9. Sınıf Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü Ders Kitabı Cevapları Sonuç Yayınları Sayfa 24
“9. Sınıf Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü Ders Kitabı Cevapları Sayfa 24 Sonuç Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
9. Sınıf Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü Ders Kitabı Cevapları Sonuç Yayınları Sayfa 24
Biyoteknoloji yöntemleri ile gen veya genlerin bir organizmadan diğer bir organizmaya aktarılmasına gen transferi, bu organizmalara da genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) denir. GDO, uluslararası literatürde kısaltılmış şekliyle “GM” veya “GMO” olarak geçen Genetically Modified Organisms’ın (Cenetıkli Modifayd Organizms) Türkçe karşılığıdır. Bu yöntemde istenilen gen, enzimler aracılığı ile kesilerek bakteriye aktarılmakta ardından bakteri yardımıyla istenilen organizmaya transfer edilmektedir.
Dünya genelinde nüfusun hızla artması nedeniyle tarımsal üretimin artırılmasında ekolojik dengenin aleyhine bir gelişme olmuştur. Nüfus baskısı nedeniyle tarım alanı açmak için tropik yağmur ormanlarının yakıldığı, suların kirlendiği, toprakların çoraklaşıp çölleşmenin hızla arttığı görülmektedir. Ancak, tarımsal alanların böylesi sağlıksız biçimde artması tarımsal üretimin sürdürülebilir şekilde artırılmasına ve bu yörelerdeki insanların gıda ihtiyacını karşılamaya yetmemiştir. Bu nedenle, 2025 yılında 8 milyarı aşması beklenen dünya nüfusunun beslenmesi gerçekten önemli bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır.
Ekilebilir alanları artırmak pek mümkün olmadığı gibi, tarımsal üretimde kullanılabilecek su kaynakları da hızla azalmaktadır. Dolayısıyla artan nüfusu besleyecek miktarda üretim için ekilebilir alanların genişlemesi değil, birim alandan alınan ürün miktarının artırılması gerekmektedir. Tüm bunlardan ötürü dünyada genetiği değiştirilmiş organizma üretimi hızla artmakta ve hayatın her alanında karşımıza çıkmaktadır. GDO’ların başında mısır, soya, pamuk ve kanola yağı gelmektedir.
Bunların yanında buğday, ayçiçeği, domates, patates ve yer fıstığı gibi ürünler de genetiği değiştirilmiş olarak üretilmektedir (Görsel 1.20).
GDO’lu ürünlerin insan vücudunda yaratabileceği başlıca olumsuzluklar şunlardır:
➢ Alerji: GDO’lu ürünlerin sağlığa olumsuz etkileri içinde en öne çıkanı, alerjik etkileridir. Proteinlerdeki çok küçük değişiklikler bile alerji oluşumuna neden olurken genlerin kodladığı yeni proteinler, insanın o güne kadar bilmediği, yemediği, bağışıklık sisteminin tanımadığı proteinler olabilmektedir. Ayrıca, bir birey için alerjen olan bir proteini kodlayan gen, bireylerin güvenli olduklarını düşündükleri ve tüketmekte sakınca görmedikleri besinlere de aktarılabilmektedir.
➢ Antibiyotik direnci: GDO’lu ürünlerin sağlık riskleri içinde yer alan bir diğer konusu da antibiyotik direncidir. Gen aktarımı esnasında, genetik olarak değiştirilmiş hücrelerin değişmemiş olanlardan ayırt edilebilmesi amacıyla bakteri kökenli antibiyotik direnç genleri kullanılmaktadır. Bu genler, insan ve hayvan bünyesindeki bakterilere geçerek onların da antibiyotiklere dirençli hâle gelmesine neden olabilmektedir.
➢ Kanser: GDO’lu ürünlerin doğrudan ve dolaylı olarak kanserojen etkisi olabilir. Özellikle, zirai ilaçlara dayanıklılığı sağlanmış; pamuk, soya, mısır ve kanola yağı çeşitlerinde kullanılan bazı kimyasal maddelerin doğrudan kanser yapıcı özellikleri bulunmaktadır. Ayrıca, gıda ürünlerine aktarılan çeşitli kökenden (bitki, hayvan, virüs, bakteri) DNA parçacıklarının insan ya da hayvan genlerine transferi insan sağlığı açısından olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir.
DEĞERLENDİRELİM
Kişi ve toplumların sağlığını etkileyen başlıca çevresel etmenleri sıralayınız.
- Cevap: Çeşme suları ya da içme suları, atık sular, ışık kirliliği, çöpler, gürültü kirliliği, zirai ve kimyasal ilaçlar ile hava kirliliğidir. Özellikle tarımda kullanılmakta olan hormonlar ve yapay gübreler sağlığımız üstünde olumsuz etkiler yaratan etmenler olarak önemlidir.
9. Sınıf Sonuç Yayınları Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü Ders Kitabı Sayfa 24 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
