9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 69

8. ve 9. soruları aşağıdaki metinlere göre cevaplayınız.

Edebiyat, her şeyden önce bir sanattır. Tıpkı mimarî, heykel, resim ve musiki gibi, bir güzel sanat dalı. İnsanın muhayyilesi, zihni, ruhu, gönlü ve diliyle; kısacası tüm benliğinde gizli ibda kudretiyle var ettiği bir sanattır edebiyat. Hatta denilebilir ki insanoğlunun yaratılışında var olan güzellik iştiyakı, sözün keşfinden bugüne en yaygın, en etkin ve en mükemmel olarak edebiyat sanatında tezahür etmiştir. İnsan, belki ölümsüzleştirmek, belki sırf güzel kılmak, belki de muhatabını hayret ve hayranlık içinde bırakmak arzu ve ihtirasıyla duygularını, düşüncelerini, hayallerini, intihalarını çoğu zaman dilin estetik formuna dökmeyi tercih etmiştir. Farklı devir, farklı coğrafya ve farklı kültürlere mensup toplumların sanat tarihlerine yöneltilecek küçük bir dikkat, bu gerçeğin görülmesine yetip artacaktır. Dolayısıyla sanat olma hususunda edebiyatın diğer sanat dallarından herhangi bir eksiği/eksikliği değil, fazlası/fazlalığı; zaafı/ zaafları değil, üstünlüğü/üstünlükleri vardır.

Edebiyatın sanat oluşu, ona yaklaşımımızı belirleyen en temel kriter olmalıdır. Zira böyle bir yaklaşım, hem bundan sonraki nitelikleri belirleyecek hem de söz konusu nitelikler, bu noktadan neşet edecektir. Bunun dışındaki bir yaklaşım yani edebiyata sanat olmanın dışında bir değer veya işlevle yaklaşan bakış açısı, daha yolun başında sahibini çıkmaza götürecektir. Ne yazık ki tarih boyunca onu sanat olmanın dışındaki değer ve işlevler çerçevesinde gören veya görmek isteyen bakış açılarıyla sık sık karşılaşmak mümkündür.

Prof. Dr. İsmail Çetişli Edebiyat Sanatı ve Bilimi

Soru: 8) Yazarın bu metni yazma amacı ne olabilir? Yazınız.

BIRAK BENİ HAYKIRAYIM

Ben en hakîr bir insanı kardeş sayan bir rûhum;
Bende esîr yaratmayan bir Tanrı’ya îman var;
Paçavralar altındaki yoksul beni yaralar;

Mazlumların intikamı olmak için doğmuşum.
Volkan söner, lâkin benim alevlerim eksilmez;
Bora geçer, lâkin benim köpüklerim kesilmez.

Bırak beni haykırayım, susarsam sen mâtem et;
Unutma ki şâirleri haykırmayan bir millet,
Sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir;

Mehmet Emin Yurdakul

Cevap: Bu metin, edebiyatın bir sanat olduğunu ve estetik bir amaçla yapıldığını anlatmak için yazılmıştır.

Soru: 9) Bu şiiri yazan Mehmet Emin Yurdakul, İsmail Çetişli’nin edebiyat sanatına dair görüşlerine katılır mıydı? Düşüncelerinizi gerekçeleriyle yazınız.

Cevap: Katılmazdı. Mehmet Emin Yurdakul şiirinde bir şairin toplumsal sorunlara sessiz kalamayacağını anlatıyor. “Paçavralar altındaki yoksul beni yaralar, Mazlumların intikamı olmak için doğmuşum, Unutma ki şâirleri haykırmayan bir millet, Sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir.” gibi sözleriyle buna dikkat çekiyor.

9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 69 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.