10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 75
“10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Sayfa 75 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 75
Deneyimlere ve akıl yürütmelere dayalı bir bilgi düşünüldüğünde bilgiye dair birçok soru akla gelebilir. Bir sezgi midir, içe doğuş mudur ya da sadece bir düşünmeye ve yoruma mı dayanmaktadır? Bilgi kesin midir? Hangi durumlarda kesin, hangi durumlarda tahmin veya sanı düzeyindedir? Bir şey hakkındaki tahmin veya sanılar ne kadar bilgi sayılabilir? Bilgi gerekçelere dayandırılmış mıdır, bilgi iddiası sağlam ve güçlü müdür? Şüphe duyulacak bir yönü var mıdır? Aktarılan bilgi gerçeği ne kadar doğru yansıtmaktadır ya da bilgiler gerçekliği anlamak ve açıklamak için yeterli midir? Bilgi nedir?
Bu sorular ve soruların temelinde yer alan bilgiye dair problemler, bilgi felsefesinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Felsefenin bilgi ile uğraşan dalına epistemoloji adı verilir. Epistemoloji, Yunancada episteme (bilgi) ve logos (akıl) kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. Bilgi üzerine akıl yürütme anlamına gelen epistemoloji, bilginin doğasını anlamaya dönük felsefi incelemeleri içerir. Bilgi konusunun ilk sorunu tanımı ile ilgilidir. Bilgi; genel bir uzlaşıya göre düşünen ve bilen anlamı ile özne (süje), düşünülen ve bilinebilen anlamıyla nesne (obje) arasında kurulan ilişkinin sonucunda ortaya çıkan üründür (Şekil 3.3). Nesne, var olan veya düşünsel bir varlık olabileceği gibi önerme yapısında bir cümle de olabilir.
Bilgi felsefesinin, felsefenin temel disiplinlerinden biri olmasını sağlayan ilk düşünürlerden biri Platon’dur. O, bilgiyi “gerekçelendirilmiş doğru inanç” olarak tanımlamıştır. Platon; bilgiye dair bu betimlemesinde inanç, doğruluk ve gerekçelendirmeyi bilginin üç koşulu olarak ileri sürmüştür (Şekil 3.4). Bilginin ne olduğu üzerine yürütülen felsefi tartışmalar, bu üç koşuldan biri olan bilginin gerekçelendirmesi üzerine yoğunlaşır. Deneyim ve sanılar, insanda bilgi temeli inançlar oluşturur. Ancak bu inancın bilgi kabul edilmesi için öncelikle doğru olması ve doğruluğunun tesadüften kaynaklanmaması gerekir. Doğruluğu sağlam kanıtlara dayanarak gerekçelendirilmiş inançlar bilgi olarak kabul edilir.
Bu bilgi tanımına göre ilk koşul, bilginin doğruluğuna yönelik inançtır. Burada bahsi geçen inanç, dinsel bir anlamı değil bilgiye dair kabulleri ifade etmektedir. Kuşku duyulmayacak biçimde bir iddiaya inanmak, bu iddia üzerindeki kuşkuları ortadan kaldırmaz. İkinci koşul olarak inanılan şey doğru olmalıdır ki bilgiden söz edilebilsin. Bir bakıma doğru olmadığı sürece hiçbir iddia ya da önerme bilgiden sayılamaz. İşte bu noktada kritik önemde olan üçüncü koşul kendini gösterir. Üçüncü koşul gerekçelendirmedir. Gerekçelendirme, bilgi iddiasının doğruluğuna ilişkin bir kanıt sunmadır. Bilgiyi bilgi olmayandan ayırt edebilmek için en önemli ölçüt, kanıtlama ve delil göstermedir.
Birisi “Güneş, sudan yapılmıştır.” dese bunun doğru olmadığı açıktır. Doğru olmayan şeylerin bilindiğini ileri sürmek mantıklı değildir. “Okulların tatil edildiğini biliyorum ama buna inanmıyorum.” diyen kişinin ifadesi de akla uygun değildir. İnanç ve doğruluk olmadan bilginin olamayacağı açıktır. Gerekçelendirme açısından bakıldığında ise mahkemede bir tanığın “X kişisi suçludur.” önermesinde bulunması, x kişisinin suçlu olduğu durumda bile o önermenin üzerindeki şüpheyi kaldırmaz. Çünkü niyeti ne olursa olsun tanığın bunu hiçbir kanıta dayanmadan şans eseri bilmiş olma ihtimali vardır. Nitekim ona “Nereden biliyorsun?” sorusu yöneltildiğinde kanıta dayalı bir gerekçe sunmamışsa ileri sürdüğü önermenin doğru bilgi olmadığı ortaya çıkar.
Gerekçelendirilmiş doğru inançla ilgili tartışmalar bugün de sürmektedir. Saf doğrudan sezgi ile elde edilen bilgilerde bu üç koşulu aramanın gerek olmadığı eleştirisi vardır. Doğru ve gerekçelendirme gerçekleşmişse bazı bilgilerde inanma koşulunun şart olduğuna itirazlar vardır.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
10. Sınıf Meb Yayınları Felsefe Ders Kitabı Sayfa 75 Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
