12. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Yıldırım Yayınları Sayfa 58

Uluğ Bey (1394-1449)

Gök bilimci ve hükümdar olan Uluğ Bey’in (Görsel 1.15) asıl adı, Muhammed Turagay’dır. Uluğ Bey’in 1420’de Semerkand’da yaptırdığı medrese, özellikle gök bilimi ve matematik alanında bir ekol oldu. Burada çok sayıda bilim insanı, aynı proje üzerinde çalıştı. Semerkand Gözlemevinde gök cisimlerinin meridyen üzerindeki geçişlerini gözlemlemek için 40,2 m yarıçaplı devasa bir mermer usturlap (sekstant) da vardı.

Semerkand Gözlemevinde yapılan çalışmalar, Türk-İslam dünyasını önemli derecede etkiledi. Özellikle Semerkand Okulunda yetişenler, Osmanlıda gök bilimi geleneğinin oluşmasına katkıda bulundu.

Semerkand Gözlemevinde çalışan bilim insanlarının ortak katkılarıyla 1437 yılında tamamlanan Zic-i Uluğ adlı eserde 1018 gök cisminin konumu ve bilgileri yer alıyordu. Bu eserde bir yıl, günümüzdeki hesaplamalardan yalnızca milyonda iki farkla hesaplanmıştı. Zic-i Uluğ’da açıların sinüs ve tanjant değerlerini gösteren çizelgeler de bulunuyordu. Bu eser; İslam dünyasında XVI., Batı’da ise XVII. yüzyıldan itibaren yaygınlaştı, hatta teleskobun gözlemlerde kullanılmaya başlanmasına kadar en dakik katalog olarak kabul edildi. 1830 yılında Alman gök bilimci I. H. von (fon) Madler, yaptığı Ay haritasında dev bir kratere Uluğ Bey adını verdi. Uluğ Bey Rasathanesi (Semerkand Gözlemevi), 2001 yılında UNESCO2 tarafından Dünya Mirası Listesi’ne dâhil edildi.

Ali Kuşçu (1403-1474)

Ali Kuşçu, Uluğ Bey’in doğancısı olan babası nedeniyle “Kuşçu” adı ile anıldı. Bir dönem Semerkand Gözlemevinin başında bulundu. Uluğ Bey’in ölümünden sonra Fatih Sultan Mehmed’in davetiyle İstanbul’a yerleşti (Görsel 1.16).
Ali Kuşçu, Semerkand bilim geleneğini İstanbul’a taşıdı, gök biliminin Osmanlılarda yayılmasına öncülük etti. Molla Hüsrev ile birlikte Fatih Medreselerinin programlarını hazırladı. Bu medreselerin çerçevesini çizen vakfiyede pozitif bilimlerin de okutulması şart koşuldu.
Ali Kuşçu, matematiğin yanı sıra gök bilim ile ilgili 10’a yakın eser yazdı. Özellikle Merkür’ün Görünümleri Üzerine ve İki İç Gezegende (Merkür ve Venüs) Dış Merkezcilik Kuralı adlı eserlerinde Ptolemaios’nin (Pıtolemi) görüşlerini eleştirerek bunlarda bazı düzeltmeler yaptı. Ay’ın Görünümleri Üzerine adlı eseri dikkat çekicidir. Ali Kuşçu’nun gök bilimi üzerine yazdığı diğer bir eser Risâ- le el-Fethiye’dir. Ali Kuşçu, bu eserinin sonunda gök cisimlerinin Dünya’ya uzaklıklarını da belirtti. Dünya Merkezli Evren Teorisi’ni fiziksel bir temele oturtmaya çalıştı.

Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

12. Sınıf Yıldırım Yayınları Fizik Ders Kitabı Sayfa 58 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.