12. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Yıldırım Yayınları Sayfa 251

Akıma karşı elektrik direnci göstermeme ve manyetik alanı dı- şarlama, süper iletken kablolara yüksek akım taşıma kapasitesi sağladığından onları teknolojik açıdan elverişli kılar. Bu elverişlilik güçlü mıknatısların yapılmasında, jeneratörlerin ve motor rotorlarının daha verimli çalışmasında önemlidir. Süper iletkenli mıknatıslar, MR cihazları ve parçacık hızlandırıcılarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Süper iletkenlerin ışık hızına yakın hızlarda elektrik sinyallerini taşıyabilmesi ise onların haberleşmede, savunma sanayisinde ve mikrodalga teknolojilerinde önemini artırır. Süper iletkenler, devre ve cihazlarda elektrik direncinden dolayı ısınma problemini de ortadan kaldırır. Erken kuantum bilgisayarlar dâhil diğer ileri teknolojilerin şimdiden kritik bileşenlerini oluşturmaktadır.

MR: Süper iletkenliğin tıptaki çok önemli bir uygulaması manyetik rezonans görüntülemedir. MR cihazı için (Görsel 6.16) taranan bölge boyunca zamanla değişmeyen kuvvetli manyetik alan gerekir. Bu durum ancak süper iletken mıknatıslarla sağlanabilmektedir. Böylece yüksek çözünürlüklü görüntüler elde edilebilmektedir.

MAGLEV4 trenler: Süper iletken mıknatıslar, dünyanın en hızlı trenleri olan MAGLEV’lerde (Görsel 6.17) trenin havaya yükseltilmesinde kullanılır. MAGLEV trenlerin çalışması, süper iletkenlerin manyetik alanı dışlama ilkesine dayanır. MAGLEV trenlerde süper iletkenler, trenin alt kısmına yerleştirilmiştir. Süper iletken sarımlarla raylara yerleştirilen süper iletken olmayan sarımların karşıt kutupları arasında oluşan itme, trenin raylardan yukarıda durmasını sağlar. Diğer mıknatıs kümesi hareket yönüne doğru doğrusal bir kuvvet oluşturarak treni ileri doğru iter. MAGLEV trenini durdurmak için akım yönü tersine çevrilerek trenin hareketine zıt yönde bir itme gücü oluşturulur.

Parçacık hızlandırıcılar: Elektrik alan kullanılarak ışık hızına yakın hızlara ulaştırılan atom altı parçacıkları hızlandırıcının yörüngesinde tutmak, zıt yönden gelen parçacık demetlerini çarpışmadan önce sıkıştırmak ve çarpışmada ortaya çıkan yeni atom altı parçacıkların dedektörde saptırılarak belirlenmesi için kuvvetli manyetik alanlar gerekir. Bu nedenle parçacık hızlandırıcılarda süper iletken mıknatıslar kullanılır. Örneğin CERN’de 27 km uzunluğundaki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda [Large Hadron Collider (larc hedrın kalaydır), LHC] Dünya’nın manyetik alanının 100.000 katı

Yüksek Sıcaklık Süper İletke

1986 yılına gelinceye kadar bilinen bütün süper iletkenler, 25 K’in altında bir sıcaklık gerektiyordu. O yıl Alman fizikçiler Alex Müller (Aleks Mülle) ve Georg Bednorz (Georg Betnorz); lantan, baryum, bakır oksit seramiğin 30 K’de süper iletkenliğe geçtiğini gösterdiler. Bir yıl sonra fizik alanında Nobel Ödülü’ne layık görüldüler.

1987 yılında iki bağımsız grup, lantan yerine yitriyum (Y) kullanıldığında 92 K’de süper iletken olan farklı bir seramik yapı keşfetti. Böy- lece azotun 77 K olan kaynama noktası geçildi.

Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

12. Sınıf Yıldırım Yayınları Fizik Ders Kitabı Sayfa 251 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.