“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 148 Beşgen Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 148

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

Okuduğunuz metin olay çevresinde gelişen, anlatmaya dayalı bir tür olan efsanedir. Büyük ve Küçük Ağrı Dağı’nın konu edildiği bu metin, sözlü edebiyat geleneğinin ürünü olan efsane türünün özelliklerini taşımaktadır.

Efsane; gerçek veya hayalî bir şahıs, olay veya yer hakkında anlatılan sözlü edebiyat ürünüdür. Efsane çok eski zamanlardan itibaren anlatılan ve dilden dile yayılan bir türdür. Anonim bir özeliğe sahiptir. Anlatılanlar belli bir ölçüde inandırıcı olsa da olağanüstülük söz konusudur.

Genellikle bir veya birkaç motife dayalı efsane kısa bir anlatıma sahiptir. Efsanelerde halk diline özgü günlük dil kullanılır, kalıplaşmış ifadelere yer verilmez. Doğaüstü olayların ve güçlerin anlatımında inanç önemli bir yer tutar. Efsanelerde anlatılanların gerçekliğine inanılır. Olayların geçtiği mekânlar gerçek veya gerçeğe yakındır. Efsanenin konusu bir kişiye, olaya ve yere dayalıdır. Kahramanlar dinî, mistik veya tarihî kişiliklerdir. Mitlerdeki tanrı veya yarı tanrı kahramanların yerini efsanede normal insanlar alır. Efsaneler acıklı bir şekilde sonlanır.

Kökenini din, mitoloji ve tarihten alan efsane ulusal bir nitelik taşımaz. Bir efsane başka bir toplumda da görülebilir. Kahramanlıklar efsanede yer almaz. Efsaneler tarihî gerçeklikle doğrudan bir ilişkiye de sahip değildir. Bir milletin geneline değil, belli bir bölgeye veya yöreye aittir.

Efsaneler topluma yararlı mesajlar vermesi, insanları güzelliğe yönlendirmesi, geleneksel değerleri koruması açısından önemli bir türdür.

Efsaneler konularına göre şu şekilde sınıflandırılır:
• Dinî efsaneler (Dinî konulu efsanelere menkıbe denir.)
• Tarihî efsaneler
• Yaradılış efsaneleri
• Oluşum ve dönüşüm efsaneleri
• Olağanüstü kişileri, varlıkları ve güçleri konu edinen efsaneler

Türk efsanelerinde fedakârlık, cesaret, Allah’a iman, doğruluk, cömertlik, samimiyet gibi temalar önemli bir yer tutar. Şahmeran, Yusufçuk Kuşu, Gelin Kaya, Boş Beşik, Çakırcı Efe, Kan Kuyusu Türk edebiyatındaki efsanelere örnek verilebilir.

Metni Anlama ve Çözümleme

Soru: 1) Büyük ve Küçük Ağrı adlı efsanenin iletisi nedir? Açıklayınız.

• Cevap: Efsanenin iletisi, kız kardeşlerin kavga ederek birbirlerine beddua etmeleri sonucunda kötü sonuçlar yaşadıklarıdır. İnsanların birbirlerine kötü davranmasının sonuçları ağır olabilir.

Soru: 2) Metindeki olağanüstülükleri tespit ediniz.

• Cevap: Kız kardeşlerin birbirine beddua edip dağa dönüşmeleri olağanüstü bir olaydır. Ayrıca beddualarından sonra birinin tepesinde kar, diğerinin yılan ve akrep olması da doğaüstü bir özelliktir.

Soru: 3) Okuduğunuz hikâyede hangi anlatım biçimi ön plandadır? Açıklayınız.

• Cevap: Bu metinde iki kız kardeşin hikayesinin anlatıldığı öyküleyici anlatım ön plandadır. Olaylar ve kahramanlar olağanüstü bir olayla anlatılmıştır.

Soru: 4) Metindeki temel çatışma nedir? Bu çatışma etrafında metinde yer alan ya da metnin ima ettiği başka çatışmalar var mıdır? Açıklayınız.

• Cevap: Temel çatışma, kız kardeşler arasındaki anlaşmazlıktır. Kardeşlerden birinin yük taşımak istememesi ve diğerinin buna tepki göstermesi çatışmayı başlatır. Kardeşlerin birbirini kıskanması, birbirine merhamet duymaması gibi başka çatışmalar da vardır.

10. Sınıf Beşgen Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 148 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.