Ağustos Şafağı metni cevapları ve soruları, Yıldırım Yayınları 6. Sınıf Türkçe Ders kitabı sayfa 50-51-52-53-54-55-56 (Millî Mücadele ve Atatürk Teması)

Ağustos Şafağı Metni Cevapları

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Sayfa 50 Cevabı

METNE HAZIRLANALIM

Soru: “Türkiye Cumhuriyeti’ne Giden Yol” belgeselini eba genel ağ adresinden izleyiniz. Belgeselden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Soru: Savaş görüntüleri size neler hissettirdi?

• Cevap: Savaş görüntülerini izleyince dedelerimizin vatan savunması için nasıl ölüme koştuklarını gördüm ve duygulandım, onlara şükran ve minnet duydum.

Soru: Kurtuluş Savaşı yıllarında verilen mücadele ile ilgili düşünceleriniz nelerdir?

• Cevap: Kurtuluş Savaşı, bizim varoluş mücadelemizdi. Ülkemizin dört bir yanı işgal edilmişti. Onun için bu mücadele içinde yer alanlara ne kadar teşekkür etsek azdır. Bu mücadeleyi değerli kılan bir şey de savaşın her türlü yokluk ve imkânsızlığa rağmen kazanılmasıdır. Bu da milletimizdeki büyük inanç ve azmin bir sonucudur.

Soru: Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında etkili olan unsurlar nelerdir?

• Cevap: Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında millet olarak tek yürek hareket etmemiz, ordumuzun ve milletimizin vatan söz konusu olduğunda her şeyden vazgeçmesi, zafere olan inanç ve ordumuzun başındaki komutanımız olan Atatürk’tür.

Okuyalım

“Ağustos Şafağı” adlı şiiri noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli okuyunuz.

AĞUSTOS ŞAFAĞI

Bir ağustos şafağı
Ölüm dirim savaşıyla uyandı evren
Gürül gürül ırmaklar gibiydik
Yedisinden yetmişine dek.

Şimşek şimşek çaktı bir ulu ses Kocatepe’den
Aydınlandı bütün ağustos şafakları,
Kan gövdeyi götürüyordu
Bütün gücüyle yüklendi düşmana
Mustafa Kemal’in ordusu

26 Ağustos’ta başladı büyük kavga
“Allah Allah!” sesleriyle yırtıldı şafak
Özgürlüğün, Türklüğün zaferiydi bu
Koşuyordu Mustafa Kemal’in ordusu
Deniz deniz, dalga dalga

Nasıl da kaçıyordu düşman sürüleri
Öyle sefil, öyle perişan
Koca Türk’tü şahlanan
Kükreyen aslanlar gibiydik
Ellerimizde bayrak, yüreklerimizde vatan.

Ölüm kalım savaşıydı bu
Ya egemenlik ya ölüm!
Yaman vuruşuyorduk yaman
Özgürlük adına, Türklük adına.

Aydınlandı 26 Ağustos şafağında memleketim, Türkiye’m
Son sözünü söylüyordu Mustafa Kemal,
“Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!”

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Sayfa 51 Cevabı

Sözcük Çalışması

Soru: Aşağıdaki sözcüklerin şiirde geçtiği dizeleri bulunuz. Bu sözcüklerin anlamlarını TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten bularak noktalı yerlere yazınız ve sözcüklerin şiire kattığı anlamı kendi cümlelerinizle ifade ediniz.

• Cevap:

ölüm dirim

• Şiirde geçtiği dize: Ölüm dirim savaşıyla uyandı evren.
• Sözlük anlamı: Ölüm kalım.
• Şiire kattığı anlam: Yok olup olmama durumu.

sefil

• Şiirde geçtiği dize: Öyle sefil, öyle perişan.
• Sözlük anlamı: Yoksulluk içinde olan; adi, bayağı olan; yoksul veya bayağı bir biçimde.
• Şiire kattığı anlam: Adi, bayağı olan.

perişan

• Şiirde geçtiği dize: Öyle sefil, öyle perişan.
• Sözlük anlamı: Dağınık, düzensiz, karmakarışık olan;  acınacak durumda ve zavallı olan.
• Şiire kattığı anlam: Acınacak durumda ve zavallı olan.

yaman

• Şiirde geçtiği dize: Yaman vuruşuyorduk yaman.
• Sözlük anlamı: Güç, etki veya beceri bakımından alışılmışın üzerinde olan; kötü, korkulan; Alışılmadık, olağanın dışında.
• Şiire kattığı anlam: Güç, etki veya beceri bakımından alışılmışın üzerinde olan.

hedef

• Şiirde geçtiği dize: “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!”.
• Sözlük anlamı: Nişan alınacak yer; nişangâh; gerçekleştirmek için tasarlanan şey; varılacak yer, ulaşılacak son nokta; amaç.
• Şiire kattığı anlam: Varılacak yer, ulaşılacak son nokta.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Sayfa 52 Cevabı

Anlayalım, Yorumlayalım

Soru: Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre cevaplayınız.

Soru: 1) Şiirde anlatılan tarihî olay nedir?

• Cevap: Şiirde anlatılan tarihî olay Büyük Taarruz’dur.

Soru: 2) Kocatepe nerededir? Buranın tarihî açıdan önemi nedir?

• Cevap: Kocatepe Afyonkarahisar ilindedir. Kocatepe, 26 Ağustos 1922 tarihinde başlayan Büyük Taarruz’un başlama noktasıdır. Bu taarruz, Kurtuluş Savaşı’nın en kritik aşamasıdır ve Türkiye’nin bağımsızlık mücadelesinde dönüm noktası olmuştur. Mustafa Kemal Atatürk, taarruzun hazırlıklarını burada yapmış ve harekâtı bizzat Kocatepe’den yönetmiştir.

Soru: 3) Kükreyen aslanlar gibi savaşan Türk askerlerinin karşısında düşman askerleri ne yapmıştır?

• Cevap: Kükreyen aslanlar gibi savaşan Türk askerlerinin karşısında düşman askerleri, sefil ve perişan bir şekilde kaçmıştır.

Soru: Şiirde aşağıdaki dizeler ile ne anlatılmak istenmiştir? Belirtiniz.

Gürül gürül ırmaklar gibiydik
Yedisinden yetmişine dek.

26 Ağustos’ta başladı büyük kavga
“Allah Allah!” sesleriyle yırtıldı şafak

Kükreyen aslanlar gibiydik
Ellerimizde bayrak, yüreklerimizde vatan.

• Cevap: Bu dizelerde milletimizin savaşa kadını erkeğiyle ve her yaştan insanıyla katıldığı, bu şekliyle gürül gürül akan ırmaklara benzediğimiz, savaşta milletimizin güçlü bir iman gücüne sahip olduğu ve bu hâlimizle ordumuzun kükreyen aslanlara benzediği anlatılmak istenmiştir.

Soru: Şiirin hangi bölümünde Atatürk’ün sözlerine yer verilmiştir? Bu sözleri belirleyerek yazınız.

• Cevap:

Şiirin son iki bölümünde Atatürk’ün sözlerine yer verilmiştir. Bu sözler şunlardır:

Ya egemenlik(istiklal) ya ölüm!

“Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!”

Soru: Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında toplumsal dayanışmanın önemi nedir? Bu konudaki duygularınızı ve düşüncelerinizi yazarak ifade ediniz.

• Cevap: ‘Türkiye Cumhuriyeti’ne Giden Yol” belgeselinde de gördüğümüz gibi Türk milleti cephane üretiminde, cephanelerin ordumuza ulaştırılmasında ve cephede düşman ordusuyla yapılan savaşlarda topluca hareket etmiştir. Yoksa böyle zor bir savaşın kazanılması mümkün olmayabilirdi. Kimse “bana ne” dememiş herkes yediden yetmişe bu kutlu mücadeleye katılmış ve zafere ulaşılmıştır.

Söz Varlığımız

Soru: Aşağıda “kavga” sözcüğünün üç ayrı anlamı verilmiştir. Bu sözcüğün metinde kullanıldığı anlamı belirleyerek ilgili kutucuğu işaretleyiniz. Kavga sözcüğünü metindeki anlamıyla bir cümlede kullanınız.

• Cevap:

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Sayfa 53 Cevabı

Soru: Aşağıdaki aynı renkle yazılmış sözcüklerin ortak özelliğini belirleyerek ilgili yerlere yazınız.

• Cevap:

Bir ağustos şafağı
Şimşek şimşek çaktı bir ulu ses Kocatepe’den.
26 Ağustos’ta başladı büyük kavga.
Özgürlük adına, Türklük adına.
Son sözünü söylüyordu Mustafa Kemal
“Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!”

Soru: Maviyle yazılmış sözcüklerin ortak özellikleri

• Cevap: Bu kelimeler, anlam değiştiren bir ek almamıştır, kök hâlindedir.

Soru: Pembeyle yazılmış sözcüklerin ortak özellikleri

• Cevap: Bu kelimeler, iki kelimenin birleşmesiyle oluşmuştur.

Soru: Yeşille yazılmış sözcüklerin ortak özellikleri

• Cevap: Bu kelimeler, anlam değiştiren bir ek almıştır, gövde hâlindedir. (Türk-lük, büyü-k)

Kök durumunda bulunan ya da kökteki anlamı değiştirmeyen ekler alan sözcüklere basit sit, kök veya gövde hâlindeki sözcüklere yapım eki eklenerek oluşturulan sözcüklere türemiş, birden fazla sözcüğün farklı bir anlam vermek üzere birleşip kaynaşmasıyla oluşan sözcüklere birleşik sözcük denir.

Soru: Ortak özelliklerini belirlediğiniz sözcükleri ilgili başlıkların altına yazınız.

• Cevap:

Basit sözcük: Ağustos, sözünü
Türemiş sözcük: Türklük, büyük
Birleşik sözcük: Kocatepe, Akdeniz

Soru: Aşağıdaki sözcüklerin kaç tane yapım eki aldığını örnekteki gibi yazınız.

• Cevap:

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Sayfa 54 Cevabı

Soru: Okuduğunuz metinde geçen aşağıdaki sözcüklerin köklerini belirleyip bulmacadan bulunuz.

• Cevap:

Soru: Sizce bir sözcük en çok kaç tane yapım eki alabilir? Aşağıdaki kutucuklara farklı sayıda yapım eki almış sözcüklere örnekler yazınız.

• Cevap: Kitaplık, örgü, şekerli, ölçü, gözcü, susuz. Bir sözcüğün alabileceği yapım eki sayısında herhangi bir sınır yoktur. Ancak bu durum yine de dilin imkanlarıyla belli bir noktada kalır.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Sayfa 55 Cevabı

Soru: Aşağıda verilen köklerin sonuna gelmesi gereken yapım eklerini yazarak görsellerdeki varlıkları karşılayan sözcükleri türetiniz.

• Cevap:

Soru: Aşağıdaki sözcükleri yapıları yönünden inceleyiniz. Gruplardaki yapısı yönünden farklı sözcükleri belirleyip işaretleyiniz.

• Cevap:

Konuşalım, Anlatalım

Soru: “Atatürk bugün hayatta olsaydı yurt ve dünya sorunlarına ilgi gösterir miydi? Hangi sorunlara nasıl çözüm yolları üretirdi?” sorularının cevaplarını düşününüz. Kendinizi Atatürk’ün yerine koyarak yurt ya da dünya sorunlarından birini belirleyiniz. Belirlediğiniz sorunun nedenleriyle ve çözüm yollarıyla ilgili düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Öğretmeninizin belirlediği süreyi geçmeyecek biçimde konuşmanız gerektiğini unutmayınız.

• Cevap: Atatürk bir asker, bir komutan olmasının yanında aynı zamanda çok iyi bir siyasetçiydi. Bugün hayatta olsaydı yurt ve dünya sorunlarına tabii ki ilgi gösterirdi. “Yurtta barış, dünyada barış!” sözü onun aynı zamanda tüm dünyaya olan ilgisini de gösterir. Atatürk günümüzde yaşasaydı şu anki sorunlarımızın pek çoğu olmazdı, diye düşünüyorum. Onun dünya siyasetinde de bir ağırlığı vardı, sözü geçen bir liderdi. Örneğin ülkelerin kendilerini savunma bahanesiyle giriştikleri nükleer silahlanma konusunda diğer ülke liderleriyle görüşüp, uluslararası anlaşmalarla bu soruna çözüm bulabilirdi.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Sayfa 56 Cevabı

Düşünelim, Yazalım

Soru: Aşağıdaki metni okuyunuz. Siz metindeki Türk askerinin yerinde olsaydınız nasıl davranırdınız? Metnin sizde uyandırdığı duygular ve düşünceler nelerdir? Bu soruların cevaplarıyla ilgili düşüncelerinizi aşağıdaki noktalı yere yazınız.

YARADAKİ BİR TUTAM OT

Fransızlar, Çanakkale Savaşı’nda çok ağır kayıp vermişlerdir. Kirte Savaşları’nda sağ kolunu kaybeden Fransız subayı bir anısını şöyle anlatmaktadır:
“Biz Fransızlar, Türkler gibi mert bir milletle savaştığımız için övünebiliriz. Şiddetli bir süngü savaşından sonra savaş sahasında dolaşırken bir Türk askerinin kendi gömleğini yırtarak bir Fransız askerinin yarasını sardığını gördüm. Tercümanımın aracılığıyla sordum:
“Niçin öldürmek istediğin askere yardım ediyorsun?”
Mecalsiz Türk askeri şu cevabı verdi:
“Bu asker yaralanınca cebinden yaşlı bir kadın resmi çıkardı… Herhâlde resimdeki annesi olacaktı. Benim ise kimsem yok. O kurtulsun, anasının yanına dönsün istedim.”
Bu asil davranış karşısında gözyaşlarımı tutamadım. Bu sırada emir subayım, Türk askerinin yakasını açtığında gördüğüm manzara karşısında yanaklarımdan sızan yaşlarımın dahi donduğunu hissettim. Çünkü Türk askerinin göğsünde bizim askerden daha derin bir süngü yarası vardı ve bu yaraya bir tutam ot tıkamıştı. Az sonra ikisi de öldü.”

• Cevap: Bu metinde Türk insanının savaşta bile ne kadar asil ve merhamet sahibi olduğunu gösteriyor. Belki on dakika önce kendisini öldürmeye çalışan bir düşman askerine gösterilen bu davranış herkesin yapabileceği bir şey değildir. Ben de bu milletin bir evladı olarak askerimiz gibi davranırdım.

ARAŞTIRALIM HAZIRLANALIM

Soru: Genel ağdan Atatürk müze evleriyle ilgili bilgi edininiz.

• Cevap: Mustafa Kemal Atatürk, yaşamı boyunca pek çok seyahate çıktı. Gezileri boyunca Türkiye’nin dört bir yanında kaldığı evlerin çoğu günümüzde müze haline getirildi. Türkiye’nin hemen hemen her yerinde Atatürk Evleri’ni görmek mümkün.

Adana Atatürk Evi

15 Mart 1923’te Atatürk’ün kaldığı bu ev, 1981 yılında Müze Müdürlüğü’ne bağlandı. Evin alt katında çalışma odası ve kütüphane yer alırken üst katında; sofa, yatak odası, çalışma odası, basın odası, mücahitler odası, oturma odası, silah odası, yaver odası ve Kuvayi Milliye Odası bulunuyor. Atatürk’ün Adana’ya gelişi her yıl 15 Mart’ta bu evin önünde kutlanıyor.

Ankara Alagöz Atatürk Karargahı

Sakarya Savaşı’nda Cephe Karargahı olarak kullanılan bu konakta Atatürk, 23 Ağustos 1921’den 13 Eylül 1921 tarihine kadar 22 gün, 22 gece konaklayarak Sakarya Savaşı’nı yönetti. 10 Kasım 1968 yılında müze olarak hizmete açıldı.

Afyon Atatürk Karargahı

27 Ağustos 1922 yılında Atatürk, İsmet İnönü, Fevzi Çakmak Paşa ve Tevfik Bıyıklıoğlu bu konağı karargah olarak kullandılar. İki katlı konağın hole açılan dört odası ve üst katında bir salonu ile yine dört odası bulunuyor.

Antalya Atatürk Evi

Antalya halkı tarafından Atatürk’e hediye edilen iki katlı köşk, bir hafta boyunca Atatürk’e ev sahipliği yaptı. Girişinde uzun bir hol, holün sağında bir salon, bir oda, banyo ve mutfak, solonda da iki oda ve üst kata çıkan merdivenleri var. Üst katta ise birisi balkonlu olmak üzere yedi odası bulunuyor.

Bursa Atatürk Evi

Atatürk’ün Bursa’yı ikinci ziyaretinde Bursa Belediyesi tarafından Atatürk’e hediye edildi. Atatürk Bursa ziyaretlerinin tümünde burada konakladı. Çatı katıyla birlikte üç katlı olan evin içinde Atatürk’ün resimleri ve eşyaları sergileniyor.

Diyarbakır Atatürk Köşkü

Atatürk 14 Mart 1916 günü 16. Kolordu Komutanı olarak geldiği Diyarbakır’da, 27 Mart 1917 tarihine kadar bu köşkte kaldı. Girişin sağındaki küçük kapı mutfağa, solundaki kapı ise çay ocağına açılıyor. Üst katta da çalışma ve yatak odaları yer alıyor.

Soru: Genel ağdan ya da kütüphane ve kitabevlerinden Atatürk’le ilgili anıların yer aldığı kaynakları araştırınız ve Atatürk’ün anılarından birini sınıfınıza getiriniz.

Olanaklarınız ölçüsünde bu kaynakları edinmeye çalışınız. Kendinize bir kitaplık oluşturup bu kitaplıkta Atatürk’le ilgili kitaplar bulundurabilirsiniz.

• Cevap:

YURDUMUN TOPRAĞI TEMİZDİR

Kral Edvard İstanbul’a geldiği zaman, yatından bir motora binerek Dolmabahçe Sarayına yanaştı. Atatürk rıhtımda onu bekliyordu. Deniz dalgalıydı. Kralın bindiği motor, inip çıkıyordu. İmparator rıhtıma çıkmak istediği bir sırada,eli yere değerek tozlandı. O sırada Atatürk elini uzatmış bulunuyordu. Bunu gören Kral bir mendille elini silmek istediği zaman Atatürk:

— Yurdumun toprağı temizdir, o elinizi kirletmez, diyerek Kralı elinden tutup rıhtıma çıkardı.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Millî Mücadele ve Atatürk Teması Sayfa 50-51-52-53-54-55-56 Ağustos Şafağı Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.