12. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Yıldırım Yayınları Sayfa 141

Atomun Bohr Modeline Doğru

Atom teorileri, birbiriyle ilişkili olarak geliştirildi. Şekil 4.7’de Dalton’dan Bohr’a atom modelleri kronolojik olarak verilmiştir. XIX. yüzyılın sonlarında ve XX. yüzyılın başlarında deneysel çabalar etkindi. Bu çabalar elektronların varlığı, küçük pozitif çekirdek ve her bir atomun saldığı eşsiz kesikli spektrum hakkında kuşku bırakmadı. Fakat böyle gözlemlerin anlaşılmasını sağlayacak kuramsal çatı arkadan geldi. XX. yüzyılın başlarında fizikçiler atomların yapısını, maddenin kararlılığını, kesikli spektrumu ya da niçin bir elementin soğurum spektrumunun salım spektrumundan farklı olduğunu ve X-ışınları ya da radyoaktivitenin kökenini açıklayamadı. Bulmacanın kayıp bir parçası, Einstein’ın (Aynştayn) 1905’te ışık kuantumla- rı2 kavramını ileri sürmesine kadar bir süre anlaşılmaz kaldı.

1801’de İngiliz fizikçi Thomas Young, iki dar yarıktan geçen ışığın bir dalga gibi davranarak girişim deseni sergilediğini göstermişti. Fakat 1900’de Max Planck (Maks Pılang), maddenin soğur- duğu ya da saldığı ışınım enerjilerinin “h-v”nün tam katlarına eşit, E = n(h-v) (n = 1, 2, 3, …) olduğunu keşfetti. 1905’te Planck’ın çalışmasını temel alan Einstein, ışığın kendisinin hv enerjili küçük enerji paketlerinden (fotonlardan) oluştuğunu öngördü. Burada h Planck sabiti olarak bilinen ve değeri yaklaşık 6,6 x 10-34 J-s olan bir sabit, v ise ışığın frekansıdır.

Einstein ve Planck’a göre ışık kimi zaman bir dalga, kimi zaman bir parçacık olarak düşünülmelidir. Onlar, sonunda ışığın bir “kuan- tum” karakteri olduğuna ve onu klasik mekaniğin dışında tutmaya karar verdi.

Danimarkalı fizikçi Niels Bohr (Görsel 4.6), ışığı bir kuantum olarak ele alırsa atomun ne yaptığını anlayacağını düşündü ve atomun enerjisinin yalnız kesikli değerlere sahip olabileceği sonucuna vardı. Bohr, 1913’te hidrojen atomu tarafından salınan kesikli dalga boylarını öngören ilk atom modelini tasarladı. Bohr’un modeli, atomun yapısını ve ışınan dalga boylarının belirli değerlerle nasıl sınırlandığını anlamanın yolunu açtı. O, hidrojen atomunun elektronunun yalnız belirli enerji değerleri alabileceğini, diğer bir deyişle atom enerjilerinin kuantumlandığını3 öngördü.

Deneyler hem “spektrumları” hem de “atomun pozitif çekirdek ve negatif elektronlu belirli bir büyüklüğü koruduğunu” doğrulamıştı. Bohr şu öngörüye vardı: “Yanlış olan deneysel olgular değildir, Maxwell’in elektrodinamiği burada uygulanamaz. Maxwell’in teorisi, ışığın bir dalga olduğu görüşüne dayanır. Onun spektrumda çalışmamasının nedeni budur.”

Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

12. Sınıf Yıldırım Yayınları Fizik Ders Kitabı Sayfa 141 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.