9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 105
“9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 105 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 105
Eski Çağ Türklerinden günümüze kalan yazılı kaynak bulunmaması dolayısıyla bu dönemde yaşamış Türklerle ilgili bilgilerin çoğu Çin kaynaklarına dayanmıştır. Bu yazılı kaynaklara göre Türkistan’da yaşayan Türklerin buraya hâkim olarak kurdukları ilk devlet MÖ 220 yılında kurulan Asya Hun Devleti (Harita 2.8), devletin bilinen ilk hükümdarı ise Teoman’dır. Teoman ve sonraki hükümdarlar; şanyü, kağan ve han gibi ünvanlar kullanmıştır. Eski Türklerde ülkeyi yönetme yetkisinin Tanrı tarafından verildiğine inanılmış ve bu inanç “kut” olarak ifade edilmiştir. Asya Hun hükümdarı “Gök Tanrı’nın, güneşin, ayın tahta çıkardığı Tanrı ‘kut’u Tanhu” olarak kabul edilmiştir. Şanyü ölünce yerine onun en büyük oğlu veya kardeşi geçmiş fakat vârisler arasında çoğu kez taht kavgası yaşandığından yönetimde istikrarın sağlanması güçleşmiştir. Eski Türkçede “il” terimiyle adlandırılan devletin “bağımsızlık, vatan, halk ve töre” olmak üzere dört temel unsuru vardır. Hükümdar yönetimle ilgili kararlar alırken “toy” veya “kurultay” adındaki meclise danışmıştır. Asya Hun Devleti’nde askerlik özel bir meslek olarak görülmemiş, orduda ücretli asker istihdam edilmemiştir. Bütün idari görevliler aynı zamanda orduda komutanlık yaptığı için askerî disiplin devlet işleyişine de yansımıştır. MÖ 209 yılında devletin başına geçen Mete Han (Görsel 2.21) ordu sisteminde reformlar yapmıştır. Bu yıl, Türk Silahlı Kuvvetlerinin sembolik olarak kuruluş yılı kabul edilmiştir. Mete Han uyguladığı onlu sistemle orduyu birliklere bölerek komuta etmiş, 10.000 kişilik 40 tümenden oluşan Hun ordusunun mevcudu 400.000’e erişmiştir. Boyların askerî kuvvetleri savaş esnasında bir ordu düzenine girip başkomutan tarafından disiplinli bir şekilde yönetilebilmiştir. Mete Han, kendi icat ettiği ıslık çalan oku ile ordusundaki okçuları (Görsel 2.22) hareket ettirmiştir. Asya Hun ordusu savaşlarda genellikle hilal taktiği olarak da adlandırılan Turan taktiğini uygulamıştır. Sahte bir geri çekilmeyle pusu kurulduktan sonra düşman ordusu çevrelenmiş ve okçularla uzaktan vurulmuştur. Ok ve yaydan başka mızrak, süngü, kalkan ve kılıç da kullanılan silahlardandır (Görsel 2.23). Asya Hunları, demircilikte gelişmiş olduklarından bu madeni, silahlarının etki gücünü artırmak için de kullanabilmiştir.
Soru: MÖ 209’da Asya Hun Devletinin başına geçmiş olan Mete Han’ın İstanbul’da büstünün yapılmış olmasını nasıl yorumlarsınız?
- Cevap: Mete Han hem yönetimsel hem de askerî açıdan Türk dünyasının her döneminde önemli bir yere sahip olmuştur. Türk dünyasını Orta Asya’da tek çatı altında toplaması ve onlara önderlik yapması, Onlu sisteme dayalı olarak Türk ordu sisteminin temellerini atması, İstanbul’un günümüzde Türk dünyasının öncü kentlerinden biri olması gibi özellikler nedeniyle Mete Han’ın büstünün İstanbul Maçka Parkı’na dikilmesi Orta Asya’dan İstanbul’a tarihsel sürekliliğin ifadesi olarak önemlidir.
9. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 105 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
