11. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Cevapları

11. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 200 Cevabı

Sevgili öğrenciler,
Bu bölümde yer alan sorular ünite boyunca neler öğrendiğinizi ortaya çıkarmak, varsa eksiklerinizi tamamlamak veya yanlış bilgilerinizi düzeltmek amacıyla hazırlanmıştır. Soruları dikkatlice okuyup cevaplandırmanız beklenmektedir. Tüm soruları cevapladıktan sonra cevaplarınızı öğretmeniniz ve sınıf arkadaşlarınızla tartışınız.

A- Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. İlk Türk devletlerinde törenin eğitim anlayışı üzerindeki etkisi hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: İlk Türk Devletlerinde bilgiye ve bilgili insana önem verilmiştir. ‘alp insan’anlayışı ortaya çıkmıştır. Alp insan, cesur ve bilgili olarak nitelendirilmiştir. Bu durum Türklerde yazının çok eskiden beri kullanıldığını göstermiştir.
Türklerde eğitimin toplumsal bir görev kabul edildiği söylenebilir. Türkler genellikle bilgi ve tecrücbelerini sonraki kuşaklara ile de ve sosyal yaşam içinde aktarmışlardır .
Türklerin yazılı olmayan töre kurallarını nesiller boyu aktarmaları onların eğitim konusuna önem verdiklerini göstermektedir.
Uygurlar ilk kez örgün eğitim kurumlarını oluşturmuşlar; bilim, sanat , eğitim ve öğretimde öncülük yapmışlardır. Uygurların kağıdı ve matbaayı Avrupalılardan önce kullandıkları, kendilerine ait mabetlerde dini nitelikli eserlerin yer aldığı ve kütüphanelere sahip oldukları bilinmektedir.

2. İlk Türk devletlerinde göçebe yaşam tarzı eğitim anlayışını nasıl etkilemiştir?

Cevap: İlk Türk devleti göçebe yaşam tarzını seçtiği için bu durum insanların eğitim hayatını da etkilemiştir. Nasıl etkilemiş konusuna gelirsek düzenli bir eğitim sistemi olmadığı için insanların çoğu okuma yazma bilmemektedir. Onun için zamanını çayırlarda kırlarda ata binme ok atma gibi şeyleri ailesinden öğrenmeye harcamışlardır.

3. Uygurların yerleşik hayata geçmeleri, eğitim anlayışlarında ne gibi değişiklikler oluşturmuş olabilir?

Cevap: Eğitim anlayışını olumlu yönde etkilemiştir. Daha çok yazılı eser verilmiş ve bunlardan bazıları günümüze kadar ulaşmıştır.

4. İlk Müslüman Türk devletlerinde medreselerin eğitim ve bilim üzerindeki etkisi neler olabilir?

Cevap: ✱ Eğitim bir toplumun olmazsa olmazlarındandır. Bu nedenle Türk eğitim tarihinde Karahanlılar bir dönüm noktası olmuştur.
✱ İlk Türk Devletleri’nde belli bir düzene oturtulmayan eğitim, bu dönemde belli bir plan ve program çerçevesine oturtuldu.
✱ Eğitim daha yaygın hale getirilerek yeni teknik ve yöntemler belirlendi. Devlet adamlarının ve bilim insanlarının eğitim konusundaki önerileri dikkate alınarak kurumsallaşma’ya gidildi.
✱ Bilim ve kültüre verilen önem sayesinde ünlü bilim insanları Türk – İslam Devletleri bünyesinde toplanmaya başladı.
İlk Türk Devletleri’nde kurumsal bir zemine oturmayan eğitim öğretim faaliyetleri Türk – İslam Devletleri’nde medreselerde yapılmaya başlandı.

5. İslamiyet’in kabulüyle birlikte yeni açılan ibadethaneler eğitimi hangi yönde etkilemiş olabilir?

Cevap: Eğitimi olumlu yönde etkilemiştir. İslamiyet’in kabulüyle birlikte dini eğitime de ağırlık verilmiştir.

6. Büyük Selçuklu saraylarında çok sayıda bilim insanın görev alması ve itibar görmesi neyin göstergesi olabilir?

Cevap: Büyük Selçuklu Devletinin bilime ne kadar önem ve itibar verdiğini gösterir.

7. Türkiye Selçuklu Devleti Dönemi’nde Anadolu’da Moğollar ve Haçlılar tarafından işgallere uğramış, çok sayıda insan ölmüş ve yaralanmıştır. Bu olumsuz gelişmelerin eğitim ve bilime etkileri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Eğitim ve bilimi olumsuz yönde etkilemiş, pek çok bilim adamı öldürülmüş ve bilimsel gelişmeler bu sebepten dolayı yavaşlamıştır.

8. Fatih Dönemi’nde dünyaca ünlü çok sayıda bilim adamı ve âlim medreselerde ders vermiştir. Bu gelişmeler Osmanlı bilimini, eğitimini hangi yönde etkilemiş olabilir, bu konuda neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Bu gelişmeler Osmanlı bilimine farklı bakış açıları kazandırmış, bu bilim adamları sayesinde Osmanlı bilimi olumlu yönde etkilenmiştir.

9. Yabancı ülkeler genel itibarıyla okullarını azınlıkların bulunduğu bölgelerde açmışlardır. Bu durumun gerekçesi hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Yabancı ülkelerin bunu yapmasının sebebi azınlıklar üzerinde hakimiyet kurma düşüncesidir.

10. Osmanlı eğitiminde ilk yeniliklerin askeri okullarda başlaması Osmanlı eğitim anlayışını nasıl etkilemiştir?

Cevap: Bu durum Osmanlı ordusunun iyileşmesine ve yeniliklerin ilk önce Osmanlı ordusunda başlamasını sağlamıştır.

11. Cumhuriyet Dönemi’nde eğitim alanında yapılan yeniliklerin günümüze yansımaları nelerdir?

Cevap: Hayatta en hakiki mürşit ilimdir. İşte bu söz, Atatürk’ün eğitimi modernleştirme amacını açıkça ortaya koyuyor. İlk olarak Tevhid-i Tedrisat Kanunu kabul edilerek medreseler kapatılmıştır. Böylece medrese-modern okul ikiliği ortadan kaldırılmış, eğitim birliği sağlanmıştır. (3 Mart 1924)Milli Eğitim Bakanlığı kurularak bütün eğitim kurumları bu bakanlığa bağlanmıştır. Ayrıca ortak müfredatlar belirlenerek tek eğitim sistemi üzerinde çalışılmıştır. Okullarda kız-erkek ayrımı kaldırılmış, karma eğitime geçilmiştir.
1928 yılında yapılan önemli bir yenilik de harf devrimidir. Yapılan harf inkılabıyla Arap harfleri kaldırılmış, yerine Latin harfleri kabul edilmiştir. Atatürk, kısa zaman içinde herkesin okuma yazma öğrenmesi amacıyla eline tebeşiri alarak kara tahtanın başına geçmiş ve halkına yeni harflerle okuma yazma öğretmiştir. Mecliste yapılan oylamayla Atatürk’e “başöğretmen” unvanı verilmiştir.
Eğitimin modernleşmesi için öğretmen açığının kapatılması gerekliydi. İşte bu yüzden bilgili öğretmenlerin yetişmesi için öğretmen okulları kuruldu. Atatürk öğretmenin eğitim hayatındaki önemine şu sözleriyle vurgu yapmıştır: Öğretmenler, yeni nesil sizin eseriniz olacaktır.
Öğretmenlere her zaman destek vermiştir. Gittiği yurt gezilerinde ilk olarak okullara uğramış, öğretmenlerin sorunlarıyla bizzat ilgilenmiştir. Sık sık derslere girerek öğrencilerle aynı ortamda bulunmuştur.

B- Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyiniz.

12. İlk Türkler sağlam kılıçlar yaparlar, yıldızlara bakarak yollarını belirlerler, otlardan ilaç yapıp şifa bulurlardı. Bu cümlede İlk Türklerin hangi özelliğine yer verilmemiştir?
A) Mimaride gelişmiştirler.
B) Madencilik önemli meslekleri olmuştur.
C) Astronomi biliminden faydalanmışlardır.
D) Tıp biliminde gelişmişlerdir.
E) Eczacılık vazgeçilmez unsurlarından biri olmuştur.

Cevap: A

13. (I) Karahanlılarda medreselerin fiziki durumları sağlıklı bir eğitim yapılması açısından gayet planlı bir şekilde tasarlanmıştır. (II) Bünyesinde cami, kütüphane, derslikler, öğrencilerin çalışma odaları, dinlenme alanları, yine öğretmenlerin ve öğrencilerin kalabileceği odalar, (III) halka yönelik oluşturulmuş derslikler bulunmaktaydı. Öğrencilerin rahat bir eğitim yapabilmeleri için her türlü kolaylık sağlanmıştır. (IV) Tamgaç Buğra Han’ın açtığı medresede öğrenciler ücretsiz yatılı eğitim görürken buna ilaveten (V) burs da alıyorlardı.
Bu bilgilere göre Karahanlı eğitiminde numaralandırılmış ifadelerden hangileri fırsat eşitliği olduğunu göstermektedir?
A) I-II B) IV-V C) III-V D) II-III E) I- IV