Mülemma Telmi Nedir, Özellikleri ve Örnekler

MÜLEMMA / TELMİ’

Mülemma Telmi Nedir, Özellikleri ve Örnekler

Renk renk, alacalı dokunmuş kumaş anlamındadır. İslam edebiyatlarında Arapça, Farsça ve Türkçe karışık dizelerden meydana getirilmiş şiir türüdür. Muamma ve lügaz gibi bir çeşit bulmaca çözmektir. Cumhuriyet edebiyatında modernize edilmiş mülemmalara rastlıyoruz. Aşağıda vereceğimiz bir örnekte bir dize Türkçe, bir dize Almanca olarak yer alır.

********************

Mülemma Sanatı Örnekleri

Dânî ki men zi-âlem yalgız seni severmin

Ger der berem ne-yâyî ender-gamet ölermin

Rûz’ı nişeste-hâhem yalguz senin katında

Men hem tiyiş bilirmin, men hem çakır içermin

Mevlânâ

Mevlânâ, yukarıdaki şiirinde yer yer Farsça ve bazan de Çağatayca sözcükler / kavramlar kullanarak mülemma sanatının bir örneğini verir.

********************

Hicrânın ile sîne, elem perverdi

Dil, muhtazir-i muztaribe benzerdi

Ey ruh-i revân, avdetin etdi ihyâ

Hoş âmedı vü hâyât-i nev âverdi

Tabir Olgun, Edebiyat Lügatı/158

Tahir Olgun, yukarıdaki şiirinde ilk üç mısrayı Türkçe, dördüncü mısrayı da Farsça söyleyerek mülemma sanatının bir örneğini verdiği görülür.

********************

MÜLEMMA

Bu beyti fikrinizde iyice tutun:

Die Soldaten schwenken ihre Huten.

Hava olmaz ise yağmurlu bilen

Die Kinder immer im Garpten spielan

Muallimler çalışırsa bir az,

Die Schülern Lernen in der Schule etwas

Eğer onlar da verirlerse izin,

So verlieren sie alles was sie wissen

Bahar oldu kümesler doldu gene

Frühmorgens krahen aile Hanne

Dedim alnında niçin çıktı Korhen?

Buyurdu: Keine Rosen ohne Dornen.

Yolunda harcarım lazımsa herne

Die Madcheandlerin idi habe gerne

Hava insanı ekmek gibi besler.

Die Lutj ist beste Nahrung für die Körper.

Sana söylemezem ben şimdi aybın,

Spater werde ich alles schreibben

Yapılmıştır evet binlerce beste,

Fakat Lochengrin ist alle beste.

Rıdvan Unar, Kubbude Baki Kalan

Rıdvan Unar, mülemma ya da telmi’ denilen sanatı yapar. Çünkü yukarıdaki şiirin isminin “Mülemma” olmasının yanında, şiirin birinci dizeleri Türkçe olduğu halde ikinci dizeleri ise Almanca’dır.