10. Sınıf Biryay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 112 Cevabı

3. Fuzûli’nin Hz. Peygamber’e olan sevgi ve muhabbetini ifade eden beyitlerine örnekler veriniz.

• Cevap:

Yâ Habîba’llah yâ Hayre’l beşer müştâkunam
Eyle kim leb-teşneler yanup diler hemvâre su

Sensen ol bahr-i kerâmet kim şeb-i Mi’râc’da
Şeb-nem-i feyzün yetürmüş sâbit ü seyyâre su

4.

“İçmek ister bülbülün kanın meger bir reng ile
Gül budağının mîzacına gire kurtara su” dizesiyle anlatılmak isteneni açıklayınız.

Reng: Renk, hile
Mizac: Bir şeyle karşılaştırılan şey, huy, yaratılış; sağlık.

• Cevap: Gül, bir hile ile bülbülün kanını içmek istiyor. Su, gül dalının damarlarına girerek bülbülü bundan kurtarsın.

5. Okuduğunuz şiirde su kelimesinin tekrarı ve kasidenin isminin “su” olmasının şiirin ahengine ve içeriğine katkıları nelerdir? Açıklayınız.

• Cevap: Su kelimesi şiirde birçok kez berraklığı ve saflığı ifade etmek amacıyla kullanılmıştır. Güzelliği anlatmak amacıyla ve su kelimesi kelimesinin şiirin ahengine katkısı da vardır.

6. Gazellerde olduğu gibi kasidelerde de en güzel beyit seçilir ve bu beyte “beyt’ül kasid” adı verilir. Sizce Su Kasidesi’nde beyt’ül kasid hangi beyit olabilir, neden?

• Cevap:

“Dest busı arzusıyla ger ölsem dostlar
Kuze eylen topragum sunun anunla yara su”

beyiti şairin kişisel duyarlılığını ve hayal gücünü en iyi ifade eden beyittir. Şair bu beyitte onun elini öpmek arzusuyla ölürsem toprağımdan bir testi yaparak onunla yare su verin, böylece mezar toprağım onun eline değecek ve elini öpmüş olacaktır ifadesini kullanmaktadır. Bu hayal gücü ve duyarlılık şairin şiir kudretinin ne kadar güçlü olduğunu göstermektedir.

7. Su Kasidesi’nin işlediği konuya göre kaside türü nedir? Açıklayınız.

• Cevap: Naat’tır. Çünkü Hz. Peygamberi övmek için yazılmıştır.

8. Okuduğunuz kasidede öne çıkan anlayış nedir? Bu anlayışla ilgili ne tür edebî eserler verilmiştir. Açıklayınız.

• Cevap: Kasidede öne çıkan değer Hz. Muhammet’e duyulan büyük sevgi, bağlılık ve hürmettir. Mesnevi, divan, ilahi, tevhid ve münacaat gibi türler verilmiştir.

9. Fuzûli, kendisini ve Hz. Peygamberi simgesel olarak nasıl betimlemiştir? Açıklayınız.

• Cevap: Kendisini suya hasret biri olarak, Hz. Peygamberimizi ise saflığın simgesi su olarak betimlemiştir.

ETKİNLİK

1. İmge, şairin kelimelere yüklediği özel anlamdır ve sanatçının çeşitli duyularıyla algıladığı durumun öznel yorumudur. İmgelerin anlaşılması şiirin anlaşılmasına önemli katkılar sunar. Örneğin,

“Yeşil pencerenden bir gül at bana,
Işıklarla dolsun kalbimin içi.
Ahmet Muhip Dıranas