9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 299

Soru: 8-12. soruları aşağıdaki roman özeti ve romandan alınan parçaya göre cevaplayınız.

GÖNÜL HANIM

Romanın Özeti

Üsteğmen Mehmet Tolun, Birinci Dünya Savaşı’nın başında Ruslara esir düşmüş bir Türk subayıdır. Çeşitli bölgelerde esir tutulduktan sonra Sibirya’ya nakledilir. 1917yılının Eylül ayında esirlerin ihtiyaçlarını almak için kasabaya gider. Kasabada Ural-Altay dilleri ve milletleri ile ilgili bazı kitaplar alıp bir lokantaya oturur ve kitapları incelemeye başlar. Lokantada iki Tatar genciyle tanışır. Ali Bahadır Kaplanoğlu, ticaretle
uğraşan zengin bir aileye mensuptur. Kız kardeşi Gönül Hanım Kaplanoğlu ise Paris Üniversitesi Edebiyat Fakültesinden mezun kültürlü bir kızdır. Bir süre Türk kültürü ve tarihinden, Türk tarihi ve eserlerine yabancıların ilgi duyduğundan, Türk ilim insanlarının bu eserlere ilgi göstermediğinden söz ederler. Gönül Hanım’ın önerisiyle Orhun Abideleri’ni görmek ve incelemek için bir gezi düzenlemeyi kararlaştırırlar. Bu geziye katılabilmeleri için Mehmet Tolun ve Macar Teğmen Bela Zichy’ye (Ziçi) birer pasaport ayarlanır.
Dört arkadaş Orhun Abideleri’ne doğru yola çıkarlar. Yolun bir bölümünü trenle, bir bölümünü arabayla, bir bölümünü ise at sırtında geçerler. Çeşitli yerlere uğradıktan sonra yol üzerindeki ilk Moğol kasabası olan Urta ‘da bir ay kalıp ihtiyaçlarını temin ederler.
Yolculuk sırasında Mehmet Tolun, Gönül Hanım ‘dan etkilenmeye başlar. Bir ara Gönül Hanım ’ı arkadaşı Kont Zichy’den kıskanmaya başlar ancak seyahatin önemini düşünerek duygularını gizlemeye çalışır. Heyet yola devam ederek Uygurların Karabalgasun şehrine gelir. Burada Üç Dil Kitabeleri’ni yazıya geçirirler. Karabalgasun’dan sonra Orhun Abideleri’ne ulaşırlar. Abidelerin bakımını yaparlar. Radloff (Radlof) ve Thomsen’ın (Tamsın) çevirilerindeki yanlışlıkları düzeltirler. Abidelerin çevresinde dikilmiş olan heykellerden birinin başını, yöredeki bir Moğol’dan satın alırlar.
Mehmet Tolun ve Gönül Hanım, Kül Tigin Abidesi’nin önünde bir törenle nişanlanırlar. Abidelerdeki işlerini tamamlayan heyet dönüş yolculuğuna başlar. Gönül Hanım Sibirya ‘ya döner. Ali Bahadır, Mehmet Tolun ve Kont Zichy’ye İran’a kadar eşlik eder. Kont ve Mehmet Tolun, İran üzerinden İstanbul’a döner. Abidelerin kopyalarını ve heykel başını Müze-i Hümayuna teslim ederler.
Rusya’daki Bolşevik İhtilali’nden kaçan Gönül Hanım ve ailesi İstanbul’a gelir. Mehmet Tolun’la Gönül Hanım evlenir. Mehmet Tolun seyahatini yayımlar. Gönül Hanım ise Türk ve Tatar kızlarının eğitim göreceği öğretmen okulu açmak için girişimlere başlar.
Romandan Alınan Bölüm
10 Temmuz
Tanyeri ağarırken çadırlarımızı söktük. Bir saat sonra Orhun Irmağı’nın sağ tarafındaki yokuşa tırmanıyorduk. Tepeden kuşbakışı ile karşımızdaki yayla, baş döndürecek derecede geniş görünüyordu.
Sarı ve kırmızı renkte kuru ot, kum ve taşların ortasında Orhun Nehri kıvrılmış, uyuyan bir ejder gibi hareketsiz duruyordu. Yardan tekrar inmeğe başladık. Önümüzdeki küçük göllerde, bataklıktan çıkan milyonlarca sinekler gözlerimize girmeye ve atlarımızı huylandırmaya başladı.
Gülünç bir facia…
Gönül Hanım, kılavuzumuz Mengüberdi ile beraber bizden birkaç yüz adım ilerideydi. Arkasında Kont ile ben hayvanlarımızı yavaş yavaş sürüyorduk. Bizim arkamızdan, Ali Bahadır Bey, Sancay ve diğer hizmetçiler ile geliyordu…
Uzaktan bir feryattır koptu… Gönül Hanım’ın o pek yumuşak başlı atı, gemi azıya almış koşuyor; arkasında Mengüberdi atının önüne geçmek istiyor, bücür hayvanı ile bir türlü yetişemiyordu. Kont ve ben ani bir heyecanla atlarımızı mahmuzladık. Bu dakikadaki hislerimi tahlil edersem itirafa mecbur olurum ki, heyecan ve istekle atılmama sebep, Gönül’ün bir kaza geçirmesi tehlikesi kadar, Kontun benden evvel

Cevap: Bu etkinliğin cevabı diğer sayfadadır. (Bkz. sayfa 300)

9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 299 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.