Evvel Cevap
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 113
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beşgen Yayınları
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 113

“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 113 Beşgen Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 113

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

Okuduğunuz şiir, bir Türkmen kızına âşık olan şairin ayrılık üzerine halk dilinin anlatım olanaklarından yararlanarak duygularını ortaya koyduğu bir koşmadır.

Koşma âşık tarzı halk şiirinin nazım biçimidir. Koşmalar, 6+5 veya 4+4+3 duraklı veya duraksız 11 ’li hece ölçüsüyle söylenir. Koşmanın nazım birimi dörtlüktür, dörtlük sayısı 3 ile 5 arasında değişir, kafiye düzeni “abab, cccb, dddb…” biçimindedir. Bazı koşmalarda ilk dörtlük “xaxa” veya “aaab” biçiminde de kafiyelenebilir. Son dörtlükte şair, mahlasını verir. Buna tapşırma denir. Koşmalar aşk, tabiat güzellikleri, hasretlik, yiğitlik gibi konularda söylenir. Aşk, ayrılık gibi konuların işlendiği koşmalara güzelleme; kahramanlık, yiğitlik ve savaş konulu koşmalara koçaklama; ölüm konulu koşmalara ağıt; kişi ya da topluma yönelik eleştiri içeren koşmalara da taşlama denir. Âşık edebiyatında güzelleme türünde Karacaoğlan, koçaklama türünde Köroğlu, taşlama türünde Seyranî ön plana çıkan şairlerdir. Ağıt türü daha çok anonim halk edebiyatı ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır. Sözlü gelenekte varlığını sürdüren koşmalar XVI. yüzyıldan itibaren cönk adı verilen defterlere yazılmıştır.

Türk halk şiirindeki semai, varsağı, destan da âşık edebiyatının diğer nazım biçimleridir. Semai 8’li hece ölçüsüyle ve dörtlüklerle söylenen sevgi, doğa, güzellik gibi konuların ele alındığı bir nazım biçimidir. Semailer özel bir ezgiyle söylenir. Varsağı da 8’li hece ölçüsü ve dörtlüklerle, kendine özgü bir ezgiyle söylenen nazım biçimidir. Varsağıda “bre, hey, behey” gibi ünlemlere sıklıkla yer verilir. Varsağı da semai gibi 3-5 dörtlükten oluşur. Destan ise genellikle 11’li hece ölçüsü ve dörtlüklerle söylenen; savaş, deprem, yangın gibi toplumsal olayları konu edinen nazım biçimidir. Destanlarda dörtlük sayısında bir sınırlama yoktur.

Metni Anlama ve Çözümleme

Soru: 1) Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki kelime gruplarının anlamlarını metnin bağlamından tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.

  • Cevap:

Tahminim:

  • Aklından çıkarmamak: unutmamak
    Karalar bağlamak: Yas tutmak
    Kerem etmek: Merhamet etmek, yardımcı olmak

TDK Sözlük:

  • Aklından çıkarmamak: 1. düşünmek 2. unutmamak
    Karalar bağlamak: yas tutmak.
    Kerem etmek: bağışta, iyilikte bulunmak.

Soru: 2) Şiirde tam kafiyeye ve ek biçiminde redife örnek gösteriniz.

  • Cevap:

baş – ına, kaş – ına, yaş – ına

aş: tam kafiye

ına: ek halinde redif

Soru: 3) Okuduğunuz şiirin ölçüsünü ve durağını bulunuz.

  • Cevap: 11’li hece ölçüsü, 6+5 durak kullanılmış.

Soru: 4) Şiirin nazım birimini ve kafiye düzenini bulunuz.

  • Cevap: Şiirin nazım birimi dörtlüktür. Kafiye düzeni aaab – cccb – dddb … şeklindedir.

Soru: 5) Şiirin nazım biçimi niçin koşmadır? Açıklayınız.

  • Cevap: Koşmalar, dörtlüklerle söylenir; genellikle 11’li hece ölçüsüyle yazılır; aşk, özlem, ayrılık gibi konular işlenir; aaab – cccb – dddb şeklinde kafiyelenir. Bütün bu özellikleri taşıdığı için bu şiir bir koşmadır.

Soru: 6) Okuduğunuz şiir hangi koşma türüne örnektir? Niçin?

  • Cevap: Şiirde aşk, ayrılık gibi konular işlendiği için bir güzellemedir.

Soru: 7) Okuduğunuz şiirde “melil melil” ikilemesinin şiirin anlamına nasıl bir katkısı olmuştur? Açıklayınız.

  • Cevap: Melil üzgün, boynunu bükerek demektir. İkilemeyle kullanılarak anlamı pekiştirilmiş ve şiire daha hüzünlü, üzüntülü bir anlam katmıştır.

Soru: 8) Söyleyici, sevdiğine niçin “Karayı bağla da beyazı çöz at” demektedir? Değerlendiriniz.

  • Cevap: Şair sevdiğinden ayrılacağı için sevdiğinin yas tuttuğunu gösteren kara yazma takmasını istiyor.

Soru: 9) Okuduğunuz şiir günümüzde de söylenen ve dinlenen bir şiirdir. Karacaoğlan’ın bu şiir gibi Zeyneb’im, Yol Ver Dağlar Yol Ver, Turnam, Seher Yıldızı, Nazlı Yardan Bana Bir Haber Geldi, Kömür Gözlüm gibi şiirleri de bilinmektedir. Bu bilgiden yola çıkarsanız Karacaoğlan’ın toplum hayatına etkisiyle ilgili neler söyleyebilirsiniz?

  • Cevap: Karacaoğlan, Türk halk edebiyatının en önemli şairlerinden biridir. Halkın duygularını, özlemlerini ve sevgilerini dile getiren şiirleriyle toplum hayatında derin bir etki bırakmıştır. Onun şiirleri, Anadolu insanının duygularını sade ve etkileyici bir dille anlatır. Onun şiirlerinin günümüzde de popüler olması, Karacaoğlan’ın halk arasında nasıl derin bir iz bıraktığını ve şiirlerinin evrensel duygulara hitap ettiğini gösterir.

Soru: 10) Okuduğunuz şiirin biçim ve içerik özelliklerinden yola çıkarak âşık tarzı Türk halk şiiri hakkında değerlendirme yapınız.

  • Cevap: Türk halk şiiri halkın duygularına hitap etmektedir. Kolay anlaşılan ve akılda kalan eserlerle halkın beğenisini kazanmıştır. Halkın içinde yetişmiş ozanların eserleri uzun yıllar toplumun hafızasında yer etmiştir.

10. Sınıf Beşgen Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 113 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.

Ders ve Çalışma Kitabı Cevapları
Benzer İçerikler

Yeni Yorum