“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 229 Beşgen Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 229

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

Okuduğunuz metin geleneksel Türk tiyatrosu ürünlerinden olan Karagöz’den alınmıştır. Türk mizahının birçok yönünü yansıtan bu oyun, asırlar boyunca sözlü kültürümüzde yerini korumuştur. Oyunda da gördüğünüz söz oyunları, oyun kişilerinin çeşitliliği, dramatik örgünün akıcılığı gibi ayrıntılar Karagöz oyununun kültürel niteliklerini yansıtmaktadır. Hacivat’ın kalıplaşmış ifadeler söyleyerek sahneye gelmesiyle başlayan oyun, oyunun asıl iki oyuncusu Karagöz ve Hacivat arasında geçen karşılıklı konuşma sahneleri ile devam eder. Hacivat’ın sözlerini Karagöz’ün yanlış anlaması, bilmeceler üzerine kurulu güldürü unsurları, seslenmeler ve tekerlemeler Karagöz oyununun önemli özelliklerindendir.

Türk tiyatrosu tarihî gelişim sürecine uygun olarak geleneksel ve modern olmak üzere ikiye ayrılır. Geleneksel Türk tiyatrosu modern tiyatronun dışında kalan tiyatrodur. Karagöz, orta oyunu, kukla, meddah, köy seyirlik oyunu gibi türler geleneksel tiyatro başlığı altında yer alır. Müzik, dans ve söz oyunlarına dayanan geleneksel tiyatro yazılı bir metne dayanmaz. Güldürü öğesinin ön planda tutulduğu geleneksel tiyatroda ders verme de önemsenir. Türk halkının temaşa (oyun) ihtiyacını asırlar boyunca gideren geleneksel tiyatro modern tiyatroya da kaynaklık etmiştir.

Karagöz geleneksel Türk tiyatrosu ürünlerindendir. Sözlü halk geleneğinin bu türü anonimdir. Karagöz oyununun yazılı bir metni yoktur. Oyun doğaçlama oynanır. Bir gölge oyunu olan Karagöz, deriden yapılan bazı şekillerin (insan, hayvan, eşya vb.) arkadan bir ışık verilerek beyaz bir perde üzerine yansıtılması temeline dayanır. Şive taklitlerine ve yanlış anlaşılmalara dayanan oyun mizahi öğeler içerir. Modern tiyatrodaki dekor, sahne, kostüm, ışık gibi unsurlar oyunda yok denecek kadar azdır. Bu oyunlar önemli günlerde kahvehanelerde; evlenme, sünnet, doğum gibi törenlerde; ev, saray ve konaklarda; şehirlerde düzenlenen ramazan şenliklerinde oynatılmıştır.

Karagöz oyununu sahneleyen Hayalî Kör Hasanzâde Mehmet Çelebi, Hayalî Memduh, Hayalî Küçük Ali, Kel Haşan gibi kişiler Karagözcü olarak tanınan bazı isimlerdir. Kanlı Nigâr, Ağalık, Abdal Bekçi, Ters Evlenme, BursalI Leyla, Balık/Balıkçılar adlı eserler izleyicinin zevkle izlediği bazı oyunlardır.

Karagöz oyunu dört bölümden oluşur:

Mukaddime

Bu bölüme giriş de denir. Oyunun başlangıç bölümüdür. Perdeye görüntü verilmeden önce müzik başlar. Hacivat bir semai okuyarak perdeye gelir. Hacivat “Of, hay, Hak!” diyerek perde gazelini söyler, dua ederek Karagöz’ü çağırır. Karagöz; Hacivat’ın çıkardığı gürültüye kızar, perdeye gelir, kavga ederler.

Muhavere

Bu bölüme söyleşme de denir. Asıl oyundan bağımsız bir bölümdür. Karagöz ile Hacivat arasındaki karşılıklı konuşmaların ve güldürü unsurlarının yer aldığı bölümdür. Hacivat’ın “Vay Karagöz’üm, benim iki gözüm merhaba!” sözü ile başlar. Bu bölümde Karagöz ve Hacivat birbirlerini yanlış anlarlar.

Fasıl

Bu bölüme oyun da denir. Olayın konu edildiği bölümdür. Burada ele alınan konuya göre oyuna isim verilir. Asıl oyunun yer aldığı bu bölümde konuya uygun şekilde çeşitli tipler perdeye gelir.

Bitiş

Hacivat ile Karagöz arasında geçen birkaç cümlelik kısa konuşmaların yer aldığı bölümdür. Hacivat “Yıktın perdeyi eyledin virân. Varayım sahibine haber vereyim hemân.” diyerek perdeyi terk eder. Karagöz de “Her ne kadar sürçülisan ettikse affola!” şeklinde izleyiciden özür diler, gelecek oyunu duyurur ve oyunu bitirir.

• Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır. 

10. Sınıf Beşgen Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 229 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.