10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kavram Öğretimi Kitabı Cevapları Sayfa 99

“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kavram Öğretimi Kitabı Cevapları Sayfa 99” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kavram Öğretimi Kitabı Cevapları Sayfa 99

1. İslamiyet öncesindeki Türk destanlarında sıklıkla kullanılan “kurt, ışık, ağaç vb.” kavramlara okuduğunuz metinde de yer verilmiş midir? Bu metinde İslamiyet’in kabulüyle ilişkili olarak kullanılan kavramlar hangileridir?

• Cevap: Bu metinde İslamiyet’in kabulünden önceki Türk destanlarında yer alan “kurt, ışık, ağaç vb.” kavramlar kullanılmamıştır. Bunun yerine İslamiyet’le ilgili bazı isim ve kavramlara yer verilmiştir: Hz. Muhammed, Burak, Miraç, peygamber, Cebrail, Abdülkerim, İslamiyet, dua, Müslüman, Hızır.

2. Bilgi grafiğinde verilen destanların kahramanlarından Battal Gazi’nin başka milletlerden olmalarına rağmen Türk destanlarında başkahraman olarak yer almaları nasıl açıklanabilir?

• Cevap: İslamiyet’in kabulünden önceki destanlarda Türk tarihi, kimliği ve mitolojisi daha ön plandayken İslamiyet’in kabulünden sonra Türk kimliğinin yanına Müslüman kimliği de eklenmiş ve destan kahramanları genellikle İslam’a hizmet eden ve onu yaymaya çalışan kişiler olmuştur. Bu din merkezli kimlik, kahramanlarda aranan özelliğin “İslam’a hizmet” olarak ön plana çıkmasına neden olmuştur. Bunun bir sonucu olarak da Türk kökenli olmayan Cengiz Han, Battal Gazi gibi kişiler destanlarda başkahraman olarak yer almıştır.

3. Aşağıda farklı Türk destanlarından alınan parçalar verilmiştir. Bunlardan hangisi İslamiyet’in kabulünden sonraki Türk destanlarından biridir? Neden?

I. Metin

Gökten bir gök ışık indi. Güneşten ve aydan daha parlaktı. Bu ışığın içinde alnında kutup yıldızı gibi parlak bir ben bulunan çok güzel bir kız duruyordu. Bu kız gülünce Gök Tanrı da gülüyor, kız ağlayınca Gök Tanrı da ağlıyordu.

II. Metin

Yabani koyunların yürüdüğü bir yolu izleyerek yüksek bir dağda dar bir geçide vardılar. Bu geçitten geçerek içinde akarsular, pınarlar, çeşitli bitkiler, çayırlar, meyve ağaçları, çeşitli avların bulunduğu bir yere gelince Tanrı’ya şükrettiler ve burada kalmaya karar verdiler.

III. Metin

Davullar vuruldu, kâfir askerleri at bindiler, saf oldular, savaş için gömgök demire büründüler. Diğer taraftan müminler de at bindiler, hendekten dışarı çıktılar. On iki bin kişi saf tuttular. Önce Cûde Gazi meydana girdi ve er diledi. Bir kâfir karşı geldi. Cûde onu tepeledi. Birbiri ardınca yirmi kâfir yok etti. Müminler şad oldular.

IV. Metin

Eski Hun beylerinden birinin çok güzel iki kızı vardı. Bu bey kızları ile ancak tanrıların evlenebileceğini düşünüyordu. Bu sebeple ülkesinin kuzey tarafında yüksek bir kule yaptırarak iki güzel kızını tanrılarla evlenmek üzere buraya yerleştirdi.

• Cevap: I, II ve IV. metinler İslamiyet’in kabulünden önceki Türk destanlarına, III. metin ise İslamiyet’in kabulünden sonraki Türk destanına aittir. I, II ve IV. metinlerde “ışık, Gök Tanrı, Hun, tanrı vb.” gibi kelimelerin kullanılmış, İslamiyet ile ilgili kelimelere de yer verilmemiştir. III. metinde geçen “kâfir, mümin, gazi, Cûde” gibi kelimeler ise İslamiyet’in kabulünden sonra kullanılmaya başlanmıştır.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Meb Yayınları Kavram Öğretimi Kitabı Cevapları Sayfa 99 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.