12. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 33
“12. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Fen Lisesi Sayfa 33 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
12. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 33
GENETİK ŞİFRE VE PROTEİN SENTEZİ
2.1. Genetik Şifre
DNA molekülünde genetik bilgi bulunur. Genetik bilgi, özel genetik şifrelerden meydana gelir. Tüm canlılarda görev yapan genetik şifreler, adenin, guanin, sitozin ve timin nükleotitlerinin değişik kombinasyonları ile oluşur. Bu dört nükleotidin DNA üzerindeki sayıları ve dizilişleri, canlılar arasında farklılıklara neden olur. Örneğin alfabedeki harflerin bir araya gelmesiyle kelimeler, kelimelerden ise cümleler oluşur. Gendeki nükleotitlerden oluşan şifreler, amino asitleri; amino asitlerden oluşan proteinler de canlıların özelliklerini belirler. Harflerle oluşturduğumuz kelimelerin ve cümlelerin bir anlamı olduğu gibi DNA üzerindeki nükleotitlerden oluşan genlerin de anlamları vardır. Dolayısıyla genetik kod, genler ile proteinleri oluşturan aminoasitler arasında mRNA aracılığı ile ilişki kurar.
DNA’da dört çeşit nükleotitin üçerli gruplar hâlinde dizilmesine genetik şifre veya genetik kod denir. Genetik şifrenin 3 nükleotitten oluşması (43=64) canlıdaki 20 çeşit aminoasidi şifrelemek için yeterlidir. Eğer genetik şifre tek bir nükleotitten oluşsaydı (4’=4) veya iki çeşit nükleotitten oluşsaydı (42=16) 20 çeşit aminoasidi şifrelemek için yeterli olmazdı.
DNA’dan sentezlenen mRNA üzerindeki üçlü nükleotit dizisine kodon denir. DNA’dan sentezlenen mRNA, genetik şifrenin kopyasını ribozoma götürerek protein sentezine kalıplık eder. tRNA’da mRNA’daki kodonun tamamlayıcısı olan üçlü nükleotit dizisine antikodon denir. Sitoplazmadaki tRNA’lar antikodonlanna uygun amino asitleri sıra ile ribozoma taşır. Her kodon bir amino asidi şifreler, fakat bir amino asit çok sayıda kodon tarafından şifrelenebilir. Örneğin AUG şeklinde sentezlenen bir kodon, proteinin yapısındaki metiyonin amino asidine karşılık gelmektedir. Fenilalanin amino asidi hem UUU hem de UUS kodonları ile şifrelenir (Tablo 1.2). Bu durum canlının bazı mutasyonlardan korunmasını da sağlar.
Protein sentezini başlatan kodon AUG kodonudur ve metiyonin amino asidini şifreler. UAA, UAG ve UGA ko- donlarının hiçbir amino asidi şifrelemediği belirlenmiştir. Bu kodonlar, protein sentezini durdurma (stop) görevini yerine getirir. Protein sentezi sırasında durdurucu kodonlara karşılık amino asit ve tRNA gelmez. Bu nedenle 64 çeşit kodonun 61 tanesi, 20 amino asidi kodlamaktadır. Geriye kalan üç kodon ise hiçbir amino asidi kodlamaz.
BİLİYOR MUSUNUZ?
Bilimsel bir çalışma sırasında bir bakteri türünde bilinen 20 çeşit amino asitin dışında iki yeni anıinoasit bulunmuştur. Diğer canlıların hiçbirinde rastlanılmamış olan bu aminoasitlerin modifikasyon sonucunda oluştuğu düşünülmektedir. Bu konuda araştırmalar devam etmektedir.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
12. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 33 Meb Yayınları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.