8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 18

Osmanlı Devleti’nin Dağılmasını Önlemeye Yönelik Fikir Akımları

XIX. yüzyıl başlarında dağılma sürecine giren Osmanlı Devleti’nde aydınlar ve devlet adamları, dağılmayı önlemeye yönelik fikirler üretmeye ve çözüm yolları bulmaya çalıştılar. Devletin parçalanıp dağılmasını önlemek amacıyla Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük ve Batıcılık gibi bazı fikir akımları ortaya çıktı. Osmanlı Devleti’nin son döneminde siyasi ve sosyal hayatı etkileyen fikir akımlarına kısaca göz atalım:

Osmanlıcılık

Tanzimat Dönemi sonlarına doğru Osmanlı aydınları Genç Osmanlılar Cemiyeti’ni kurdu. Bu aydınlar devletin azınlık isyanları sonucu parçalanmasını ve yıkılmasını önlemek için Osmanlıcılık fikrini savundular. Başlıca temsilcileri Ziya Paşa (Görsel 1.12), Namık Kemal ve Şinasi’dir. Bu düşünceye göre devleti oluşturan bütün milletler arasında ırk, din, dil ve mezhep farkı gözetilmeyecekti. Adalet, hürriyet ve eşitlik içerisinde bir arada yaşamaları ve bir millet olarak kaynaşmaları sağlanacaktı. Kanun-ı Esasi’nin hazırlanmasında Osmanlıcılık düşüncesi temel alındı. Mebusan Meclisi’nde bütün azınlıklara temsil hakkı verildi. I. Meşrutiyet’in ilanından sonra ortaya çıkan azınlık ayaklanmaları ve devletten kopmaların devam etmesi, bu düşüncenin uygulanamayacağını gösterdi. Osmanlıcılık düşüncesi Balkan savaşları sonunda önemini kaybetse de Osmanlı Devleti’nin yıkılışına kadar varlığını sürdürdü.

Soru: Osmanlı Devleti’nin çok uluslu yapısının fikir akımlarının oluşmasına etkisini açıklayınız.

Cevap: Osmanlı’nın çok uluslu yapısı, milliyetçilik akımlarının etkisiyle dağılmaya başlamış ve imparatorluk içerisindeki farklı etnik grupların bağımsızlık taleplerini artırmıştır. Bu da Osmanlı’da milliyetçilik, Osmanlıcılık, İslamcılık ve Batıcılık gibi çeşitli fikir akımlarının oluşmasına zemin hazırlamıştır.

8. Sınıf Meb Yayınları İnkılap Tarihi Ders Kitabı Sayfa 18 Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.