10. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 80

Kalıtsal Hastalıkların Ortaya Çıkmasında Akraba Evliliklerinin Etkisi

İnsanlardaki birçok hastalığın belirtileri ilk bakışta görülmez. Dışarıdan hasta veya engelli gibi görünmeyen insanların genelde sağlıklı bireyler olduğu düşünülebilir. Fakat insanların fenotipine yansımasa bile genotiplerinde birçok hastalık genini resesif olarak taşıdıkları bilinmektedir. Resesif genler, hem anneden hem de babadan çocuğa aktarılırsa bu genlerin temsil ettiği özellikler fenotipinde de ortaya çıkar. Akraba olan bireylerde aynı resesif genlerin bulunma ihtimali, akraba olmayanlara göre daha fazladır. Buna bağlı olarak hastalık genlerini genotipinde resesif olarak taşıyan bireyler, evlendiğinde kalıtsal hastalığa sahip çocuklarının olma ihtimali şansa bağlı evliliklere göre daha yüksek olmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, akraba evliliklerinde bebek ve çocuk ölümlerinin ve zihinsel engellilik sıklığının daha yüksek olduğunu belirtmektedir. Akraba evliliğinde en büyük sorun, sağlıklı bireylerin DNA’larındaki hastalık genlerini çocuklarına aktarmasıdır. Genetik bağı olan kişilerde ortak genleri taşıma oranı, toplumun geneline göre daha yüksektir. Akraba evliliği ile doğan çocuklarda renk körlüğü, orak hücreli anemi, Akdeniz anemisi, sağırlık, fenilke- tonüri, kistik fibroz hastalıklarının yanı sıra şizofreni gibi ruhsal hastalıklar da sık görülmektedir. Akraba evliliklerine bağlı kalıtsal hastalıkların görülme sıklığını azaltmanın yolu, toplumu bilinçlendirmekten ve eğitim düzeyini yükseltmekten geçmektedir.

2.1.2. Genetik Varyasyonların Biyolojik Çeşitliliği Açıklamadaki Rolü

Belli bir bölgedeki tüm canlı grupları o bölgenin biyolojik çeşitliliğidir. Bir türe ait bireyler arasındaki genetik yapı farklılıkları genetik çeşitliliğe sebep olur. Buna varyasyon denir. Bakterilerden, bitkisel ve hayvansal organizmalara kadar her canlı türüne ait, karakteristik özellikleri belirleyen gen dizilimleri vardır. Aynı zamanda bir türe ait bireylerin de birbirinden farklı gen dizilimleri bulunur.

Tür içindeki genetik dizilimlerde görülen bu farklılıklar, genetik çeşitliliği yani genetik varyasyonları oluşturur. Her canlının gen diziliminin kendine özgü olması, farklı genotip ve fenotiplerin oluşmasına neden olur. Örneğin insanlar; saç rengi ve şekli, göz yapısı, boy uzunluğu, genetik hastalıkları ve kan grupları gibi özellikler bakımından çeşitlilik gösterir.

Aynı türe ait bitkilerin de birbirinden farklı özellikleri bulunur. Asma bitkisinde birbirinden farklı renkte ve şekilde üzümlerin olması, akşamsefalarının çiçek renklerinin farklılığı, gülün değişik biçimlerde ve renklerde çiçek vermesi varyasyona örnek verilebilir (Görsel 2.20).

Biyolojik çeşitliliğin temelinde genetik varyas- Görsel 2.20: Farklı özelliklere sahip üzümler yonlar bulunmaktadır. Aynı türe ait canlıların genetik varyasyonlar göstermesi biyolojik çeşitliliği artırır. Her tür kendine özgü ortak genlere sahiptir. Farklı türler ise birçok özelliği ile diğer türlerden ayrılır. Örneğin insan türünü diğer türlerden ayıran en önemli özellik, insanın gelişmiş beyin özellikleriyle birlikte düşünme ve çözüm üretme yeteneğidir. Aynı cinsin farklı türleri olan kurt ile tilkinin ortak özelliklerinin yanı sıra farklı özellikleri vardır. Kurt soğuk iklimlere uyum sağlarken tilki çeşitli iklimlere uyum sağlamaktadır.

Sıra Sizde

Bir türün içindeki biyolojik çeşitlilik ile o türün neslini devam ettirmesi arasında nasıl bir ilişki vardır? Araştırarak arkadaşlarınızla sınıfta paylaşınız.

Cevap:

Bir türün içindeki biyolojik çeşitlilik ile o türün neslini devam ettirmesi arasında yakın bir ilişki vardır. Biyolojik çeşitlilik, türlerin hayatta kalabilmesi ve nesillerini devam ettirebilmesi için hayati öneme sahiptir. Bir türdeki genetik çeşitlilik, türün adaptasyon kapasitesini artırır, çevresel değişimlere uyum sağlamasına yardımcı olur ve türün varlığını sürdürmesine yardımcı olur.

Buna ek olarak, biyolojik çeşitlilik, bir türün sağlıklı bir şekilde üremesi için de gereklidir. Çeşitli genetik özelliklerin varlığı, türlerin kendilerine özgü bir çekicilik kazanmasına yardımcı olabilir ve dolayısıyla türler arası çiftleşme şansını artırabilir. Genetik çeşitlilik aynı zamanda kalıtımsal hastalıkların oluşmasını engeller, bunun sonucunda neslin devamlılığı sağlanır.

Ancak, biyolojik çeşitlilik azaldığında, bir türün nesli tehdit altına girer. Çeşitlilik eksikliği, genetik homojeniteye yol açabilir ve bu, türün adaptasyon kapasitesini azaltabilir, özellikle de çevresel değişiklikler meydana geldiğinde. Bu, popülasyondaki hastalık ve diğer zararlı faktörlere karşı hassasiyeti artırabilir ve türlerin hayatta kalma şansını azaltabilir.

Sonuç olarak, biyolojik çeşitlilik, türlerin hayatta kalabilmesi ve nesillerini devam ettirebilmesi için son derece önemlidir. Bu nedenle, türlerin korunması ve biyolojik çeşitliliğin korunması, hem ekolojik hem de ekonomik açıdan hayati bir öneme sahiptir.

10. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 80 Meb Yayınları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.