10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Nüfusun Önemi ve Özellikleri Cevapları

10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Türkiye’de Bitki Örtüsü Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Gün Yayınları 1. Ünite Doğal Sistemler Sayfa 148, 149, 150  Türkiye’de Bitki Örtüsü Ölçme ve Değerlendirme Etkinlik Soruları ve Cevapları

Türkiye’de Bitki Örtüsü Ölçme ve Değerlendirme

10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 148 Cevabı

A. Aşağıdaki soruları yanıtlayınız.

1. Denizlerin tuzluluk oranı neden değişir?

• Cevap:  Kutuplarda tuzluluk oranının az olmasının nedeni burada buharlaşmanın az olmasından kaynaklanmaktadır. Hiç yok değil elbet var ama ekvator kısmına göre daha azdır. Ekvatorda tuzluluk oranı kutuplara göre çok daha yüksektir. Ekvatorda buharlaşma oranı fazla olduğundan dolayı su buharlaşırken tuzlar denizin dibine inerek buharlaşır.

2. Karstik göller nasıl meydana gelir?

• Cevap: Karstik göller; kayatuzu, jips, kalker gibi çözünebilen tabakaların bolca bulunduğu alanlarda oluşan göl türüdür. Pek çok karstik gölün oluşmasında tektonik olaylar büyük rol oynar. Karstik göller suyunun acı olmasıyla tanınmaktadır.
  Karstik göllere, ülkemizde en çok Akdeniz Bölgesinde rastlamaktayız. Özellikle bölgede bulunan Toros Dağları’nın batı kesiminde sıkça rastlanır. Toros dağları yakınında oluşum göstermiş olan Kızılören obruk gölü, Kestel, Avlan, Yarışlı ve Salda gölleri tamamen bu tip göllere örnek teşkil eder. Bu bahsi geçen göller yalnızca kireçtaşlarının çözülmesiyle meydana gelmiş çanaklar üzerinde oluşum göstermiştir.

3. Yeryüzünde hangi bölgelerdeki akarsu rejimleri düzenlidir?

• Cevap: Genellikle Ekvatoral iklimin ve Okyanusal iklimin hüküm sürdüğü bölgelerde görülür.

4. Kayaçların fiziksel ayrışmasına etkide bulunan etmenler nelerdir?

• Cevap:

5. Muson ormanlarının özelliği nedir ve bu bitki örtüsüne nerelerde rastlanır?

• Cevap: Tropik yerlerde ve dağların alt kesimlerinde görünür nemli bölgelerdir bu ormanlar bolca yağış alır bu ormanlarda vahşi hayvanlar yaşamaktadır.

6. Türkiye’de terra rossa topraklara nerelerde rastlanır? Bu toprakların özellikleri nelerdir?

• Cevap: Terra-Rossa (Kırmızı Topraklar): Akdeniz iklim bölgelerinde görülen topraklardır. Ülkemizde Terra Rossa topraklara, Akdeniz, Ege ve Marmara Bölgesinin güneylerinde rastlanmaktadır.Terra-Rossa, genellikle makiler ile kızılçam ormanlarının altında gelişir. Bu topraklarda kireç yıkanma olayı ile uzaklaşır ve demiroksit birikir. Bu nedenle toprakta kırmızı ve buna yakın renk tonları hâkimdir.

7. Ülkemizde karstik kaynaklar nerelerde yaygındır ve bu kaynaklar hangi amaçlarla kullanılır?

• Cevap: Ülkemizde karstik kaynaklar bulunmaktadır. Karstik kaynakları yer altı su kaynaklarının yeryüzüne çıkması sonucunda toprakta gerçekleşene kimyasal tepkimelerin sonucunda meydana gelmektedir. Yeryüzü şekilleri bakımından da karstik özellikte olan alanlar bulunmaktadır. Mağaralar, havzalar ısı ve sıcaklık farkları, basınç ve nem farklılıkları nedeniyle karstik bir şekilde meydana gelmektedir.Ülkemizde karstik kaynaklar en fazla Akdeniz Bölgesi’nde bulunmaktadır. Akdeniz Bölgesi’nde ısı ve sıcaklık farkları ve nem özellikleri karstik yapının oluşmasında etkili olmaktadır. Karstik kayaçlar da mağaraların oluşmasına neden olmaktadır. Ülkemizde karstik kaynaklar açısından diğer bölgeler bu kadar zengin değildir.

8. Kaynağını Türkiye’den alıp başka ülkelerden deniz veya göle dökülen akarsular hangileridir?

• Cevap: Bazı akarsular ülkemizden doğup başka ülkelere dökülür. Bunlar;

Dicle Nehri, Türkiye’de doğup Irak topraklarına geçer ve orada Fırat’la birleşerek Şattülarap’ta Basra Körfezi’ne dökülür.

Dicle Nehri, Türkiye’de doğup birçok kolları olan ve Irak topraklarına geçip orada Fırat’la birleşerek Şattülarap’ta Basra Körfezi’ne dökülür.

Kura Nehri, Türkiye’de Ardahan Göle dolaylarından başlar ve Gürcistan’dan geçerek Azerbaycan’ın Sabirabad şehrinde Aras Nehri ile birleşir ve Neftçala Rayonu’nda Hazar Denizi’ne dökülür.

Aras Nehri, Doğu Anadolu Bölgesi’nde doğup, Kura Nehri ile birleşerek Hazar Denizi’de dökülür.

9. Psödomakiler nasıl oluşmuştur ve nerelerde görülür?

• Cevap: İklim, yeryüzü şekilleri, toprak özellikleri bitki örtüsünün oluşmasında etkili olmaktadır. Ülkemizde üç farklı iklim tipi ve dört mevsim yaşanmaktadır. Yeryüzü şekillerinin yükselti farklılıkları da bitki örtüsünü etkilemektedir. Ülkemizin coğrafi konumu biyoçeşitlilik açısından ele alındığında bir kıta büyüklüğünde canlılık çeşitliliği görülmektedir.Maki de ülkemizde görülen bir bitki örtüsüdür. Akdeniz İklimi’nin etkili olduğu yerlerde bitki örtüsü maki olarak meydana gelmektedir. Kısa boylu ağaçlar olarak oluşan makilerde, uzunluk 3-5 metre arasında değişmektedir. Makilerin tahrip olmasıyla psödomakiler meydana gelmektedir. Makilerin yanması, bir şekilde tahrip olması sonucunda arda kalan alanlarda bitki örtüsü olarak psödomakiler meydana gelmektedir.

10. Kolüvyal topraklar nasıl oluşur ve nerelerde görülür?

• Cevap: Eğimli yamaçlar boyunca ayrışan çeşitli malzemelerin bir araya gelmesiyle kumlu, çakıllı toprakların oluşması sonucunda kolüvyal topraklar meydana gelmektedir. Toprak kaymaları ve aşınmaları sonucunda yamaç eteklerinde biriken kolüvyal topraklar verimli topraklar olarak bilinmektedir. Dağ yamaçlarında görülen bu tip toprak özelliği dağlık alanlarda bulunmaktadır.Kolüvyal topraklar, yamaç toprakları olarak dağlık alanların yamaç eteklerinde bulunmaktadır. Ülkemizde dağlık alanlarda, sıra dağ eteklerinin diplerinde görülmektedir. Bu bakımdan Akdeniz Bölgesi’nde, Karadeniz Bölgesi’nde, Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunmaktadır. Daha çok iklim özellikleri bakımından da toprak özellikleri şekillenmektedir. Ülkemizde birçok farklı toprak  özelliği ve çeşidi de bulunmaktadır.

B. Aşağıdaki cümlelerin noktalı yerlerini uygun sözcüklerle tamamlayınız.

• Cevap:

C. Haritaya göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız.

1. I numaralı yerde yaygın olan bitki örtüsü ve toprak tipi hangisidir?

• Cevap:  Kara İklimi – Çernezyom (Kara) Topraklar

2. Kaç numaralı yerde akarsu rejimleri daha düzenlidir ve buradaki akarsular daha çok yağmur sularıyla beslenir?

• Cevap: II.

3. II numaralı yerde yaygın olan bitki örtüsü ve toprak tipi hangisidir?

• Cevap: Ekvatoral İklim Bitki Örtüsü – Laterit Topraklar.

4. Kaç numaralı yerde buzul gölleri daha yaygındır?

• Cevap: I.

10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 149 Cevabı

1. I. Gideğeni vardır.
II. Karstik oluşumludur.
III. Derinliği fazladır.
Bir gölde tuz oranı az ise o göl için yukarıdaki yargılardan hangilerine varılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

• Cevap: A

2.Haritada daire içinde gösterilen bölgede aşağıdaki toprak türlerinden hangisi yaygındır?
A) Podzol B) Laterit C) Terra rossa D) Tundra E) Kahverengi orman

• Cevap: B

3.I. Bol miktarda kireç içerir.
II. İçme suyu olarak kullanılamaz.
III. Yalnızca vadi yamaçlarında görülür. Yukarıda şekli verilen kaynak için numaralanmış yargılardan hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

• Cevap: A

4.Aşağıdaki toprak tiplerinden hangisinin horizonu gelişmemiştir?
A) Çernezyom B) Alüvyal C) Laterit D) Podzol E) Terra rossa

• Cevap: B

5. • Maki
• Garig
• Psödomaki
• Antropojen bozkır
Yukarıdaki bitki örtülerinin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çalı formasyonunda olmaları
B) Düzenli yağış istemeleri
C) Soğuğa dayanıklı olmaları
D) Tahribat sonucu ortaya çıkmaları
E) Tropikal kuşakta görülmeleri

• Cevap: D

6.Haritada numaralarla gösterilen yerlerde aşağıdaki bitki örtülerinden hangileri yaygındır?

A) Tayga ormanı
B) Savan
C) Kızılçam ormanı
D) Karışık orman
E) Çöl bitkisi

• Cevap: E

10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 150 Cevabı

7. Çayır bitki örtüsü altında oluşur. Humus bakımından zengindir. Zonal toprakların en verimlisidir.
Yukarıda özellikleri belirtilen toprak tipi aşa- ğıdakilerden hangisidir?
A) Tundra B) Podzol C) Çernezyom D) Laterit E) Kahverengi bozkır

• Cevap: C

8. Bitki örtüsüyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Geçmiş jeolojik dönemlerden zamanımıza kadar varlığını sürdürmüş bitkilere relikt bitki denir.
B) Çöl bitkilerinin kök sistemleri derinlere doğru gelişmiştir.
C) Karışık yapraklı ormanlara okyanusal iklim bölgesinde rastlanır.
D) Garig, ot formasyonunun üyelerindendir.
E) Kızılçam ormanları, Akdeniz iklim bölgesinde görülür.

• Cevap: D

9. I. Tortum
II. Abant
III. Ulubat
IV. İznik
Yukarıdaki göllerden hangileri heyelan sonucu oluşmuştur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

• Cevap: A

10. I. İklim
II. Yer şekilleri
III. Kayaç türleri
Türkiye’de çeşitli toprak tiplerinin görülmesi yukarıdaki etmenlerden hangileriyle ilgilidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

• Cevap: E

11.Haritada renklendirilerek gösterilen bölgede aşağıdaki zonal topraklardan hangisi yaygındır?
A) Terra rossa B) Kahverengi orman
C) Çernezyom D) Vertisol
E) Kahverengi bozkır

• Cevap: C

12. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’deki fay kaynaklarının özelliklerinden değildir?
A) Jeotermal enerji üretiminde kullanılmaktadır.
B) Mineral bakımından zengindir.
C) Çoğunlukla deprem bölgelerinde görülür.
D) Suları yükseklere fışkırarak çıkar.
E) Termal turizm amacıyla da yararlanılmaktadır.

• Cevap: D