12. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Yıldırım Yayınları Sayfa 195

Zaman Genişlemesi

Zaman genişlemesi CERN’deki la- boratuvarda kolayca gözlemlene- bilmektedir. Durgun hâldeki müon- ların ortalama ömürleri 2,2 mikro- saniyedir. Aynı müonlar (0,9994)c hızına çıkarıldığında zaman genişlemesi nedeniyle artan ortalama ömürleri yaklaşık 63,5 mikrosaniye olarak ölçülmüştür.

Küresel konum belirleme sisteminin (GPS) doğru çalışması için başka göreli fiziksel etkilerin yanı sıra zaman genişlemesi de hesaba katılmaktadır.

Atp (has zaman aralığı): Olaylara göre durgun ve onların aynı yerde meydana geldiğini gören bir gözlemcinin ölçtüğü iki olay arasındaki zaman aralığı.
At (genişlemiş zaman aralığı): Olaylara göre hareketli ve onların farklı yerlerde meydana geldiğini gören bir gözlemcinin ölçtüğü zaman aralığı.
v: İki gözlemci arasındaki göreli hızın büyüklüğü.
c: Işığın boşluktaki sürati.
ışık süratini aynı (c) ölçmelidir. Işık O çerçevesine göre daha fazla yol aldığından O tarafından ölçülen At zaman aralığı, O’ tarafından ölçülen Atp zaman aralığından daha uzundur. Aracın v sürati arttıkça At de artar. Sonuç olarak At > Atp dir. Bu etki zaman genişlemesi olarak bilinir. Atp zaman aralığına has zaman ya da öz zaman denir. Buna göre

Bir parktaki atlıkarınca, taban düzleminin merkezinden geçen ve bu düzleme dik bir eksen çevresinde dönen dairesel bir platformdur. Bir gözlemci, dönme ekseninin tam yukarısındaki eylemsiz gözlem çerçevesinden platforma tepeden bakıyor. Platforma üç saat bağlanmıştır. A saati doğrudan eksene, B saati eksenle platformun dış kenarının ortasındaki bir noktaya, C saati platformun dış kenarına bağlıdır. Gözlemciye göre saatlerin ne kadar yavaş işlediğini önce en yavaş olmak üzere sıralayınız (Bu hızlardaki zaman genişlemesinin gözlemlenmesi pratikte mümkün olmasa da sorunun teorik bakımından cevaplanması istenmektedir.).

Platformun dışındaki eylemsiz gözlem çerçevesine göre platformda çizgisel sürati daha büyük saat için has zaman aralığı daha kısa olur. Diğer bir deyişle v sürati arttıkça has zaman aralığı kısalır ve o saat daha yavaş işlemiş olur. Bu nedenle en yavaş işleyen C saati, en az yavaş işleyen A saatidir: C, B,

Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

12. Sınıf Yıldırım Yayınları Fizik Ders Kitabı Sayfa 195 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.