11. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 53

nöronlar arasındaki kimyasal etkileşimin bozulmasına neden olur. Bu yüzden alkol ve sigara gibi zararlı maddelerin kullanımından uzak durulmalıdır. Her gün yapılan işler, öğrenilen bilgiler beynin temporal bölgesinde arşivlenir. Bu işlem genellikle uyku sırasında gerçekleşir. Her gün 6-8 saat aralığında düzenli uyumak önemlidir. Uyku sırasında beynin pek çok bölgesindeki nöronlar kapanır. Beyin veri yorumlamaz. Bu sayede dinlenir. Düzenli ve kaliteli bir uyku için çay ve kahve gibi içecekler akşam yemeğinden sonra tüketilmemeli; yatmadan önce yoğurt, ayran gibi gıdalar alınmalıdır.

Benzen, cıva, kadmiyum, kurşun, krom, hidrokarbon gibi ağır metallerin bulaştığı gıdalar tüketildiğinde, özellikle çocuklarda, zekâ geriliği, sersemlik ve davranış bozukluğu gibi hastalıklar ortaya çıkabilmektedir. Ağır metaller; atık sularda yaşayan balıklar, trafiğin yoğun olduğu bölgelerde otlayan hayvanlardan elde edilen gıdalar veya oralarda yetişen meyve ve sebzeler tüketildiğinde vücuda girebilir. Ağır metaller içeren malzemeler kullanılarak üretilen kırtasiye malzemeleri, boyalı ve baskılı giysiler bu metallerin deri yoluyla alınmasına neden olur. Ağır metaller refleks bozuklukları ve baş ağrısını da içeren çeşitli sinir sistemi bozukluklarına neden olmaktadır. Besinlerin, giysilerin ve kullanılan malzemelerin güvenilirliğine dikkat edilmelidir.

Ateşin yükselmesi, menenjit gibi rahatsızlıklar beynin olumsuz etkilenmesine neden olur. Enfeksiyon geçirildiğinde de beynin etkilenip etkilenmediği takip edilmelidir. Beynin herhangi bir darbeye maruz kalması, beynin içindeki damarların ya da beyin zarının yırtılmasına neden olabilir. Bu durum beyin kanamasına ya da beyinde ödem oluşmasına yol açar. Beyin kanaması çok hızlı gerçekleşen bir olay olduğundan kişinin saniyeler içinde kötüleşmesine, kalıcı beyin hasarına uğramasına hatta ölümüne yol açabilir.

Aşırı stres, beyin nöronları arasındaki kimyasal etkileşimi ve nöron zarındaki elektriksel dengeyi bozan bir etkendir. Temiz havada yürüyüş yapmak, bol oksijen almak, yapılan işin değiştirilmesi gibi uygulamalar yoluyla aşırı stresle baş edilebilme yöntemleri geliştirilmelidir.
Alkol; vücudumuza fiziksel, zihinsel, psikolojik pek çok zararlı etkisi olan bir maddedir. Merkezî sinir sistemine etki ederek bazı hastalıkların görülme olasılığını arttırır. Örneğin aşırı alkol tüketenlerde epileptik nöbet riski, alkol kullanmayan insanlara göre on kat fazladır. Alkoliklerde bunun dışında, pellegra (deride pigment bozukluğu hastalığı), zihinsel kapasitede azalma, uyku bozuklukları gibi hastalıklar da oluşabilir. Ayrıca hamile kadınlarda alkol kullanımı çok sakıncalıdır. Alkol, plasentaya nüfuz ederek fetüsün yeni gelişen sinir sistemine hasar verir.

Araştıralım-Paylaşalım

Sinir sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılan teknolojik gelişmeleri araştırınız. Sonuçları sınıfınızda tartışarak paylaşınız.

Cevap:

Sinir sistemi rahatsızlıkları, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilen geniş bir yelpazede görülen rahatsızlıklardır. Bunlar arasında Parkinson hastalığı, Alzheimer hastalığı, epilepsi, serebral palsi, migren, depresyon, anksiyete ve diğer psikiyatrik bozukluklar yer almaktadır. Bu rahatsızlıkların tedavisi, ilaç tedavisi, cerrahi müdahale, psikoterapi ve bazı teknolojik gelişmeler gibi farklı yöntemler kullanılarak gerçekleştirilebilir. İşte bazı sinir sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılan teknolojik gelişmeler:

Derin beyin stimülasyonu (DBS): Bu yöntem, Parkinson hastalığı gibi hareket bozukluklarından kaynaklanan rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır. DBS, beyindeki hareket kontrol merkezlerine elektrik akımı uygulayarak, beyin hücrelerinin normal işleyişini tekrar sağlar. Bu işlem için beyne küçük bir cihaz yerleştirilir ve cihaz, uzaktan kumanda ile kontrol edilir.

Transkraniyal manyetik stimülasyon (TMS): Bu yöntem, serebral palsi, depresyon, migren ve diğer rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır. TMS, beyin hücrelerine manyetik alanlarla uyarı göndererek, beyin işlevlerini düzenler. Bu işlem, beyinde küçük bir cihaz kullanılarak gerçekleştirilir.

Nöromodülasyon: Bu yöntem, sinir sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılan birçok farklı teknolojik gelişmeyi içerir. Bu gelişmeler arasında spinal kord stimülasyonu, periferik sinir stimülasyonu, vagus sinir stimülasyonu, transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu ve diğerleri yer alır. Bu yöntemler, sinir sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılan ve sinir sistemine doğrudan etki eden cihazların kullanılmasını içerir.

Sanal gerçeklik (VR) terapisi: Bu yöntem, sinir sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde psikoterapi yöntemi olarak kullanılır. VR terapisi, sanal bir ortamda hastaların maruz kaldığı fobileri ve kaygıları ele alarak, terapi sürecini kolaylaştırır. Bu yöntem, Alzheimer hastalığı gibi bazı nörolojik rahatsızlıkların tedavisinde de kullanılmaktadır.

11. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 53 Meb Yayınları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.