“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 114 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 114

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

Soru: 1) Metinde geçen “ihyâ eylemek, yüz sürmek, lütfetmek” kelime gruplarının anlamlarını şiirin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi Türk Dil Kurumunun Güncel Türkçe Sözlüklünden kontrol ediniz. Bu kelime gruplarını cümle içinde kullanınız.

• Cevap:

***

• ihyâ eylemek kelimesi tahminim: Yeniden uyandırmak, canlandırmak
• ihyâ eylemek TDK karşılığı: canlandırmak, mutluluğa kavuşturmak.

***

• yüz sürmek kelimesi tahminim: aşırı saygı göstermek
• yüz sürmek TDK karşılığı: aşırı sevgi göstermek için yere eğilmek.

***

• lütfetmek kelimesi tahminim: bağışlamak, vermek
• lütfetmek TDK karşılığı: vermek, iyilikte bulunmak

Soru: 2) Vakt-i gül-geşt-i çemen seyr-i kenâr eyyâmıdır Lâle faslı ıyd hengâmı bahâr eyyâmıdır İ ’tidâl u revnak-ı leyl ü nehâr eyyâmıdır Lâle faslı ıyd hengâmı bahâr eyyâmıdır Şarkı metninin temasını bulunuz. Metnin teması ile okuduğunuz metinden alınan yukarıdaki bentte altı çizili kelime grupları arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.

• Cevap: Metnin teması bahar mevsiminin güzellikleridir. Altı çizili kelime grupları da baharla ilgili yakın anlam taşıyan ifadelerdir.

Soru: 3) Okuduğunuz şiirde ahenk unsurlarını bulunuz. Bu unsurları aşağıda verilen tablodaki boşluklara yazınız.

• Cevap:

Ölçü: Aruz ölçüsü
Kafiye: Tam kafiye
Redif: Kelime ve ek halinde redifler
Asonans: â ve e harfi
Aliterasyon: l ve m harfi,
Kelime tekrarı: Lâle faslı ıyd hengâmı bahâr eyyamıdır dizesi; eyyamıdır, lale, alem, lutf kelimeleri tekrarlanmış.

Soru: 4) Okuduğunuz metin, halk edebiyatı nazım biçimlerinden hangisine benzer? Niçin?

• Cevap: Dörtlüklerden oluşması, son dizelerin birbiriyle kafiyelenmesi, son dörtlükte şairin mahlasına yer verilmesi gibi benzerliklerden dolayı koşma nazım türüne benziyor.

Soru: 5) İkinci dörtlükte geçen mazmunları bulunuz. Bulduğunuz mazmunların neleri temsil ettiği ile ilgili düşüncelerinizi söyleyiniz.

• Cevap: Gül, andelib, lale gibi mazmunlar kullanılmıştır. Gül sevgiliyi, andelib (bülbül) seven kişiyi lale ise aşkı temsil eder.

Soru: 6) Okuduğunuz metinde dönemin gerçekliğini yansıtan ifadeler nelerdir?

• Cevap: Metin, Lale Devri’nde yazılmıştır. Bu dönemin aşk, eğlence, lale bahçeleri gibi öne çıkan kavramlarını şiirde kullanarak bir Lale Devri şiirini oluşturmuştur.

Soru: 7) Gülelim oynayalım kâm alalım dünyâdan
Mâ-i tesnîm içelim çesme-i nevpeydâdan
Görelim âb-ı hayât aktığın ejderhâdan
Gidelim serv-i revânım yürü Sa’dâbâd’a
Nedîm’in bir şarkısından alınan yukarıdaki bendi okuduğunuz metinle karşılaştırarak onun sanat anlayışı ve yaşadığı dönem hakkında çıkarımlarınızı söyleyiniz.

• Cevap: Nedim şiirlerinde aşk, eğlence, kadın gibi konuları sıkça işlemiştir. Bu iki şiirin de konuları aynıdır. Lale Devri’ndeki eğlence ortamı şiirde yansıtılmıştır.

Soru: 8) Vakt-i gül-geşt-i çemen seyr-i kenâr eyyâmıdır
Lâle faslı ıyd hengâmı bahâr eyyâmıdır
İ’tidâl u revnak-ı leyl ü nehâr eyyâmıdır
Lâle faslı ıyd hengâmı bahâr eyyâmıdır
Yukarıda verilen altı çizili dizedeki örtük iletiyi açıklayınız.

• Cevap: “İ’tidâl u revnak-ı leyl ü nehâr eyyâmıdır” dizesindeki örtük ileti, gece ve gündüzün dengede olduğu, güzellik ve huzurun yaşandığı bir zamanın tasviridir. Bu ifade, doğada uyum ve ahengin hâkim olduğu baharın dengeli ve parlak günlerine işaret ediyor.

Soru: 9) Aşağıdaki şiir parçalarını okuyunuz. Şairlerin tabiatı algılayış yönleriyle karşılaştırınız. Tabiatı algılayış yönüyle hangi şaire kendinizi daha yakın hissettiniz? Niçin?

Şevk ile meyletmede diller gülistan seyrine
İzz ü nâz-ı gül niyâz-ı ‘andelîbân seyrine
Şâh-ı âlem dahı gelmez mi çerâğân seyrine
Lâle faslı ıyd hengâmı bahâr eyyâmıdır
Nedîm

Gül hazîn… sünbül perîşan.. bâğ-zârın şevki yok..
Derd-nâk olmuş hezâr-ı nağme-kârın şevki yok..
Başka bir hâletle çağlar cûy-bârın şevki yok..
Âh edip inler nesîm-i bî-karârın şevki yok..
Geldi ammâ neyleyim sensiz bahârın şevki yok!
Recâîzâde Mahmud Ekrem

• Cevap: Nedîm’in tabiatı algılayışı neşeli, coşkulu ve canlıdır. Baharı bir bayram havasında kutlar. Recâizâde Mahmud Ekrem ise baharı hüzünlü, keyifsiz ve durgun bir şekilde tasvir eder. Kendimi Nedim’e daha yakın hissediyorum çünkü onun neşeli ve coşkulu doğa tasvirleri bana mutluluk veriyor.

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 114 Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.