11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 153

“11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 153 Gizem Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 153

MAKALE ÜNİTESİNİ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI

A. Aşağıdaki soruları verilen metne göre cevaplayınız.

ÇUKUROVA FIKRA ANLATMA GELENEĞİNDE NASRETTİN HOCA ETKİSİ

Anonim halk edebiyatı ürünleri arasında önemli bir yere sahip olan fıkra kaynaklarda “Kısa ve özlü anlatımı olan, nükteli, güldürücü hikâye anekdot.” (…) şeklinde tanımlanmaktadır. Fıkralar, çok geniş bir coğrafi alan içinde oluşan, binlerce yıldan beri sözlü gelenekte yaşayan halk edebiyatı ürünleridir. Türk halk kültürü fıkra sentezinde Orta Asya’dan getirdiklerimizin yanı sıra İslam kültürü ve Anadolu’nun eski kültürlerinden sürüp gelenler de vardır. Türk fıkralarına 15. yüzyıldan sonra, Türk kültürünün yanı sıra Arap, İran ve Anadolu öğeleri girmeye başlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun yayıldığı dört kıtadaki coğrafya içindeki Balkanların, Güney Rusya’nın, Kafkasların ve Afrika’nın Türk fıkra hâzinesine katkısı vardır (Başgöz, 1986:138-144). Türk halk kültürü fıkra sentezinde taşınan kültür etkileri fıkralara girerken değişikliğe uğrayarak yerlileşmiş, yeni girdiği kalıpta Türk kültürünün belirleyici etkisiyle şekillenmiştir. Fıkralar kişilere aitmiş gibi görünse de gerçekte toplumun tümüne mal olmuştur. Fıkralarda Türk halk kültürünün binlerce yıllık yolculuğunda toplum hayatındaki her türlü aksaklığın, çarpıklığın, zıtlıkların bir kesitini görebiliriz. Türk halkı bazen olaylar karşısındaki düşünce, tutum ve davranışlarını fıkralarla duyurur. Fıkralar tarihin derinliklerinden gelir. Fıkraların yapılarındaki gülme olayını yaratan öğeler göz önünde tutulunca halkın yaratma gücünden doğan bu estetik biçimlerde ince bir mizah, keskin bir alay ya da hikmetli bir söz mutlaka olur. Türk halk mizahı halk fıkralarında zengin bir görünüm sergiler. Fıkralar Türk halkının sağduyusu ve iğneleyici özellikleri birleştirilerek ortaya çıkmıştır. Bu fıkralarda Türk halkının mizaha bakışını, engin hoşgörüsünü görürüz. Fıkralar toplum ve insan ilişkilerini irdeleyen olaylara ayna tutup yansıtan yönleriyle işlevseldir. Nasrettin Hoca hem halk bilgesi hem de fıkra tipi olarak Türklerin yarattığı en ünlü mizah temsilcisidir. Nasrettin Hoca halkın ortak yaratıcılığını, zekâsını, aklını ve sağduyusunu temsil eden bir fıkra tipidir (Yıldırım; 1976:23). Türk mizahı söz konusu olunca 13. yüzyılın kuşkusuz en önemli ismi Nasrettin Hoca’dır. Nasrettin Hoca’nın adı çok geniş bir yayılma alanına sahiptir; Türkistan’dan Macaristan’a, Güney Sibirya’dan Kuzey Afrika’ya,

Osmanlı egemenliğinin uzandığı bütün bölgelere onun fıkraları ulaşmış, fıkraların yayılmasında en önemli rolü başta İstanbul olmak üzere OsmanlI kültür merkezleri oynamıştır. Nasrettin Hoca geleneği, sözlü edebiyattan olduğu gibi, çeşitli dil ve kültür kökenli yazılı kaynaklardan da büyük ölçüde beslenmiştir (Boratav, 1996: 86)
(…)

Çukurova fıkra anlatma geleneğinde bir yandan yaygın bir biçimde Nasrettin Hoca fıkraları anlatılırken Bektaşi vd. fıkra tipleri de anlatılmaktadır. Ayrıca Karatepeli, Abdal, Karakülah Hoca gibi yerel fıkra tipleri de anlatılmaktadır. Nasrettin Hoca ve Çukurova fıkra anlatma geleneğinde Karatepeli Fıkraları ve Abdal Fıkraları konu, yapı, yer, zaman, dil yönlerinden benzeşirler. Bazı Nasrettin Hoca fıkralarının yerel fıkra tiplerinde yeni bir fıkra tipine bağlanarak anlatıldığını görüyoruz. Nasrettin Hoca fıkralarında Çukurova yöresinde eğitim işlevi öne çıkarılmıştır. (…)

Erman Artun, Doğumunun 800. Yılında Nasrettin Hoca Sempozyumu 

Soru: 1) Metnin konusunu, iletisini, amacını, hedef kitlesini belirleyiniz.

• Cevap:

Metnin konusu: Çukurova Bölgesi’nin fıkra anlatma geleneğinde Nasrettin Hoca’nın yeri.

Metnin iletisi: Çukurova Bölgesi fıkra geleneğinde Nasrettin Hoca’nın önemli bir etkisi vardır.

Metnin hedef kitlesi: Fıkra türüne ilgi duyan kişiler, edebiyatla ilgilenenler, araştırmacılar ve akademisyenler

Soru: 2) Okuduğunuz metindeki millî ve tarihî öğeleri tespit ediniz.

• Cevap:

Tarihî ögeler: İslam kültürü, Orta Asya, Anadolu’nun eski kültürleri, Arap, İran ve Anadolu ögeleri

Millî ögeler: Anonim halk edebiyatı, Türk fıkraları, Osmanlı İmparatorluğu, Türk halk kültürü fıkra sentezi, Türk halk kültürünün binlerce yıllık yolculuğu, Türk halkının olaylar karşısındaki düşünce, tutum ve davranışlarını fıkralarla duyurması

Soru: 3) Bu makalede yazarın hangi kaynak gösterme yönteminden yararlandığını açıklayınız.

• Cevap: Metinde yay ayraç içinde kaynak gösterme yöntemi uygulanmıştır.

Soru: 4) Yazarın metinde savunduğu bir tezi örnekleyiniz. Yazarın bu tezini desteklemek için öne sürdüğü argümanları gösteriniz.

• Cevap:

Öne sürülen tez: Nasrettin Hoca hem halk bilgesi hem de fıkra tipi olarak Türklerin yarattığı en ünlü mizah temsilcisidir.

Öne sürülen argümanlar: 

• Nasrettin Hoca halkın ortak yaratıcılığını, zekâsını, aklını ve sağduyusunu temsil eden bir fıkra tipidir.
• Türk mizahı söz konusu olunca 13. yüzyılın kuşkusuz en önemli ismi Nasrettin Hoca’dır. Nasrettin Hoca’nın adı çok geniş bir yayılma alanına sahiptir; Türkistan’dan Macaristan’a, Güney Sibirya’dan Kuzey Afrika’ya, Osmanlı egemenliğinin uzandığı bütün bölgelere onun fıkraları ulaşmış, fıkraların yayılmasında en önemli rolü başta İstanbul olmak üzere Osmanlı kültür merkezleri oynamıştır.
• Nasrettin Hoca geleneği, sözlü edebiyattan olduğu gibi, çeşitli dil ve kültür kökenli yazılı kaynaklardan da büyük ölçüde beslenmiştir.

Soru: 5) Yazarın “Türk halkı bazen olaylar karşısındaki düşünce, tutum ve davranışlarını fıkralarla duyurur.” tespiti hakkındaki düşüncelerinizi belirtiniz.

• Cevap: Yazarın “Türk halkı bazen olaylar karşısındaki düşünce, tutum ve davranışlarını fıkralarla duyurur.” tespiti çok anlamlı. Fıkralar, toplumdaki aksaklıkları veya tuhaf durumları mizahi bir şekilde anlatır. Bu yolla halk, yaşadığı olaylara tepkisini dile getirir, eleştirir ve ders verir. Nasrettin Hoca fıkraları da halkın bilgece yaklaşımını yansıtarak bu rolü üstlenir.

11. Sınıf Gizem Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 153 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.