10. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Pasifik Yayınları Sayfa 27
“10. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 27 Pasifik Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Pasifik Yayınları Sayfa 27
Ç. Hücre Bölünmesinin Kontrolü ve Kanser
Hücrelerin bölünme yeteneğinin bulundukları dokuya göre değişebileceğine değinmiştik. Örneğin deri ve kemik iliği hücreleri çok hızlı bölünme yeteneğindeyken yetişkin bir insandaki olgunlaşmış kırmızı kan hücreleri gibi bazı hücreler bölünemez. Karaciğer hücreleri sadece bir yaranın onarımı gibi gerekli durumlarda bölünür.
Normal büyüme, gelişme veya onarımın gerçekleşmesi için mitoz bölünmenin zamanı ve hızı çok önemlidir. Bu düzenleme, normalde hücrede sabit bir derişimde bulunan çeşitli moleküllerin miktarındaki değişimlerle ya da çevreden gelen hücre dışı sinyallerle düzenlenir. Hücrelerin bölünebilmesi için ortamda yeterli büyüme faktörünün bulunması gerekir. Büyüme faktörleri, belirli hücreler tarafından salgılanan ve hücreleri bölünmeye sevk eden özel proteinlerdir.
Hücre döngüsünün kontrol noktaları G1, G2 ve M noktalarıdır. Kontrol noktalarında hücre büyümesi, DNA eşlenmesi ve mitoz gibi hücresel süreçlerin tamamlanıp tamamlanmamasına göre “Dur!” veya “Devam et!” sinyalleri verilir. Örneğin DNA kendini eşlerken hasar meydana gelmişse onarım gerçekleşinceye kadar hücre döngüsü durdurulur. Eğer bir önceki evredeki olay tamamlandıysa sonraki evreye geçilir. Hücrede “Devam et!” sinyalinin verilmesi için birtakım şartların sağlanması gerekir. Bunlar; kontrol noktasında hücrenin yeterli büyüklüğe ulaşması, ortamda yeterli besin ve büyüme faktörü olması, DNA’da hasar bulunmaması olarak sıralanır.
Hücre bölünmesini kontrol eden bu mekanizmanın bozulmasının canlıda ne gibi önemli sonuçlar doğuracağını biliyor musunuz?
Hücre bölünmesinin kontrolünün bozulması, tüm dünyada önemli bir sağlık sorunu olan kansere yol açabilir. Kanser, en basit tanımıyla kontrolsüz hücre çoğalmasıdır. Kanser; hücre döngüsü üzerindeki kontrolün yitirilmesi, belirli moleküllerin üretilememesi, fazla miktarda üretilmesi veya yanlış zamanda üretilmesinden kaynaklanabilir.
Hücrelerin büyüme ve bölünme mekanizmaları hakkında henüz cevaplanmamış birçok soru vardır.
Normal (sağlıklı) hücrelerin yaşam döngülerinin anlaşılması, kanser hücrelerinin nasıl oluştuğunun anlaşılması açısından da büyük önem taşımaktadır. Çünkü kanser hücrelerinde bölünme, hücrenin kontrolünden çıkmıştır. Bu hücreler kontrol mekanizmalarına cevap vermez. Ortamda büyüme faktörleri olmasa da bölünmeyi durdurmaz ve diğer dokuları istila edebilir.
Normal bir hücrenin kanser hücresine dönüşmesi durumunda bağışıklık sistemi bu hücreyi istilacı olarak tanır ve onu yok etmeye çalışır. Eğer kanser hücresi yok edilmezse bölünmeye başlar ve Şekil 1.12’deki gibi bir tümör oluşur. Tümör, herhangi bir dokudaki anormal hücre kitlesidir. İyi huylu tümörler, oluştuğu dokuda kalır ve diğer dokulara yayılmaz. Bunlar sıklıkla ameliyatla alınır ve çoğunlukla da tekrar oluşmaz.
Oluştuğu dokudan, kan ve lenf sıvısı gibi yollarla diğer dokulara yayılan tümörler kansere neden olur. Bunlar kötü huylu tümörlerdir. Kanser hücrelerinin köken aldıkları kötü huylu tümörden ayrılarak lenf sistemine veya kan dolaşımı yolu ile diğer organlara taşınması metastaz olarak adlandırılır. Metastaza uğramış kanserli hücreler, hızla çoğalıp taşındıkları dokuda büyüyerek yeni tümörler oluşturur. Sonuçta organların işlevlerini bozarak hastanın hayatını tehdit edebilir.
Kanser; genetik şifremizde çeşitli sebeplerle oluşan bozulmalarla meydana gelir, genellikle tek bir sebebe bağlı değildir. Kansere sebep olan faktörler arasında sigara ve alkol gibi bazı kimyasal maddeler, radyasyon, sağlıksız beslenme, kalıtım, bazı virüs ve bakteriler sayılabilir.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
10. Sınıf Pasifik Yayınları Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 27 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
