10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 72

“10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 72 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 72

I. Bayezid-Timur Mücadelesi

Türk siyasi tarihinde hakimiyet alanında iki temel güç mücadelesi söz konusudur. Bunlardan biri Türk boylarının kendi aralarında yaptığı hakimiyet mücadelesi, diğeri ise kendi dışındaki unsurlarla yaptığı mücadelelerdir. Büyük Hun Devleti Dönemi’nden beri diğer devletlerle girişilen mücadeleler, Türk toplumu tarafından normal karşılanmıştır. Türk boyları ve devletleri aralarındaki mücadeleler, toplum tarafından hoş görülmemiştir. Her iki mücadelenin ortaya çıkmasının temel nedeni, Türklerin eski dönemlerden itibaren benimsedikleri yönetim anlayışıdır. Bu anlayışın ilk somut örneği II. Kök Türk Devleti Dönemi’nden bugüne kalan Bilge Kağan yazıtında görülmektedir: “Üstte mavi gök, altta yağız yer kılındıkta (yaratıldığında), ikisinin arasına kişioğlu (insanoğlu) kılınmış. Kişioğlunun üzerine ecdadım Bumin ve İstemi Kağan oturmuş.”

Tarih araştırmalarında “Türk cihan hakimiyeti anlayışı” olarak geçen bu bakış, bir Türk devletinin neden bir başka Türk devleti ile savaştığının anlaşılmasını kolaylaştıran önemli bir husustur. Türk tarihi bu yönetim anlayışı çerçevesinde gerçekleşen sayısız mücadelelerle doludur. Hunlardan beri pek çok Türk boyu birbirleri ile mücadele etmişlerdir. Timur’un (Görsel 2.14) Altın Orda hükümdarı Toktamış ile mücadelesi ve Yavuz Sultan Selim’in Şah İsmail ile mücadelesi bu mücadelelere örnek olarak gösterilebilir.

Hakimiyet anlayışının diğer bir boyutu da herhangi bir Türk beyinin kazandığı başarıların kendisine vermiş olduğu güçtür. Osman Bey’in kazandığı başarılardan dolayı kendisinden üstün olan Anadolu Selçuklu Sultanı’nın onayını almadan bağımsız hareket etmesi bu duruma örnektir. Bu nedenle gücü elinde bulunduran Türk yönetici, diğer Türk yöneticinin gücünü görmezden gelebilmektedir. Türk tarihinin önemli dönüm noktalarından biri olan Ankara Savaşı (1402) da bu türden bir mücadele örneğidir. Bir tarafta Balkanlardan Fırat’a kadar hakimiyet alanı oluşturan Osmanlı Devleti, diğer tarafta ise sınırları Çin’den Anadolu’ya kadar uzanan Timur Devleti bulunmaktadır. Türk cihan hakimiyeti anlayışı, bu iki Türk devletinin karşı karşıya gelmesine neden olmuştur.

Timur’un Altın Orda Devleti üzerine düzenlediği sefer (1392-1397) sırasında Anadolu’da parçalanmış bir siyasi yapı bulunmaktaydı. Karakoyunlular, Akkoyunlular, Kadı Burhaneddin devletleri ve Karamanoğulları, Dulkadiroğulları beyliikleri ile Erzincan Emîrliği gibi siyasi teşekküller Anadolu’da hüküm sürüyordu. Mısır ve Suriye’de Memlûkler bulunmaktaydı. Bu süreçte Karakoyunlular ile Celayirliler Timur’a karşı mücadele ediyordu.

Tartışınız

“Dünya, iki hükümdarın sahip olacağı kadar değerli ve büyük değildir. Nasıl gökyüzünde bir Allah var ise yeryüzünde de bir tek sultan olmalıdır.” diyen Timur’un devlet felsefesi hakkında neler söylenebilir?

• Cevap: Timur’un devlet felsefesi, otoriter ve merkeziyetçi bir anlayışı yansıtmaktadır. Onun düşüncesine göre dünya, sadece kendisi gibi güçlü bir hükümdarın egemenliğinde birleşebilir ve sultanın yetkileri gökyüzündeki Allah’ın yetkilerine benzerlik göstermelidir. Timur, mutlak güç ve tek liderlik anlayışını benimseyerek, geniş bir imparatorluk kurmayı ve egemenliğini sınırlarının ötesine yaymayı hedeflemiştir. Bu felsefe, Timur’un otoriter yönetim tarzını ve güçlü bir merkezi otoriteyi vurgulayan politikalarını şekillendirmiştir.

10. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 72 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.