10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 192

“10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 192 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 192

7.1. OSMANLI DEVLETI’NDE MİLLET SİSTEMİ

Osmanlı Devleti; çok dilli, çok dinli, çok kültürlü bir toplum yapısına sahipti. Üç kıtada beş asra yakın bir süre hâkimiyeti altında bulundurduğu toplulukları, din veya mezhep esasına göre örgütleyerek yönetmiştir. Osmanlı’ya özgü bu sisteme “millet sistemi” adı verilmiştir. Farklı inançlara sahip insanlara kendi inançlarının ve hukuklarının gerektirdiği şekilde yaşama imkânı tanıması, Osmanlı millet sisteminin en temel özelliğidir. Dolayısıyla Osmanlı idaresi altındaki gayrimüslim milletler başlarındaki patrik, hahambaşı ve metropolitleri ile kendi dinî ve sosyal işlerinde hür yaşamıştır. Bu milletler, hürriyetlerinin korunması ve savaş durumunda düşmanlara karşı güvenliklerinin sağlanması karşılığında Osmanlı’ya vergi olarak sadece cizye (baş vergisi) vermişlerdir. Böylece insanların onurları, can ve malları emniyete alınmış ve insanlar asırlarca huzur içinde yaşamışlardır.

Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan itibaren iç içe yaşamış olan Müslüman Türkler ile gayrimüslimler arasındaki ilişkiler, hukuki bir zemine oturtulamamıştır. Bunun nedeni fethedilen yerlerdeki hukuki usullere uyum sürecinin uzamasıdır. Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde ise diğer alanlarda olduğu gibi gayrimüslim reayanın statüsü konusunda da hukuki düzenlemeler yapılmıştır. Fatih Sultan Mehmet önce Ortodoks Rum reayaya daha sonra da Galata zimmilerine bazı idari, adli ve hukuki özerklikler tanımıştır. Tanınan bu özerklikle Ortodoks Rumlar, Patrik Gennadios’un (Genadiyus) ruhani reisliği altında bir cemaat hâline getirilmiştir. Galata zimmilerine hitaben Fatih’in verdiği fermanın bugüne ulaşan metni, verilen muhtariyetlerin kapsamının İslam hukukuna uygun olduğunu ortaya koymaktadır. Devlet, İslam hukukuna göre zimmet akdi ile gayrimüslimlere din ve ibadet özgürlüğü tanımakta, onların can ve mal emniyetlerini garanti altına almaktadır.

Aşağıdaki metni okuyarak soruyu cevaplayınız.

Fatih ve Osmanlı Müsamahası

“Ben ki Sultan Mehmet Han’ım.
Dünyaya ilan ediyorum ki bu padişah fermanı verilen Bosnalı Fransiskenler himayem altındadır ve emrediyorum: Hiç kimse ne bu adı geçen insanları ne de onların kiliselerini rahatsız etmesin ve onlara zarar vermesin. Göçmen durumuna düşen bu insanlar devletimizde huzur, özgürlük ve güvenlik içinde yaşasınlar. Devletimize dönüp korkusuzca kendi manastırlarına yerleşsinler. Ne padişahlık eşrafından ne vezirlerden veya memurlardan ne hizmetkârlarımdan ne vatandaşlarımdan hiç kimse bu insanların onurunu kırmayacak ve onlara zarar vermeyecektir. Hiç kimse bu insanların hayatlarına, mallarına ve kiliselerine saldırmasın, onları hor görmesin ve tehlikeye atmasın hatta bu insanlar, başka ülkelerden devletime birisini getirirse onlar da aynı haklara sahiptir. Allah ve Resulü Peygamberimiz Hazreti Muhammed adına yemin ediyorum ki emrime uyarak bana sadık kaldıkları sürece tebaamdan hiç kimse bu fermanda yazanların aksini yapmayacaktır.”

Millet sistemini ihtiva eden Fatih’in bu fermanını değerlendiriniz ve bu fermandan hareketle Osmanlı’daki insan haklarına dair çıkarımlarda bulununuz.

• Cevap: Fatih Sultan Mehmet’in bu fermanı, Osmanlı Devleti’nde insan haklarına ve dini özgürlüklere saygı gösterildiğini gösteren önemli bir belgedir. Bu ferman, Bosnalı Fransiskenlerin ve diğer gayrimüslim toplulukların can ve mal güvenliğini, din ve ibadet özgürlüğünü güvence altına alıyor. Osmanlı Devleti’nin millet sistemi çerçevesinde farklı inançlara sahip topluluklara tanınan hakları yansıtıyor. Bu ferman, Osmanlı İmparatorluğu’nda hoşgörü ve çok kültürlülüğün önemli bir örneğini temsil eder.

10. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 192 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.