“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 149 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 149

Soru: 1) Yaylılar gelip geçiyordu güneyden,
Örtük kara perdeler sallanıyordu,
Irmaklar suyundan faydalattı,
Ağaçlar daldasından.
Yukarıdaki dizelerde geçen altı çizili kelimelerin anlamlarını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi Türk Dil Kurumunun Güncel Türkçe Sözlük ünden kontrol ediniz.

• Cevap:

***

• yaylılar kelimesi tahminim: Yaylı at arabaları
• yaylılar TDK karşılığı: Üstü ve yanları kapalı, dört tekerlekli, altında yayları olan, atla çekilen bir tür binek arabası; yaylı araba.

***

• dalda kelimesi tahminim: Ağaç dallarının altı
• dalda TDK karşılığı: Yağmur, güneş ve rüzgârın etkileyemediği gizli, kuytu yer; siper, dulda.

Soru: 2) Okuduğunuz metinden ve Oğuz Kağan Destanından hareketle doğal destanların yerini yapma destanlara bırakmasında sizce hangi toplumsal ve kültürel değişimler etkili olmuştur? Düşüncelerinizi paylaşınız.

• Cevap: Toplumlar yazıyı kullanmaya başlayınca destanlar sözlü değil, yazılı hale gelmiştir. Modernleşme, millî duyguların yükselmesi gibi etkenler de yapma destanların ön plana çıkmasına neden olmuştur. Özellikle Kurtuluş Savaşı gibi olaylar, milli bilinçle yazılan destanları doğurmuştur.

Soru: 3) Şaire bu metni yazdıran duygu sizce ne olabilir? Açıklayınız.

• Cevap: Şairin bu şiiri yazarken hissettiği en önemli duygu vatan sevgisidir. Atatürk’ün liderliğine ve milletin bağımsızlık mücadelesine duyduğu saygı ona bu coşkulu şiiri yazdırmıştır.

Soru: 4) Okuduğunuz metinde Türk milletinin bağımsızlığını kazanmak için verdiği mücadele dört bölümde anlatılır. Aşağıda karışık olarak verilen bu bölümleri, metne göre sıralayınız.

I. Umutlarını ve geleceğini Mustafa Kemal Atatürk’e bağlayan milletin onun liderliğinde ortaya koyduğu direniş ve elde ettiği zafere değinilir.
II. Atatürk’ün özgürlükçü, halkçı ve devrimci nitelikleri vurgulanır.
III. İşgal altındaki milletin acıları dile getirilir.
IV. Ülke güzellikleri ve yurt sevgisi anlatılır.

• Cevap: IV – III – I – II 

Soru: 5) Okuduğunuz metinde Anadolu insanının ruh hâli nasıl betimlenmiştir? Mustafa Kemal Atatürk’ün Anadolu insanı üzerindeki etkisini metinden hareketle anlatınız.

• Cevap: Anadolu halkı başlangıçta çaresiz ve üzgündür. Ancak Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışıyla umutları canlanır. Atatürk halka güven verir ve onları bağımsızlık mücadelesine inandırır.

Soru: 6) Okuduğunuz metinde şair, mekânı kahramanların ruh hâline göre betimlemiştir. Metinden bu durumu örnekleyen dizeleri tespit ediniz. Dizeleri aşağıda verilen tablodaki boşluklara yazınız.

• Cevap:

Karamsarlığın Hâkim Olduğu Mekânın Geçtiği Dize / Dizeler

→ “Yaralı, hasta, yorgun askerler.”

“Örtük kara perdeler sallanıyordu

Utanıyordu Anadolu’dan gelip geçen”

Umudun Hâkim Olduğu Mekânın Geçtiği Dize / Dizeler

→ “Bir gemi yanaştı Samsun’a sabaha karşı.”

“Kattı Kemal Paşa’nın ordusu düşmanı uğruna

Pişman etti anasından doğduğuna.”

Soru: 7) Metinden alınan yukarıdaki dizelerde altı çizili kelimeler, şiirin yazılma zamanı hakkında size nasıl bir fikir vermektedir? Düşüncelerinizi söyleyiniz.

• Cevap: Altı çizili kelimeler metnin yazıldığı dönemden daha eski bir döneme ait ifadeleri içeriyor. Şair metnin halk dili ile iç içe olduğunu göstermek için kelimeleri öyle kullanmıştır.

Soru: 8) Okuduğunuz metinde halk edebiyatına özgü söyleyişleri tespit ederek bu dizelerin altını çiziniz.

• Cevap: ”Biz biliriz bizimişlerimizi / İşimiz kimsedensorulmamıştır.” “Kuşun kanadında türküler / Kemal Paşa’nın gönlüne vardı / Cevabından önce kendigeldi.” Davullar zurnalar döğende / Biz seni hatırlarız / Binip trene gezende / Biz seni hatırlarız!” gibi dizeler halk edebiyatına ait söyleyişlerdir.

Soru: 9) Okuduğunuz metinde teşhis sanatının geçtiği dizeleri söyleyiniz.

• Cevap:

“Çeşmemiz var, gece gündüz söyleşir” “Kalkıp ayağa ardı sıra baktı dalgalar
Kalktı takalar,” “Bir gemi yanaştı Samsun’a sabaha
karşı / Selam durdu kayığı, çapası, takası” ifadelerinde teşhis sanatı vardır.

Soru: 10) Samsun limanına bu gemiden atılan
Demir değil!
Sarılan anayurda
Kemal Paşa’nın kollarıydı.
Yukarıdaki dizeleri dönemin tarihî gerçekliğiyle ilişkilendiriniz.

• Cevap: Bu dizelerde Atatürk’ün Samsun’a çıkıp milli mücadeleyi başlatmasına vurgu yapılmaktadır. Mustafa Kemal Atatürk böylece zor şartlarda olan Anadolu halkına bir umut olmuştur.

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 149 Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.