10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 110

“10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Sayfa 110 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 110

Hak, Adalet, Özgürlük

Hak ve adalet, adalet ve eşitlik, eşitlik ve özgürlük, özgürlük ve düzen, düzen ve ilerleme nedir, birlikte başarılabilir mi, bunların kişi olma ve insan onuru ile ilişkisi nedir?

Hak, adalet, özgürlük; kural ve ilke olarak ahlak ve hukuka, yaptırım olarak yasaya, gerçekleşme zemini olarak irade ve harekete (pratiğe) ihtiyaç duyar. Tüm bunlar kişi olma ve insan onuruyla, belirli toplumsal şartlarla, devlet yapısı ve düzeniyle ilişkilidir.

Hak ve özgürlükler, insanın kişi olmasına ve insan onuruna dayanmaktadır. İnsanın iradi bir varlık oluşu, ahlakı ve kuralları oluşturma gücü onun değerli bir varlık olarak düşünülmesini sağlamaktadır. İnsan onuru kavramı İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi dâhil insana dair birçok belgede yer almaktadır.

Sosyal olarak kurallarla tanımlanmış olan yetki ve sorumluklar “hak” kavramı altında toplanırken “pozitif haklar” diye adlandırılan yasal haklar “Kişilere tanınan ve korunmasını istemek hususunda kişilerin yetkili kılındığı çıkardır.” şeklinde tanımlanabilir. Pozitif hukukta hakların yasalarca belirlenmesi ve korunabilmesi için hakkın devlet tarafından güvence altında olması şart sayılmaktadır. Pozitif haklarla birlikte bireyin, devletçe dokunulamaya- cak hakları vardır. Bu haklar “negatif statü hakları” olarak ifade edilir. Bireyin hakları ve devletin müdahale sınırları bu hakkın içinde tartışılır. Negatif statü haklarında konut dokunulmazlığı, inanç-düşünce özgürlüğü, yaşama hakkı gibi başlıklar yer alır.

Felsefenin problemlerinden biri “Hak nedir?” sorusudur. Hak ve özgürlük birer idea mıdır, birer değer midir, böyle bir değer duygusu veya bilinci var mıdır? Doğal haklar, ahlaki haklar, insan hakları nedir ve nelerdir? Aksi- yoloji (değerler felsefesi), ahlak felsefesi (etik), hukuk felsefesi ve siyaset felsefesi bu problemle yakından ilgili felsefe disiplinleridir. Yaşam hakkından fikir özgürlüğüne kadar bir dizi hak ve özgürlük sayılmaktadır. Bu, hak ve özgürlüklerin gerçekleştirilebilmesi ve gerçekleşmesi adalet, eşitlik, özgürlük gibi olgularla ilişkilidir.

Siyaset felsefesinin önemli ideallerinden biri adalettir. Uyum ve ölçülülük anlamından hareketle adalet, her insanın hak ettiğini yaşamdan alabilmesi, bunun şartlarının sağlanması ve garanti edilmesidir. “Eşitlik”, adaletle içten bağa sahiptir. Aynı durumda olanlara aynı hakkın sağlanmasıdır, her insanın eşit ve hür sayılmasıdır. “İdeal devlet veya yönetim” üzerine birçok tartışma bulunmaktadır. Genel olarak adaleti ve eşitliği garanti eden, bunun için güvenceler sağlayan devlettir denebilir.

Özgürlük, iradeye ilişkindir. İki tür özgürlükten bahsedilebilir. Ahlaki irade özgürlüğü kişinin kendi içsel yaşantısı ile ilgili bir özgürlüktür. Siyasal özgürlük, hakların serbestçe kullanılabilmesidir. Siyasal özgürlük “kamu” ile ilgili olup dışarıdan ve çoğunlukla devlet eli ile yapılan destek veya kısıtlamalara bağlıdır. Montesquieu (Monteskü), birey-özgürlük ilişkisini şöyle açıklar: “Özgürlük, kanunların izin verdiği her şeyi yapmaktır; bir vatandaş kanunların yasak ettiği şeyi yapabilseydi hür sayılmazdı, o zaman öteki vatandaşların da aynı yetkiyi kullanmaya hakları olurdu.” Hak ve özgürlükler sadece yasalarla sınırlı değildir. Hukukun, yasanın ve devletin “meşruiyet” ölçüsü hak ve özgürlüklerdir.

Soru: Hak, adalet ve özgürlüklerden birinin olmaması diğerlerini nasıl etkiler?

• Cevap: Hak, adalet ve özgürlüklerden birinin olmaması, diğerlerini olumsuz etkiler. Örneğin, bireylerin hakları kısıtlandığında, adaletin sağlanması zorlaşır ve bu durum özgürlükleri de ihlal eder. Benzer şekilde, adaletin sağlanmadığı bir ortamda haklar güvence altına alınamaz ve bireylerin özgürlükleri tehdit altına girer. Dolayısıyla, bu üç kavram birbirini destekleyen ve tamamlayan unsurlardır; birinin yokluğu, diğerlerinin de anlamını yitirip zayıflamasına yol açar.

10. Sınıf Meb Yayınları Felsefe Ders Kitabı Sayfa 110 Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.