11. Sınıf Tarih Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 55

11. Sınıf Tarih Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 55 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

11. Sınıf Tarih Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 55

Aşağıdaki soruları verilen metinlere göre cevaplayınız.

METİN I

Ulus-devlet modelinin en temel özelliklerinden biri olan zorunlu askerlik sisteminin başlangıcı Fransız İhtilaline dayanır. Takip eden yıllarda “vatan tehlikede” ve halkın tamamı “vatan savunmasından sorumludur, biçiminde oluşan söylemler yeni bir ordu anlayışını da beraberinde getirmiştir. Bu anlayışa göre her birey vatan savunmasından sorumludur ve gerektiğinde “millet”, “ordu” olarak görev yapar. Bu şekilde Fransız İhtilalinden itibaren yaygınlaşmaya başlayan ulus kavramı ile birlikte “or- du-millet” kavramı, ulus-devlet modelinin ayrılmaz bir parçası hâlini almıştır. Artık kral için değil vatan için savaşan bu yeni ordu anlayışı 19. yy başlarında Napolyon’un başarılarının temel nedenlerinden sayılmıştır. Farklı etnik grupları ve dinleri barındıran imparatorluklar ise ulusal bağımsızlık hareketlerini önlemek ve devletin birliğini sağlamak için zorunlu askerlikten “medenileştirme” aracı olarak yararlanmak istemişlerdir. Bu sistemi uygulamaları, ulus-devletler kadar kolay olmayacaktır.
Hacısalihoğlu, M. (2007). Osmanlı İmparatorluğunda Zorunlu Askerlik Sistemine Geçiş Ordu-Millet Düşüncesi. Toplumsal Tarih. 164.
(s.58-59dan düzenlenerek alınmıştır.)

METİN II

Osmanlı İmparatorluğunda zorunlu askerliğe geçiş, tabii ki Avrupa tipindeki ordunun benimsenmesi ile yakından ilgiliydi fakat bununla aynı zamanda gerçekleşmedi. İlk adım, 1792 yılında III. Selim tarafından atılmış fakat Yeniçerilerden gelen baskılar sonucu 1807 yılında bu birlikler lağvedilmişti. II. Mahmut, 1826 yılında Yeniçerileri kışlalarında topa tutturmuştur. Ertesi gün Asakir-i Mansure-i Muhammediye adı verilen yeni bir ordu kurulmuştur. Bu ordu, Avrupa usullerinde örgütlenmiş olup gönüllülerden oluşan profesyonel bir orduydu. Avrupa modelinde zorunlu askerlik, 1848 tarihli Kur’a Nizamnamesi ile yapıldı. Askere alma cinsiyet, sağlık ve yaş itibariyle uygun olan kişiler arasından kur’a ile belirlenecekti. Bunun için nüfus sayımları gerekliydi fakat Osmanlıda nüfus sayımın yapılmamış olması, yetkililerinin askerî hizmet yükümlülüğü olan kişileri bulmasını zorlaştırmıştır. Diğer bir sorun da nüfusun büyük bir bölümünün askerî hizmetten muaf olmasıydı. Kadınlar, gayrimüslimler, göçebeler, Mekke ve Medine’nin sakinleri, dinî görevliler, medrese talebeleri ve bazı meslek grupları askerlikten muaf tutulmuştur. Celp tehdidi karşısında gençlerin Mekke’ye hacca gittikleri dahi kaydedilmiştir. Gayrimüslimlerin askere alınmaları ise “kadın askerler” fikri kadar yabancı görülmektedir. Hücumların “Allah, Allah” bağırışlarıyla yapıldığı göz önüne alındığında dinî açıdan karışık bir ordunun hareketi de kısıtlı olacaktı. Bu koşullarda devlet, Hristiyanlardan askerlik yapmaları yerine bedel-i askerî ödemelerini istiyordu. 1912 ve 1914 kitle seferberlikleri, Osmanlı sisteminin yapısal zayıflıklarının hepsini gösterdi. Yolların yokluğu ve tek bir demir yolu ile ikmal geciktiğinden birlikler ya açlıktan kırılıyorlar ya da birlikte getirdikleri kolera binlerce askerin ölümüne neden oluyordu. Osmanlılar, altyapı eksikliği ve bir sanayi tabanının olmaması nedeniyle kurdukları kitle ordusu ile başa çıkamadılar. En sonunda Osmanlı ordusu Anadolu’dan gelen Müslüman köylülerden oluşan bir ordu olarak kaldı ve bu, bir anlamda Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Anadolu’da kurulan Türk ulus-dev- letinin habercisi oldu.

Aksan, V H. (2003). 18. Yüzyıl Sonlarında Osmanlıda Zorunlu Askerlik Stratejileri. Zürcher, E. J. (Yay. haz.). Devletin Silahlanması Ortadoğu’da ve Orta Asya’da Zorunlu Askerlik (1775-1925). kitabı (s.23-44) içinde. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.

• Cevap: Bu sayfada herhangi bir soru bulunmamaktadır.

11. Sınıf Meb Yayınları Tarih Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 55 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.