8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 95

İtilaf Devletleri, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 24. maddesiyle Doğu Anadolu’daki altı vilayette bir Ermeni devleti kurulmasına zemin hazırladı. Paris Barış Konfe- ransı’nda da yine bu bölgede ABD mandasında bir Ermenistan devleti kurulması kararlaştırıldı. Sevr Antlaşması’nda ise Anadolu’nun doğusunda bir Ermeni devleti kurulmasına yer verildi. Tüm bu gelişmelerden cesaret alan Ermeniler, İngilizlerin kışkırtmalarıyla saldırılarını arttırdılar. Kars, Sarıkamış ve Oltu’yu ele geçirdiler. Bu gelişmeler üzerine 8 Haziran 1920’de doğu illerinde seferberlik ilan edildi ve belli yaştaki insanlar silah altına alındı. Büyük Millet Meclisi 15 Haziran 1920’de 15. Kolordu Komutanlığı’nı “Doğu Cephesi Komutanlığına çevirdi. Yetkilerini arttırdığı Kâzım Karabekir Paşa’yı da komutanlığa atadı (Görsel 3.1). Kâzım Karabekir Paşa komutasındaki birlikler, 28 Eylül 1920’den itibaren Sarıkamış-Kars-Gümrü doğrultusunda taarruza başladı. 29 Eylül’de Sarıkamış, 30 Ekim’de de Kars geri alındı. İleri harekâtını sürdüren Türk kuvvetleri, 7 Kasım 1920’de Gümrü’deki son direnişi de kırdı. Ermeniler yenilgiye uğradılar ve barış istediler. Bu arada Büyük Millet Meclisi, Gürcistan’a verdiği notayla boşaltılan Ardahan, Artvin ve Batum’u aldı.

Büyük Millet Meclisi Hükümetiyle Ermenistan arasında 3 Aralık 1920’de Gümrü Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre Ermeniler işgal ettikleri yerlerden geri çekilecek, Kars, Sarıkamış,

Kağızman, Iğdır, Oltu ve Kulp Büyük Millet Meclisi Hükümetine bırakılacaktı. Ermeniler, Sevr Antlaşması’nın geçersiz olduğunu kabul edecek ve Doğu Anadolu’ya yönelik toprak taleplerinden vazgeçecekti. Gümrü Antlaşması’yla Millî Müca- dele’nin Doğu Cephesi başarıyla kapandı.

Büyük Millet Meclisi Hükümetinin saygınlığı arttı ve bu cephedeki birliklerin bir kısmı Batı Cephesi’ne kaydırıldı. Ermenilerden ele geçirilen pek çok silah ve mühimmat Batı Cephesi’ne gönderildi. Büyük Millet Meclisini uluslararası alanda tanıyan ilk devlet Ermenistan oldu. Er- menilere karşı elde edilen bu zafer BMM’nin ilk askerî, Gümrü Antlaşması ise ilk siyasi başarısıdır.

Soru: General Harbord Raporu’nun uluslararası kamuoyunda Millî Mücadele lehine olabilecek etkileri nelerdir? Açıklayınız.

Cevap: General Harbord Raporu, Türklerin haklı olduğunu ortaya koymuş ve uluslararası kamuoyunda Türk tarafına destek sağlamıştır. Ayrıca, ABD’nin Ermenistan mandasından vazgeçmesine neden olmuştur.

8. Sınıf Meb Yayınları İnkılap Tarihi Ders Kitabı Sayfa 95 Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.