10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları Sayfa 117
“10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Sayfa 117 Ata Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları Sayfa 117
Çözünürlük, maddeler için ayırt edici özelliktir. Bir karışımda bulunan bileşenler, çözünürlüklerinin farklı olmasından yararlanılarak ayrılabilir. Karışımı oluşturan maddelerin fiziksel hâline ve karışımın türüne göre özütleme, kristallendirme ve ayrımsal kristallendirme yöntemlerinden biri uygulanır.
a) Özütleme (Ekstraksiyon)
Homojen ya da heterojen hâldeki bir karışımda bulunan çözünenin (dağılan fazın) bir çözücü yardımıyla karışımdan ayrılması işlemine özütleme (ekstraksiyon) denir. Kullanılan çözücü, karışımdaki çözüneni (dağılan fazı) çözebilmeli ancak çözücü (dağıtıcı faz) ile heterojen karışım oluşturmalıdır. Ayrılması istenen karışımın fiziksel hâlinin katı veya sıvı olma durumuna uygun olarak katı-sıvı özütleme veya sıvı-sıvı özütleme yapılır. Karışıma eklenen çözücü karışımda bir süre bekletilir. Bekletme sırasında karıştırma, çalkalama veya ısıtma gibi çözünme olayını hızlandıracak işlemler uygulanabilir. Çözücü yardımıyla ayrılan bileşene ekstrakt denir.
Katı-sıvı özütleme, katı hâlde madde içeren karışımlara uygulanır. Karışıma karışımdan ayrılması istenen maddeyi çözebilen ancak diğer madde ile heterojen karışan bir çözücü eklenir. Çözünme sonucunda çözeltiye geçen madde, çözünemeyen maddeden süzme yöntemiyle ayrılır. Katı-sıvı özütleme yöntemi; gıda, kozmetik, ilaç vb. birçok alanda kullanılır. Örneğin peynirin suya koyularak tuzunun çıkarılması, çay yapraklarından çay demlenmesi (Görsel 2.46), bitkilerden parfüm yapılması (Görsel 2.47); şeker pancarından şeker, söğüt ağacından aspirin, bitkilerden yağ elde edilmesi gibi işlemler katı-sıvı özütlemedir.
Sıvı-sıvı özütleme yönteminde ayrılması istenen sıvı, ayırma hunisine konur. Karışıma, ayrılması istenilen sıvıyı daha iyi çözebilen ancak diğer sıvı ile heterojen karışım oluşturacak başka bir sıvı eklenir.
Ayırma hunisi çalkalanarak çözünmenin gerçekleşmesi sağlanır. Ayırma hunisinin musluğu açılarak yoğunluğu büyük olan sıvı akıtılır. Ekstrakttaki çözücü buharlaştırılırsa çözünen elde edilir. Benzoik asit, asetik asit, formaldehit vb. maddelerden suyun uzaklaştırılmasında; yağlardan vitamin elde edilmesinde sıvı-sıvı özütleme yöntemi kullanılır. Örneğin tentürdiyot, iyodun etil alkoldeki çözeltisidir. İyodun kloroformdaki çözünürlüğü, etil alkoldekine göre daha fazladır. Tentürdiyoda kloroform eklenip karıştırılırsa (Görsel2.48) kloroform, iyodu daha çok çözerek etil alkolden ayırır. Birbiriyle karışmayan etil alkol ve kloroform, ayırma hunisiyle ayrılır. Kloroform, çeker ocakta buharlaştırdığında iyot ayrılır. Kloroformun kaynama noktası, etil alkolden daha düşük olduğu için buharlaştırılması daha kolay olur.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
10. Sınıf Ata Yayınları Kimya Ders Kitabı Sayfa 117 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
