“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 25 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 25

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

Soru: 1) Metinde geçen “tetkik” ve “netice” kelimelerinin anlamlarını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi Türk Dil Kurumunun Güncel Türkçe Sözlük ünden kontrol ediniz.

• Cevap:

***

• Tetkik (tahminim): araştırma
• Tetkik (TDK Sözlük): inceleme, araştırma

***

• Netice (tahminim): sonuç
• Netice (TDK Sözlük): sonuç

Soru: 2) Kök Türk, Uygur ve Karahanlı dönemleri dil anlayışının Eski Türkçe olarak tek başlıkta değerlendirilmesinin nedeni ne olabilir? Düşüncelerinizi açıklayınız.

• Cevap: Bu üç dönemde de Türkler Orta Asya’da yaşamaktaydılar. Ve o dönem hakkında yakın zamanlara göre çok az bilgi ve belgeye sahibiz. Bu yüzden hepsi Eski Türkçe olarak toplanmış olabilir.

Soru: 3) Osmanlı Türkçesi, kullanılan kelimeler ve kurallar bakımından çoğunlukla bilimsel ve edebî eserlerde kullanılan bir yazı dilidir. Bu yazı dilindeki özelliklerin konuşma diline yansımamasının sebepleri neler olabilir?

• Cevap: Osmanlı Türkçesini daha çok divan edebiyatı sanatçıları kullandı. Saray çevresinde küçük bir grubun kullandığı bu dili halk kullanmadığı için konuşma diline yansımamış olabilir.

Soru: 4) Yazılı metinlerden önceki döneme “Karanlık Dönem” denilmesinin gerekçeleri ne olabilir? Tartışınız.

• Cevap: O döneme ait herhangi bir eser olmadığı ve bilgi bulunmadığı için bu adı almış olabilir.

Soru: 5) Batı Türkçesinin Kuzey ve Doğu Türkçelerine göre daha hızlı gelişmesinde hangi unsurların etkili olduğunu düşünüyorsunuz? Düşüncelerinizi açıklayınız.

• Cevap: Batı Türkçesinin konuşulduğu coğrafyada dil ve edebiyata daha çok önem veriliyordu. Ayrıca yine bu coğrafyada farklı kültürlerle ilişkiler daha çoktu. Bu yüzden Batı Türkçesi daha hızlı gelişmiş olabilir.

Soru: 6) “Türkiye Türkçesinin gelişmesi amacıyla yapılan önemli bir çalışma da dil alanındaki yeniliklerdir. 1928’de Latin alfabesinin kabulü, 1932’de Mustafa Kemal Atatürk tarafından Türk Dili Tetkik Cemiyetinin (Türk Dil Kurumu) kuruluşu bu hareketin önemli adımlarındandır.” Yapılan bu çalışmaların kurumsal düzeyde, sistemli biçimde yapılmasının Türk dilinin gelişimine nasıl bir katkısı olmuştur? Açıklayınız.

• Cevap: Dil çalışmalarının kurumsal düzeyde yapılmasıyla çalışmalar hız kazanmış olabilir. Birlik sağlanmıştır. Dil bilinci sağlanmasına çalışılmıştır. Bilimsel çalışmalar yapılmış, sözlükler hazırlanmıştır.

Soru: 7) Okuduğunuz metinlerden hareketle Türk dilinin tarihî gelişiminin Türklerin kullandığı alfabelerin değişiminde etkili olduğunu söyleyebilir misiniz? Neden?

• Cevap: Evet, etkili olmuştur. Türkler İslamiyet’i seçmeden önce kendi kültürlerine ait Kiril ve Uygur alfabesini kullanıyorlardı. İslamiyet’i seçince Arap alfabesine geçtiler. Cumhuriyet Dönemi’nde ise Latin alfabesine geçildi. Görüldüğü gibi tarihî olaylar alfabenin değişiminde etkili olmuştur.

Soru: Birinci metinden, virgülün aşağıda verilen kullanım amacıyla ilgili örnek iki cümle bularak kutucuklara yazınız.

• Cevap:

Eş görevli kelimeleri birbirinden ayırmak için kullanılır.

→ “… zaman içinde Asya, Avrupa hatta Afrika kıtasına kadar geniş bir coğrafyada…”
→”… Azerbaycan, Anadolu, Rumeli, Irak ve Suriye’de konuşulan Türkçeye…”

Soru: Atatürk’ün gelecek nesillerden nasıl bir dil bilincine sahip olmalarını beklediğini aşağıdaki sözünden hareketle açıklayınız.

Millî his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Dilin millî ve zengin olması, millî hissin gelişmesinde başlıca etkendir. Türk dili, dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil şuurla işlensin. Ülkesini, yüksek bağımsızlığını korumasını bilen Türk milleti, dilini de yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarmalıdır.
Mustafa Kemal Atatürk

• Cevap: Atatürk, gelecekteki nesillerin dil bilinci kazanmasını çok önemsiyordu. Ona göre dil bilincini elde eden nesiller millî hislere de sahip olacaktır. Milletinin bağımsızlığı için mücadele eden nesiller, diline de sahip çıkmalıdır.

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 25 Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.