11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 27
“11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 27 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 27
OMURİLİK
Omurilik; omurlar, merkezî sinir sistemini çevreleyen zarlar ve BOS ile korunur. Periferden gelen uyarılar beyne, beyinden gelen uyarılar da ilgili organlara omurilik tarafından iletilir. Omuriliğin enine kesitinde dışta ak madde, içte boz madde bulunur. Ak maddenin içinde kelebek gibi görünen boz madde ikisi önde (ventral), ikisi arkada (dorsal) olmak üzere dört adet kök adı verilen çıkıntıya sahiptir.
Arka kök (dorsal kök); derideki, kaslardaki ve iç organlardaki duyusal reseptörlerden alınan uyarıları merkezî sinir sistemine ileten duyu nöronlarının aksonlarını içerir. Ön kök (ventral kök) ise merkezî sinir sisteminden efektör organlara (kaslar ve bezler) sinir uyarılarını ileten motor nöronların aksonlarını içerir. Boz madde ayrıca arka kökten gelen ve ön kökten çıkan nöronlar arasında bağlantı kuran ara nöronlar da içerir. Ak madde içinde beyin ile omurilik arasında bilgiyi taşıyan duyu ve motor nöronların aksonları bulunur (Görsel 1.17).
Duyu nöronları sayesinde duyusal girdi, duyu reseptörlerinden boz maddeye kadar taşınır. Buraya gelen duyu aksonları ara nöronlarla sinaps yapabileceği gibi doğrudan beynin ilgili merkezine kadar uzanabilir. Ön kökten çıkan motor nöronlar beyinden gelen uyarıları taşıyan istemli kas hareketlerini kontrol eden nöronlar olabileceği gibi kalp kası, düz kaslar ve salgı bezlerinin çalışmasını sağlayan motor nöronlar da olabilir.
Omurilik; aynı zamanda bir uyarıya karşı hızlı, istemsiz ve planlanmamış bir tepki oluşturarak vücudu koruyan refleks merkezidir. Omurilik refleksleri beyinden bağımsız olarak gerçekleşir. Refleks, omurilik sinirlerince gerçekleştirildikten sonra beyne bilgi iletilir. Refleks oluşurken sinir hücrelerinde impulsun izlediği yola refleks yayı denir. Basit bir refleks yayında duyu nöronları ara nöronlarla sinaps yapmadan doğrudan motor nöronlarla sinaps yapar. Genellikle bir refleks yayı duyu reseptörleriyle başlar; duyu nöronu, ara nöronlar ve motor nöronlarla devam edip efektör organlarla sonlanır. Bir kişi elini sıcak bir yüzeye değdirirse acı duyusu daha beyne iletilmeden kol kaslarının kasılmasıyla elini geri çeker (Görsel 1.18).
Reflekslerin yaşamda meydana gelen değişikliklere karşı bireyi koruyan kaçma, korunma ve hayatta kalma gibi önemli işlevleri vardır. Diz kapağı refleksi, göz bebeği refleksi, emme refleksi gibi bazı refleksler doğuştan gelirken bisiklet sürme, araba kullanma gibi bazı refleksler sonradan öğrenme yoluyla kazanılabilir. Refleksler, sinir sisteminin sağlığı hakkında faydalı bilgiler sunduğundan hastalıkların teşhisinde sıklıkla kontrol edilir. Refleks yayı boyunca herhangi bir yerde hasarın olması, refleksin gerçekleşmemesine ya da anormal olmasına neden olur. Örneğin doktor, diz kapağının altında bulunan tendona küçük bir cisimle vurarak bacağın diz ekleminden öne doğru fırlamasını kontrol eder. Eğer diz kapağı refleksi gerçekleşmiyorsa bu durum bel bölgesinde bir yaralanmanın ya da reflekste görev alan nöronlardaki bir hasarın göstergesi olabilir.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
11. Sınıf Meb Yayınları Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 27 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
