12. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 149

“12. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Sayfa 149 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

12. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 149

Mustafa Kemal’in teşvikiyle 12 Ağustos 1930’da Türk siyasi hayatının ikinci muhalefet partisi, Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruldu (Görsel 4.2). Partinin kurucu başkanı o sırada Paris Büyükelçiliği görevini yürüten, eski başbakanlardan Fethi Bey’di. Kurucular arasında Mustafa Kemal Paşa’nın kız kardeşi Makbule Hanım da vardı. Serbest Cumhuriyet Fırkasının tüzüğünde partinin cumhuriyetçilik, laiklik, milliyetçilik ilkelerine bağlı ve Türk kadınına siyasal hakların tanınmasından yana olduğu, ekonomide liberal yaklaşımları benimsediği ifade edildi.

Serbest Cumhuriyet Fırkası halktan kısa sürede büyük ilgi gördü. Ancak rejime ve inkılaplara karşı bir kesimin parti tabanına yerleşmesi engellenemedi. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası denemesinde olduğu gibi durumun kötüye gittiğini ve teşkilatların kontrol edilemediğini fark eden Fethi Bey’in isteğiyle parti 17 Kasım 1930’da kendini feshetti. Böylece Cumhuriyet Dönemi’nde çok partili hayata geçiş denemelerinin ikincisi de başarısızlıkla sonuçlandı. Partinin kapatılmasını fırsat bilen laiklik ve inkılap karşıtları propagandalarını artırdılar. 23 Aralık 1930’da ülkenin çok partili hayata henüz hazır olmadığını gösteren Menemen Olayı yaşandı. Derviş Mehmet ve taraftarları, halkı devlete karşı isyana teşvik etti. Yedek subay rütbesiyle askerliğini yapmakta olan Öğretmen Kubilay, isyanı bastırmak isterken isyancılar tarafından şehit edildi. Yaşananlar sonrasında olayla ilgisi tespit edilenler mahkeme kararıyla tutuklanıp cezalandırıldı.

Cumhuriyet’in ilk yıllarında yeni devlet düzenini yerleştirmek, inkılapları ve demokrasiyi güçlendirmek için yapılan çok partili hayata geçiş denemeleri, saltanat ve hilafeti geri getirmek düşüncesinde olanların tepkileri sebebiyle başarısızlıkla sonuçlandı. Gerek Şeyh Said İsyanı gerekse Menemen Olayı, Türkiye’de siyasi ve sosyal ortamın çok partili hayata geçişe henüz elverişli olmadığını ve demokrasi kültürünün yeterince gelişmediğini göstermiştir.

KANIT SORGULAMA 1

Kanıt’tan hareketle soruları cevaplayınız.

Gazi bu partinin kuruluş sebeplerini kendi açısından anlatırken ondan dinlediği sözleri ve tabi bu arada kendi görüşlerini de Afet İnan’a şöyle nakleder: “İnsanların tarihten alacakları mühim dikkat ve intibah dersleri vardır. Cumhuriyet Halk Fırkası, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti yerine kuruldu. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti esas olmak üzere siyasi bir fırka vücuda geldi: Cumhuriyet Halk Fırkası. Bu fırkanın karşısında teşkil edilmek istenen bazı siyasi zümreler, cumhuriyetçilik ruhuna malik olmadıklarından yaşamak hakkını bulamadılar. Cumhuriyet Halk Fırkası memlekette tek kaldı. Büyük Millet Meclis bu fırkanın mensuplarından ibaret oldu. Fakat bu vaziyetin devamında, hatıra gelen ve görülen mühim mahzurlar vardır. İlk akla gelen mahzur, meclis yalnız bir fırkanın mensuplarından ibaret olunca, o fırkanın iktidar mevkiinde tuttuğu hükümetin icraatını kâfi derecede münakaşa ve tenkit edememesidir.”

SORULAR

1. Mustafa Kemal’e göre çok partili rejim demokrasi açısından neden önemlidir?

• Cevap: Mustafa Kemal’e göre, çok partili rejim, mecliste farklı fikirlerin ve politikaların temsil edilmesini, hükümetin icraatlarının yeterli derecede tartışılmasını ve eleştirilmesini sağlar, bu da demokrasi açısından önemlidir.

2. Mustafa Kemal’e göre çok partili hayata geçişte başarısızlığa yol açan sebepler nelerdir?

• Cevap: Mustafa Kemal’e göre, çok partili hayata geçişte başarısızlığa yol açan sebepler arasında, diğer siyasi grupların cumhuriyetçilik ruhuna sahip olmamaları ve bu yüzden yaşamak hakkını bulamamaları yer alır. Bunun sonucunda, meclis tek bir partinin, yani Cumhuriyet Halk Fırkası’nın kontrolünde kalmış ve bu durum hükümetin icraatlarının yeterince tartışılmasını ve eleştirilmesini engellemiştir.

12. Sınıf Meb Yayınları İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitabı Sayfa 149 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.