9. Sınıf Fizik Kazanım Kavrama Etkinlikleri Cevapları Sayfa 17
“9. Sınıf Fizik Kazanım Kavrama Etkinlikleri Cevapları Sayfa 17” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
9. Sınıf Fizik Kazanım Kavrama Etkinlikleri Cevapları Sayfa 17
Öz ısı ve ısı sığası kavramları birbiriyle ilişkilendirilir.
Aynı miktardaki maddelerin sıcaklıklarını belirli bir miktar arttırmak için bu maddelere verilmesi gereken ısı miktarları farklıdır. Örneğin 1 kg suyun sıcaklığını 1 °C arttırmak için verilmesi gereken ısı miktarı 4186 Jdür. 1 kg bakırın sıcaklığını 1 °C arttırmak için verilmesi gereken ısı miktarı ise 387 Jdür. Bu farklılık, su ve bakırın öz ısılarının farklı olmasından kaynaklanır. Bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 °C değiştirebilmek için maddeye verilmesi veya maddeden alınması gereken ısı miktarına öz ısı denir. c ile gösterilir ve SIda birimi J/kg.Kdir. Ancak cal/kg.°C veya J/kg.°C olarak da kullanılır. Öz ısı, madde miktarına bağlı olmayıp maddenin cinsine bağlıdır. Bu nedenle maddeler için ayırt edici bir özelliktir (Tablo 1).
Bir maddenin sıcaklığını 1 °C değiştirebilmek için gerekli ısı miktarına ısı sığası denir. C ile gösterilir ve SIda birimi j/Kdir, cal/°C olarak da kullanılır. Bir maddenin ısı sığası C = m . c bağıntısı ile hesaplanır. Bağıntıda yer alan m, cismin kütlesi; c ise öz ısısıdır. Isı sığası, kütleye bağlı olduğundan maddeler için ayırt edici özellik değildir. Öz ısısı küçük olan maddelerin sıcaklığı hızlı artıp hızlı azalır. Öz ısısı büyük olan maddelerin sıcaklığı ise yavaş artıp yavaş azalır. Öz ısısı büyük olan maddelerden biri de sudur. Deniz kenarlarındaki veya büyük göllerin yakınlarındaki yerleşim alanlarında iklimin ılıman olması, suyun öz ısısının büyük olması ile açıklanabilir. Deniz veya göllerin yaz aylarında ısınması ve kış aylarında soğuması karalara göre uzun sürer. Suyun öz ısısı büyük olduğundan merkezî ısıtma sistemlerinde radyatörlerin uzun süre sıcak kalması için de su kullanılır.
Örnek Soru:
Bakır ve alüminyumdan yapılmış eşit kütleli iki cisme eşit miktarda ısı verildiğinde bakırın sıcaklığının alüminyumun sıcaklığından daha fazla arttığı görülmektedir.
Bu durum
I. Bakırın ilk sıcaklığının alüminyumun ilk sıcaklığından büyük olması
II. Bakırın öz ısısının alüminyumun öz ısısından küçük olması
III. Başlangıçta bakırdaki ısı miktarının alüminyumdaki ısı miktarından büyük olması ifadelerinden hangileri ile açıklanabilir? (Hâl değişimi olmamaktadır.)
- Cevap: İki cisme eşit miktarda ısı enerjisi verildiğinde ısı sığası küçük olan cismin sıcaklığı daha fazla artar. Bu durumda bakırın ısı sığası daha küçük olmalıdır. Isı sığası C = m . cdir. Kütleler eşit olduğu için bakırın ısı sığasının küçük olması için öz ısısının küçük olması gerekir (II. doğru). Sıcaklıktaki artma miktarı, ilk sıcaklığa bağlı değildir (I. yanlış). Bir maddenin ısısından bahsedilemez (III. yanlış).
9. Sınıf Fizik Meb Yayınları Kazanım Kavrama Etkinlikleri Cevapları Sayfa 17 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
