12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 78

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 78 Cevapları Meb Yayınları’na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 78

1. “Deniz” kelimesine Türk edebiyatında yüklenen anlamlarla ilgili düşüncelerinizi örnekler vererek paylaşınız.

• Cevap:

Doğal mekânlar, insanoğlunun varlık mücadelesini sürdürdüğü yerler olduğu için büyük bir öneme sahiptir. Bu  mekânlar içinde “deniz”in apayrı bir yeri vardır. Yeryüzünü kaplayan büyük su kütlesi olarak bilinen deniz; uçsuz bucaksız görüntüsü, derinliği, enginliği, dalgalanışı, kıymetli madenlerin ve bazı canlıların barınağı oluşu gibi özellikleriyle tasavvur ve imgelere konu edilir. Yeryüzünün büyük bir kısmını teşkil eden bu doğal mekânın/unsurun birikinti hâlinde oluşu ve hammaddesinin su oluşu değerini daha da artırır. Zira su, din ve mitolojilerde hayatın kaynağı, ilk maddesi olarak görülür.

Deniz unsuru enginliği ile sonsuzluğu, rengiyle umudu ve sevgiyi, dalgaları ile hırçınlığı, köpükleri ile coşkunluğu imgelemiştir. Hem somut varlığı ile hem de soyut kullanımları ile deniz tüm edebi ürünlerde yer almıştır. Şiirlere, hikayelere, romanlara, şarkılara, ilahilere hatta bilmecelere bile konu olmuştur.

Deniz, içindeki balıkları ve zaman zaman oluşturduğu girdâbıyla edebiyatta yer alır. Sandal, gemi, kayıkla üzerinde gezinti yapılması ve sefer edilmesi de edebiyata konu olmuştur. Gerek deniz seferlerinde yaşanabilecek olumsuzluklar, gerekse girdâba yakalanıldığında kurtuluşun zor oluşu, denizin aynı zamanda tehlikeli olduğunu düşündürmüştür.

Deniz İslam öncesi edebiyatta, Klasik Türk edebiyatında ve modern edebiyatımızda geniş yer tutar. Burada bir iki örnek verelim ki ifadelerimiz somutlaşsın.

Klasik şiirin en usta isimlerinden örnekler verelim.

Aşk denizine düşen âşık, ayrılığa zor dayanır:

“Mahabbet içre giriftâr-ı hecr olan, âşık
Deñizlere düşüben tu‟me-i neheng oldı”
Bâkî

“Süleymân mesnedinden dîv-i güm-reh rağbetin kesdün
Denizde hâtem-i hükm-i Süleyman‟dan haber verdüm”
Fuzûlî

“Deryâya düşse katresi yâr ağzdı yarının
hemişe denizden şeker çıkar”
Ahmet Paşa

“Hayret denizi âlemi gark etdi Şeyhî’yâ
Kanı necat bulmağa hikmet sefînesi”
Şeyhî

2. “İyi bir şiire ne bir kelime ekleyebilir ne de ondan bir kelime çıkarabilirsiniz.” cümlesi size ne anlam ifade ediyor?

• Cevap: Şiir, ses uyumları ve anlam derinliği ile ortaya konulan en estetik edebi üründür. Şairin kaleminden çıkan bu estetik ürünün kelimesini değiştirmek mümkün değil çünkü anlatımın en saf ve doğru ifadesi zaten yapılmıştır.

TAKVİMDEKİ DENİZ

Hasreti denizlerin,
Denizler kadar derin
Ve o kadar bucaksız…
Ta karşımda, yapraksız,
Kullanılmış bir takvim…
Üzerinde bir resim:
Azgın, sonsuz bir deniz;
Kaygısız, düşüncesiz,
Çalkanıyor boşlukta.
Resimdeyse bir nokta:
Yana yatmış bir gemi…
Kaybettiği âlemi
Arıyor deryalarda.
Bu resim rüyalarda
Gibi aklımı çeldi;
Bana sahici geldi.
Geçtim kendi kendimden,
Yüzüme, o resimden,
Köpükler vurdu sandım;
Duymuş gibi tıkandım,
Ciğerimde bir yosun.
Artık beni kim tutsun?
Denizler oldu tasam.
Yakar, onu bulmazsam,
Beni bu hasret, dedim,
Varırım elbet, dedim,
Bir ömür geze geze
Takvimdeki denize.
Ne var, bana ne oldu,
Odama nasıl doldu,
Birdenbire bu meltem?
Ve dalgalandı perdem,
Havalandı kağıtlar.
Odamda kıyamet var!
Ah yolculuk, yolculuk!
Ne kadar baygın, soluk,
O gün bizde betbeniz;
Ve ne titrek kalbimiz

12. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 78 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.