9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 231

Öğrenelim

Tarih boyunca kendini ifade etmek isteyen insanoğlu, ifade vasıtası olarak farklı araçlar kullanır. Edebî metinler insanın kendini ifade etmek için kullandığı en etkili yollardan biridir.

İnsan tarih boyunca duygu ve düşüncelerini ifade etmek için çeşitli edebî türler kullanır. Kullanılan bu türlerden biri de destandır. Farklı toplumların edebiyat tarihlerine bakıldığı zaman destanların ilk edebî ürünler olduğu söylenebilir. Destanı masal, efsane, halk hikâyesi gibi türler takip eder. Bu türlerden sonra da roman ortaya çıkar.

Roman, insanı veya çevresini inceleyen, onun serüvenlerini anlatan, duygu ve düşüncelerini çözümleyen, kurmaca veya gerçek olaylara dayanan uzun edebî türdür. Batı edebiyatında romanın 17. yüzyılın başlarından itibaren ortaya çıktığı ve ilk roman örneğinin de Cervantes’in (Servantes) Don Kişot adlı romanı olduğu kabul edilir. Don Kişot’u Daniel Defoe’nun (Denyıl Düfo) Robenson Cruze (Rabınsın Kuruz) ve Jonathan Svvift’in (Canıtın Sıvift) Gul- lıver’ın (Galıvır) Gezileri takip eder.

Değişen dünya şartlarına bağlı olarak Osmanlı Devleti’nin Batı’ya yönelmesi sonucu 19. yüzyılın ikinci yarısında diğer edebî türlerde olduğu gibi romanda da ilk denemeler başlar.

Türk edebiyatında Batılı tarzda romanlar yazılmadan önce Batı edebiyatından roman tercümeleri yapılır. Yusuf Kamil Paşa, Fransız yazar Fenelon’dan Telemaque (Telemak) adlı romanı tercüme ederek Türk edebiyatına ilk çeviri romanı kazandırır. Şemsettin Sami, ilk Türk romanı olarak kabul edilen Taaş- şuk-ı Talat ve Fitnat\ yazar. Namık Kemal’in yazmış olduğu İntibah Türk edebiyatının ilk edebî romanı, Cezmi ise ilk tarihî romanı kabul edilir.

Nabizade Nazım; köy hayatını, köy insanını konu edinen gerçekçi bir roman örneği olan Karabibiği yazar. Mehmet Rauf, Eylül adlı romanıyla Türk edebiyatındaki ilk psikolojik romanı yazar. Halit Ziya Uşaklıgil, Türk edebiyatında kent ve kültür romancılığının öncüsüdür. Batı tekniğine uygun ilk romanları Halit Ziya Uşaklıgil yazar.

Ders İçi Çalışma

Aşağıdaki metni okuyunuz.

Günlerden bir gün, gül bahçesinde gezinirken engin denizi görüp bir süre düşünmüş; sonra, padişah babasının yanına gelip:
“Ey benim şevketli babam! Şu görünen denizin üzerine billurdan bir köşk yaptırasın. İçini altından, gümüşten dökülmüş, mücevher kakmalı eşyalarla, sırmalı atlas kumaşlar, ipek halılarla döşeyesin. Budur senden gönlümün dileği.” diye ağlamış, yalvarmış. Padişah da:
“Aman benim sultan kızım, seni ne dilekler, nasıl emeklerle bugüne getirdiğimi unutmadım. Dilediğin köşk, saray, eşya olsun. Hâzinelerim uğruna dökülsün, saçılsın…” demiş. Hemen mimarlara, ustalara emirler salıp hazırlığa girişmişler. Kervanlarla, uzak bir doğu ülkesinin bilinmeyen dağlanndan çıkarılmış saf, billur kayalar getirtmişler. Denizin tam orta yerinde yapıya başlanıp tam bir yıl, başta padişah, ardında bütün ileri gelenler, her işi bir yana bırakarak, yalnızca bu işle uğraşmışlar; aralıksız çalışmışlar.

Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 231 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.