9. Sınıf Fizik Kazanım Kavrama Etkinlikleri Cevapları Sayfa 23
“9. Sınıf Fizik Kazanım Kavrama Etkinlikleri Cevapları Sayfa 23” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
9. Sınıf Fizik Kazanım Kavrama Etkinlikleri Cevapları Sayfa 23
Saf maddelerde hâl değişimi için gerekli olan ısı miktarının bağlı olduğu değişkenler analiz edilir. Maddelerin ısı alarak veya ısı vererek bir fiziksel hâlden başka bir fiziksel hâle geçmesine hâl değişimi denir. Madde hâl değiştirirken maddenin sıcaklığı değişmez. Bu nedenle maddeyi oluşturan taneciklerin ortalama kinetik enerjileri de değişmez. Alınan veya verilen ısı, maddenin molekülleri arasındaki bağ enerjilerini (potansiyel enerjiyi) değiştirerek hâl değiştirmesine neden olur.
Erime ve Donma
Bir maddenin ısı alarak katı hâlden sıvı hâle geçmesine erime, ısı vererek sıvı hâlden katı hâle geçmesine de donma denir. Sabit atmosfer basıncı altında bir katının sıvı hâle geçtiği sıcaklık değerine erime sıcaklığı (erime noktası) denir. Erime sıcaklığındaki bir katının 1 gramına, yine aynı sıcaklıkta sıvı hâle gelmesi için verilmesi gereken ısı miktarına erime ısısı denir. Le ile gösterilir ve SIda birimi j/kgdır. Ancak cal/g veya j/g olarak da kullanılabilir. Sabit atmosfer basıncı altında bir sıvının katı hâle geçtiği sabit sıcaklık değerine donma sıcaklığı (donma noktası) denir. Donma sıcaklığındaki bir sıvının 1 gramından, yine aynı sıcaklıkta katı hâle gelmesi için alınması gereken ısı miktarına donma ısısı denir ve Ld ile gösterilir. Bir maddenin erime sıcaklığı donma sıcaklığına, erime ısısı da donma ısısına eşittir. Bu fiziksel nicelikler, maddenin cinsine bağlı olduğundan maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Bir maddenin erime veya donma sıcaklığı sabittir. Basınç veya maddenin saflığı değiştirilirse erime ve donma sıcaklığı da değişir.
Örnek Soru:
Isıca yalıtılmış bir ortamda sıcaklıkları farklı K ve L katı cisimleri etkileştiğinde K’nin sıcaklığı azalırken L’nin sıcaklığı değişmemiştir. Buna göre
I. Başlangıçta K cisminin sıcaklığı, L cisminin sıcaklığından büyüktür.
II. L cismi erimektedir.
III. K cisminin erime noktası, L cisminin erime noktasından büyüktür. ifadelerinden hangileri doğrudur?
- Cevap: Sıcaklıkları farklı cisimler etkileştiğinde sıcaklığı büyük olan cisimden sıcaklığı küçük olan cisme ısı geçer. K cisminin sıcaklığı azaldığına göre ısı vermiştir. Bu durumda başlangıçta K cisminin sıcaklığı L cisminin sıcaklığından büyüktür (I. doğru). L cismi ısı aldığı hâlde sıcaklığı değişmemiştir. Isı alan bir katının sıcaklığı değişmiyorsa o katı eriyordur (II. doğru). Sıcaklığı K cisminin sıcaklığından küçük olduğu hâlde eridiğine göre L cisminin erime noktası, K cisminin erime noktasından küçüktür (III. doğru).
Buharlaşma ve Yoğunlaşma
Sıvı bir maddenin ısı alarak gaz hâle geçmesine buharlaşma, gaz bir maddenin ısı kaybederek sıvı hâle geçmesine yoğunlaşma denir. Kaynama noktasındaki 1 gram sıvının gaz hâle geçmesi için sıvıya verilmesi gereken ısı miktarına buharlaşma ısısı denir ve Lb ile gösterilir. Yoğunlaşma sıcaklığındaki 1 gram gazın sıvı hâle geçmesi için gazın dışarıya vermesi gereken ısı miktarına yoğunlaşma ısısı denir ve Ly ile gösterilir. Bir maddenin buharlaşma ısısı, yoğunlaşma ısısına eşittir. Maddeler dışarıdan ısı alarak buharlaştıkları için buharlaşma ortamda serinlemeye neden olur. Toprak testi içerisindeki suyun soğumasının veya sıcak bir günde havuzdan çıkan ıslak bir kişinin üşümesinin nedeni budur. Buharlaşma her sıcaklıkta olabilir. Bu nedenle buharlaşma noktasından söz edilemez. Kaynamayan sıvılarda buharlaşma sıvı yüzeyinde gerçekleşir. Buharlaşma miktarını arttırmak için sıvının açık yüzey alanı ve sıcaklığı arttırılabilir veya ortamın basıncı azaltılabilir.
9. Sınıf Fizik Meb Yayınları Kazanım Kavrama Etkinlikleri Cevapları Sayfa 23 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
