çanakkale Savaşındaki yaşı küçük askerlerden birisine mektup yazınız.

Cevap:

Sevgili Mehmet Kardeşim,

Sağlıkla ve umutla dönmeni dilerim. Bu vatan, senin gibi yürekli evlatlarını asla unutmayacak.

Sevgi ve saygıyla,
Bir vatan evladı

5, 6, 7 ve 8. Sınıf Masal ve Destanlarımız Ders Kitabı MEB Yayınları Yapma Destanlarımız Ünitesi Sayfa 146-147-148-149-150-151-152-153-154-155-156-157 Çanakkale Şehitlerine Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.

2025 Ders Kitabı Cevapları